سینماروزان/امید عشریه: ما برای انتخاب بازیگران زن خارجی، بر اساس نیازسنجی حرکت میکنیم؛ مثلا وقتی در «سرجوخه» یک پرستو داریم من باید کدام بازیگر را بگذارم تا نقش پرستو را بازی کند؟ طبیعتاً چنین چیزی را نداریم پس انتخاب ما به بازیگران خارجی محدود میشود.
ابوالفضل صفری تهیهکننده سریال امنیتی روی آنتن #تمامرخ با بیان مطلب فوق بیان کرد: وقتی سراغ بازیگران خارجی میرویم باز محدود میشویم به بازیگران خارجی که فارسی بلد باشند چون خواندن زیرنویس برای بیننده سخت است و اساسا او به تماشای یک سریال از تلویزیون ایران نشسته است.
وی ادامه داد: مقتضیات طراحی قصه و شیوه اجرای پروژه است که باعث انتخاب بازیگران میشود یعنی فرایند انتخاب بازیگران ذیل آنها و در اولویت سه و چهار است. پس این موضوع در سریال ما قابل دفاع است.
او در پاسخ به این که چه فرآیندی طی میشود تا بازیگران خارجی در سریالهای ایرانی حضور داشته باشند و چه ملاحظاتی وجود دارد، هم بیان کرد: این موضوع چند شیوه دارد؛ یکی مبتنی بر درام است، مثلا همان چیزی که آقای فتحی در «مدار صفر درجه» اجرا کرد، دیگری هم مبتنی بر نیاز است که در کارهای ما شاهدش هستید، مثلا این چنین است که نیاز به یک خانم سیاهپوست داریم که فارسی بلد باشد آن موقع به سراغش میرویم. در همین سریال سه نقش داریم که بازیگرانش میتوانستند به صورت دست و پا شکسته فارسی صحبت کنند اما بیانشان خیلی بد بود ما صحبتهای آنها را دوبله کردیم و این امر قابل قبول بود اما اولویت ما این بود که بازیگری داشته باشیم که اگر بیانش خوب نیست حداقل لیپ-سینک او خوب باشد.
صفری اظهار داشت: در مورد خانم لانا که در سریال تمامرخ بازی کرده باید بگویم او چند دوره برای این نقش آموزش دید در ادامه هم او در «مارماهی» کارکرد خواهد داشت ؛ گرچه نقشها هیچ ربطی به هم ندارند اما بر اساس جنس بازی و توانمندی این کار را میکنیم چون این موضوع به گونهای است که دوباره به قلابی گیر میکنیم و ایشان یکی از گزینههای جدی خواهد بود. عرضم این است که چند نفر آموزش دیدهاند و امکانی هستند که از آنها بهره برداری شوند.
صفری درباره خط داستانی سریال «تمام رخ» به کارگردانی محمود معظمی گفت: در «تمام رخ» یک زندگی معمولی روایت میشود که در ادامه تبدیل به یک مساله میشود و اصطلاحاً این خط امنیتی از یک زندگی معمولی درمیآید. وقتی شما یک اثر امنیتی میسازید باید ببینید نیازسنجی آن چگونه بوده است و کدام مشکل، کدام مساله از مجموعه مسایل امنیتی و رسانهای در قالب آن پوشش داده میشود؟ در حال حاضر آنچه بیشتر رواج پیدا کرده، این است که سطح مسایل امنیتی ساده شده است. یعنی قبلاً جاسوسی و عمل تروریستی جزو مسایل پیچیده بود ولی در سالیان گذشته با توجه به خط طراحی سرویسهای اطلاعاتی مقابل، جنس این مسایل تغییر کرده و از آدمهای پیچیده به سطح شهروندان عادی رسیده است به خاطر همین جنس روایت قصه ما در این سریال هم از جنس زندگی شهروندان عادی با یک بستر ظاهراً عادی است. تاکید میکنم با یک بستر «ظاهراً عادی»!
این تهیه کننده در پاسخ به این سوال که نیازسنجی برای پرداختن به سوژههای امنیتی با چه مدلی انجام میشود، توضیح داد: نیازسنجی دو وجه دارد؛ یکی وجه رسانهای یکی وجه امنیتی. در وجه رسانهای به این فکر میکنیم که به سمت کدام موضوع برویم تا هم به درد امروز بخورد، هم دیدنی باشد و هم تازگی داشته باشد. تصمیمگیر این موضوع هم تلویزیون است. به این صورت که ما پیشنهادات خودمان را میدهیم؛ مثلاً میگوییم آثاری در حوزه فضای مجازی، سایتهای شرطبندی، داعش و … داریم، انتخاب اولویت این موضوعات از وجه رسانهای با تلویزیون است اما از وجه امنیتی مربوط به بالادستیها میشود، تلویزیون هم بهعنوان یکی از ارکان کشور با سایر نهادها همکاری دارد. یعنی مثلاً میگوید الان اولویت مساله امنیتی شما چیست و آنها اولویتها را مشخص میکنند. سهگانه اخیر یعنی «تمامرخ»، «سرجوخه» و «مارماهی» (که البته سومی هنوز ساخته نشده است) قرار بود قبل از «خانه امن» ساخته شوند؛ اینها سهگانهای بودند که خط اصلی آن ابتلای مردم عادی به مسایل امنیتی بود. در آن مقطع اما نیازسنجی شد و تصمیمگیران بالادستی تصمیم گرفتند «خانه امن» ساخته شود در واقع گفتند موضوع تروریست و داعش اولویت بیشتری دارد. وقتی هم پخش شد هنوز همه چیز داغ بود مثل انفجارها و…
ابوالفضل صفری که سریال های «سارق روح»، «ترور خاموش»، «سرجوخه» ، «خانه امن» ، «تمام رخ» و «عاشورا» در کارنامه اش دیده می شود، ادامه داد: این حاصل همان هوشمندی است که گفتم؛ یعنی نیازسنجی مبتنی بر یک هوش امنیتی شکل میگیرد اصلا فرق سرویس امنیتی کشور با ادارههای مختلف این است که آنها کیفیتی از هوش را دارند یعنی اینکه متوجه میشوند کشور به لحاظ امنیتی در آینده به کدام سمت میرود و مسایل ما در سالهای آتی چیست. مثالی می زنم؛ حتماً سه سال پیش ما میدانستیم امسال گرفتار مساله کمآبی میشویم پس لازم نیست کم آب شویم بعد آنگاه به فکرش بیفتیم یا مثلاً میتوانستیم حدس بزنیم قیمت دلار در چند سال آینده به کدام سمت میرود پس نیاز نیست صبر کنیم تا ببینیم قیمت دلار چقدر میشود. درواقع مسایل تحلیل میشوند و بر اساس آن، نیازی اعلام میشود یعنی یک فرایند دارد، درباره این فرایند در جاهای مختلف تصمیمگیری میشود، تلویزیون هم به لحاظ رسانهای آن را به ما ابلاغ میکند و ما هم به سراغ ساخت میرویم.
صفری درباره این که نهادهای بیرونی بر فرایند ساخت سریال های امنیتی دخل و تصرف دارند یا در مسیر ، همه چیز بر اساس تعامل دو سویه با سازمان صدا و سیما و نهادهای بالادستی رخ میدهد، بیان کرد: نه نمیتوانند از هم فاصله بگیرند؛ یعنی حتماً باید هسته مشاورانی به چنین آثاری اضافه شوند. چون جنس این کارها فرق میکند، قصهها وقتی خاص میشوند این چنین هستند. مثلاً «خانه امن» از همین جنس بود. درواقع شما با یک تیم عملیات طرف هستید وقتی تیم عملیات دارید اجزای آن باید بررسی شود و رفتارهای تیم عملیاتی قصه باید کاملاً واقعی باشد یا اگر داعش در قصه دارید داعش شما باید واقعی باشد. اساساً فرق این جنس از کارها با کارهای دیگر توجه به جزییات زیادش است که منتهی به کیفیت میشود.
تهیه کننده «تمام رخ» درباره سوژه مرکزی این سریال که تحریم دارو است هم گفت: خط اصلی این ماجرا تحریمهای هوشمند است؛ به این معنا که جنس تحریمها تغییر کرده، از تحریم بانکی خارج شده و به لایههای پایینتر آمده است. درواقع مسایل معیشتی مردم را هدف قرار دادهاند. دارو هم یکی از ارکان معیشت مردم است فرایندی که برای سختتر شدن زندگی مردم طراحی کردهاند این است که دسترسی مردم را به هر چیزی سخت یا غیرممکن کنند. این خط کلی سریال است به خاطر همین این بار موضوع دارو در اولویت بود ما این سریال را چهار سال پیش طراحی کردیم ولی شما امروز مساله دارو را در کشور میبینید. این ناشی از همان هوش است که پیش از این درباره آن صحبت کردم یعنی به این فکر کردند که دارند موضوع دارو را مسالهدار و سختش میکنند، حالا میبینیم که در دسترسی به دارو و مواد اولیه مشکل پیدا کردهایم و این واضح است.