«دریاچه ماهی»⇔چرا فیلم شهری را به نام فیلم دفاع قالب می‌کنید؟
سینماروزان/مهدی فلاح صابر: «دریاچه ماهی» یا «کانال ماهی» نام یکی از مناطق جنگی در شلمچه است؛ در سال 65 عملیات کربلای 5 در ادامه عملیات کربلای 4 (یادآور 175 شهید غواص دست بسته) جهت تصرف بصره توسط رزمندگان اسلام در این منطقه صورت گرفت که ناموفق بود.
فیلم «دریاچه ماهی» سعی دارد به بخشی از این واقعه تاریخ جنگ بپردازد. ارائه تصویر از رزمنده ای به نام رضا که در معراج شهدا ناگهان با پیکر شهیدی مواجه میشود و آن شهید به او الهام میکند که عملیات لو رفته است و او در مقر فرماندهی میکروفن به دست این موضوع را به همه اعلام میکند و توبیخ و بازداشت میشود شما را آماده دیدن نماهای جنگی مهیج می کند بخصوص که فیلم حمایت بنیاد سینمایی فارابی را هم پشت خود داشته اما زهی خیال باطل چون کارگردان جوان فیلم نه اعتماد به نفس تصویرسازی جنگ را دارد و نه اصلا توانایی این کار را و همین است که دقایقی بعد از معرفی کاراکتر در دل جنگ به ناگاه به زمان حال می آییم و تقریبا تا پایان فیلم این باقی ماندن در حال را تجربه می کنیم.
حتی در همین داستان معاصر یک آدم جنگ هم کارگردانی بسیار ضعیف صورت گرفته و کارگردان عاجز حتی از اجرایی دقیق از نماهاییست که بناست تلنگری به ذهن مخاطب باشد در جهت اهمیت بازماندگان روزگار ایثار. بازی ها بسیار ابتدایی و کلیشه گرایانه است و از آن رو مانور دادن بر روی اسم شهدا در این فیلم به حد غیر قابل تصوری نچسب و سوءاستفاده گرایانه به نظر می رسید.
فارغ از شبهه های پیرامون معادل بیرونی داشتن چنین کاراکتری اینکه کاراکتر اصلی عارف مسلک است و چشم برزخی دارد و به او الهام میشود که فلان کار را انجام بده اما همین کاراکتر متوجه نمیشود که بر سر معامله یک ملک دارند سر او کلاه میگذارند، به شدت عجیب است. کارگردان به طور غیر حرفه ای و بسیار ناشیانه سعی کرده اینطور القا کند که رزمنده واقعی به مال دنیا و مادیات اهمیتی نمیدهد و بیشتر دنبال معنویات و سیر و سلوک عرفانی است اما این را یادش می رود که دفاع ما فارغ از جنبه های ارزشگرایانه خود یک دفاع زمینی بود که هموطنان از جنس بشر در آن دخالت داشتند.
از آن سو در تصویرسازی خرده داستانهایی که بناست فیلم را پیش ببرد هم کمترین روال همذات پندارانه درپیش گرفته نشده؛ مثلا
در فیلم زن جوانی را می بینیم که با همسرش مشکل دارد اما تا پایان فیلم هیچگاه به صراحت نمی فهمیم مشکل این جوان چیست. حتی وفتی دختر فیلم با کاراکتر عارف مسلک درددل میکند بازهم اشاره ای به این مشکل نمیشود و بیننده بدون هیچ هدفی فقط نظاره گر است!
«دریاچه ماهی» می توانست تله فیلمی باشد که عصر جمعه یکی از شبکه های رسانه ملی روی آنتن برود و شاید یکی از دلایلی که فیلم نتوانسته به بخش مسابقه راه یابد همین ساختار تلویزیونی آن و اجرای ضعیف کارگردانی است که حالا حالاها باید تجربه کند تا بتواند روزی فقط یک پلان جنگ را بازسازی کند.