سینماروزان/روحالله نشیبا: آن قدر که فیلمهای کمدی سانسور میشود هیچ فیلمی سانسور نمیشود. واقعیت این است که ما زورمان نمیچربد و نمیتوانیم ادای روشنفکری دربیاوریم، وگرنه چطور ممکن است بی ممیزی فیلم بسازم وقتی ۲۷ دقیقه از فیلمی مثل بخارست درآمده، ۱۰ الی ۱۵ دقیقهاش را دوبله کردهام، برخی جاها رنگ فیلم را عوض کردهام، پلان جا به جا کردهام و… شما فکر میکنید که ما براحتی پروانه نمایش گرفتیم! همه فیلمهایم به سختی مجوز نمایش گرفتند.
مسعود اطیابی کارگردانی که فیلم پرفروش بخارست را روی پرده دارد با بیان مطلب فوق به روزنامه ایران گفت: یکی از مسائلی که آدم را پیر میکند همین برخورد با ممیزهاست بخصوص اگر منطق درستی نداشته باشند و چشمهایشان را ببندند و عین رادیو یک جمله را تکرار کنند. یک فیلم کمدی اسم ببرید که به مشکل ممیزی برنخورده باشد؟ اتفاقاً فکر میکنم فیلمهای اجتماعی کمتر سانسور میشوند و حداقل ساختشان راحتتر است.
وی ادامه داد: «اجاره نشینها» هم در زمان خودش مورد حمله بود. فیلمهای کمدی همیشه در اکران مورد حمله قرار میگیرند و سالها بعد از آنها تمجید میشود. همانطور که چند سال بعد از اکران، «خروس جنگی» از تلویزیون پخش شد. من برای «اجارهنشینها» ۱۰ بار بلیت خریدم و آن را در سینما دیدم. «همسر» آقای فخیمزاده از الگوهای طنز خانوادگی بود که دوستش داشتم. «خواستگاری» و بازی هادی اسلامی از آن جنس فیلمهایی بود که بشدت میپسندیدمش.
اطیابی افزود: اصلاً به برخی نقدها نباید اهمیت داد. آنها نه آن زمان «اجاره نشینها» را دوست داشتند و نه الان فیلمهای ما را. این خط کشی هم که میخواهند بگذارند و بگویند بین اینها چقدر فاصله وجود دارد دروغ است. فاصله دروغین است. جامعه امروز ما و مسائل طنز آن با «اجاره نشینها» کاملاً متفاوت است. «دینامیت» به روزترین کمدی است. «بخارست» به روز است و به مسئولان توصیه میکنم این فیلم را ببینند. اگر فیلمهای ما به روز نباشد مردم برای آن بلیت نمیگیرند و البته به جز جنس کمدی، پخش قدرتمند فیلمی مانند بخارست است که سهم خود را در اقبال مخاطبان دارد.
این کارگردان اظهار داشت: در این شرایط اقتصادی وقتی قرار است برای تماشای فیلمی خرج کنید با دقت انتخاب میکنید. یک ساندویچ را هم ۶۰ هزارتومان به شما بدهند به سلامت آن شک داشته باشی نمیخوری. الان فیلمهای کمدی زیادی وجود دارد و اتفاقاً فیلمهای کمدی شکست خورده، بیشتر هستند چون مردم به سختی انتخاب میکنند و تا از محصولی اطمینان پیدا نکنند سمتش نمیروند.
اطیابی درباره رسوخ دیالوگهای زننده در برخی کمدیها گفت: از شوخی جنسی فراری هستم و شوخیهای خارج از عرف و ادب هیچ وقت در کارهایم نبوده است. این عادت برخی رسانهها بویژه یک روزنامه خاص است که بدون دیدن فیلم، با این عبارت تهمت بزنند. کاش حداقل فیلم را ببینند تا خلاصه داستانی که مینویسند با واقعیت فیلم منطبق باشد. سناریویی مینویسند که اصلاً در مخیله ما نبوده و تصور میکنی لابد فیلمی طنز از کشوری دیگر را دیدهاند و به اشتباه فکر کردهاند فیلم ما بوده است.
به نظر میرسد برخی یک شابلون گذاشتهاند و به شکلی مقلدانه و تکراری راجع به فیلمهای طنز مینویسند. توصیه میکنم دست بردارند از این حرفهای تکراری و حداقل به فکر واژههای تازه باشند. خلاقیت داشته باشند و روش حملهشان را عوض کنند. البته حساب آنها جدا از منتقدان واقعی است که از نوشتههایشان استقبال میکنم، حتی اگر مخالف باشند. اما در جواب به سؤال شما باید بگویم با یکی دو شوخی جنسی نه تنها فیلم به فروش نمیرود بلکه مخاطب را هم میپرانیم. مخاطب فیلمهای من خانوادهها هستند و اتفاقاً با شوخی جنسی مخاطبم را از دست میدهم. فیلمهای من هیچ وقت در فروش افتتاحیه قوی نبودهاند اما به مرور مخاطب آن زیاد شده است. یک دلیلش سلامت فیلمهایم از منظر شوخیهای جنسی است. باید خانوادهها این امنیت را داشته باشند که کنار هم فیلم را ببینند.
اطیابی درباره چگونگی تولید فيلم بفروش گفت: من قائل به هیچ فرمولی نیستم، حتی به قواعد ژانر هم اعتقادی ندارم. تنها چیزی که لازم داری این است که بین مردم باشی و نفس مخاطب به تو بخورد. توی چشمشان نگاه کنی، با آنها همقدم شوی، در میدان تره بار خرید کنی، در مترو و اتوبوس و مطب پزشک با آنها دمخور شوی، در فروشگاههای مختلف آنها را ببینی، کنارشان باشی و با آنها زندگی کنی، آن وقت به طور اتوماتیک درکی ناخودآگاه از جامعه برایت شکل میگیرد. مثل رانندهای میشوی که دیگر به کلاج و ترمز فکر نمیکند. من فارغ از فرمول شدهام چون با مردم هستم و نیازشان را که نیاز خودم هم هست میبینم.
اطیابی تاکید کرد: وقتی از برخی وقایع ناراحت میشوم، اخبار نگرانم میکند و کمرنگ شدن امید در نسل جوان را میبینم و حس میکنم باید به جامعه نشاط تزریق شود چون خودم به نشاط نیاز دارم. همین کار از دستم برمیآید که یکی دو ساعتی با سینما برای مخاطب شادی ایجاد کنم.
مسعود اطیابی درباره بازیگران همکار کمدی خود گفت: پژمان جمشیدی سختترین بازیگری است که راحت میشود با او کار کرد چون نظرات را سخت میپذیرد و مدام در حال چانه زنی است ولی راحت اجرا میکند. رضا عطاران ذات خوبی دارد و مردمدوست و مردمدار است. مهدی هاشمی در کار دانشمند و در ارتباط متواضع است. سام درخشانی آماده است برای اینکه هرچیزی از او بخواهی. محسن کیایی ایده های خوبی دارد و احمد مهرانفر از هر لحاظ همراه است…