سینماروزان: محمدرضا سرشار(رضا رهگذر) را بسیاری از کودکان و نوجوانان دهه شصت با اجرای “قصه ظهر جمعه” میشناسند و تقریبا او آخرین نسل از قصهگوهای رادیویی بود که اشتهار عمومی یافت.
سرشار درباره چرایی عدم فراگیری قصه های رادیویی چه در قالب رادیو و چه در قالب پادکست های مجازی به روزنامه خراسان گفت: در برنامههای رادیویی، ما زمانی شاهد موفقیت یک برنامه با محوریت قصهگویی هستیم که مجری علاوه بر صدای خوب، قادر به صحیحخوانی شعر و قصه باشد که این صحیحخوانی خودش مقولهای طولانی است. قصهگوهای توانا خودشان دست به قلم هستند و علاوه بر آشنایی با اصول قصهگویی و فنون داستاننویسی، خودشان هم نویسندههای خوبی هستند.
وی ادامه داد: در صدا و سیمای ما به ندرت مجریهایی داریم که هم صدای خوبی داشته باشند و هم بتوانند داستان را خوب اجرا کنند. این مجریها هنوز روح ادبیات را نمیشناسند و از جنس ادبیات نیستند. به همین دلیل نمیتوانند با متن رابطه برقرار کنند.وقتی قصهگو نتواند با متن، رابطهای صمیمی برقرار کند، او و متن مانند دو غریبه روبه روی هم قرار میگیرند و قصهگو فقط کلمات را به زبان میآورد و قادر به انتقال حس و عاطفه کلمات نیست. ما باید به این نکته مهم توجه کنیم که هر کلمه حقی دارد، هر کلمه بار عاطفی و انرژی خاص خودش را دارد. کلمات دارای سایهروشنها و هالههایی در اطراف خودشان هستند. گاهی یک کلمه در جملات مختلف حالتهای متفاوتی به خودش میگیرد و با توجه به تمام مواردی که به آنها اشاره شد، باید کلمه را بشناسیم و متفاوت اجرا کنیم.
سرشار افزود: در متن یک داستان ما باید در اصل تکتک کلمات را اجرا کنیم، نه جمله به جمله و سطر به سطر آن را. من زمانی که «قصه ظهر جمعه» و یا دیگر برنامههای قصهمحور رادیو یا تلویزیونی را اجرا میکردم، قبل از برنامه برای تکتک کلمات، دقیقترین نوع اجرای کلمه را در جمله پیدا میکردم. البته در این میان تعدادی از کلمات هم باید خیلی معمولی و به سادگی در قالب یک جمله بیان میشد. در هنرهای دیگر مانند دوبله نیز باید به همین شکل عمل کنیم اما در این فضا هم ما با آسیبهایی ازجمله غریبه بودن دوبلور با روح کلمات روبه رو هستیم. برای تولید یک اثر شنیدنی در قالب قصهگویی، دوبله و حتی خوانندگی، هنرمندی که در آن عرصه فعالیت میکند باید قادر به برقراری ارتباط با کلمات باشد و به تعبیر داستانگوها، هنرمند این حوزه باید متن را از آن خود کند و بعد از این مرحله است که میتواند آن متن را درست و اصولی اجرا کند.