سینماژورنال/حمید لازمی: امروز هجدهم فروردین سالروز درگذشت محمدعلی فردین است. بازیگری که هرچند به عنوان یکی از نمادهای سینمایفارسی شناخته میشود اما به اندازه خود نیز در پیشبرد صنعت سینمای ایران و آشنایی مخاطبان با این پدیده نقش داشته است.
به گزارش سینماژورنال درباره فردین و همقطاران او حرف و حدیث بسیار است و البته که در همه سالهای حیات و پس از مرگش او یکی از نمادهای تقابل مخاطبان عام با طیف باصطلاح روشنفکر سینمای ایران بوده است.
در پانزدهمین سالگرد درگذشت فردین بد ندیدیم به مرور برخی از نقطه نظرات وی درباره مهمترین فیلم کارنامه سینمایی اش “گنج قارون” بپردازیم؛ فیلمی که بیشتر از نیمی از جمعیت تهران دهه چهل به تماشای آن نشستند و بعدها نیز نسخه های بتامکس و دی.وی.دی آن شرایط تماشای اثر توسط میلیونها مخاطب دیگر را فراهم کرد.
آرزوی سیامک یاسمی برای رقابت با “سنگام”
فردین در گفتگو با عباس بهارلو در کتاب “سینمای فردین به روایت محمدعلی فردین” از محصولات نشرقطره درباره اینکه چطور شد بعد از “آقای قرن بیستم” در “گنج قارون” باز هم با سیامک یاسمی همکاری کرد می گوید: تماشاگر آن فیلم را دوست داشت. هم از تیپ و هم از آوازهایش خوشش آمد. اینها نظر سیامک را جلب کرد . یک روز سوار اتومبیل سیامک بودیم و از خیابان سعدی رد می شدیم. در سینما سعدی “سنگام” در حال نمایش بود. سیامک که می خواست “گنج قارون” را شروع کند صف بلند سه ردیفه چند صد متری فیلم “سنگام” آه سیامک را از نهادش خارج کرد و گفت: چه می شد فیلمهای ما هم همچین صفی پیدا کند.
قرار بود مثلث گرشا-متوسلانی-سپهرنیا در “گنج قارون” بازی کنند
جالب است که شکل گیری “گنج قارون” ابتدا بدون حضور فردین بوده است. فردین خود در این باره می گوید: ابتدا “گنج قارون” را روی سه نفری ها ( گرشا، متوسلانی، سپهرنیا) نوشته بود. نمی دانم چه شد آمدند سراغ من. سر دستمزد هم یک ماه کشمکش داشتیم. می خواستند همان دستمزدی را بدهند که سر “قهرمان قهرمانان” و “آقای قرن بیستم” داده بودند. من زیر بار نمی رفتم. دوباره تصمیم گرفتند بروند سراغ آن سه نفر ولی بعد برگشتند پیش من.
از ۲۵ هزارتومان دستمزد رسیدم به ۴۰ هزار تومان
فردین ادامه می دهد: از ۲۵ هزار تومن دستمزد رسیدند به ۴۰ هزار تومن. روی این آخری قرار داد بستیم به علاوه ۱۰ درصد از فروش فیلم. که این ده درصد شد ۴۰۰ هزار تومن . ده برابر دستمزدم ( بعد از فروش ).
“گنج قارون” فروش نمیکرد و میخواستند از پرده بردارند
به گزارش سینماژورنال البته که “گنج قارون” در هفته های ابتدایی اصلا فروش خوبی نداشته و همین باعث شده همه تقصیرها را به گردن هم بیندازند. محمدعلی فردین در این باره بیان می دارد: بعد از ساخته شدن “گنج قارون” و اکران آن دو یا سه هفته اول نمایش استقبالی نشد همه ما مایوس شدیم. اصلا فروش نمی کرد. می خواستند حتی فیلم را از پرده بردارند و فیلم دیگری جایگزینش کنند. آمدند و گفتند ده درصدم را چند می فروشم. گفتم ۵ هزار تومان و توافق نشد.
یک دفعه فروش فیلم از “سنگام” هم بیشتر شد
وی می افزاید: دنبال مقصر می گشتیم. سیامک مرا مقصر کرد که چرا بد بازی کردم. من ایرج را که چرا خوب نخوانده. ایرج مرا و سیامک را. اما یک دفعه فروش فیلم از “سنگام” هم بیشتر شد. آمدند سهم مرا تا ۲۰ هزار تومان هم بخرند و من قبول نکردم. حالا که فیلم خوب فروخته بود من بازی خود را عامل فروش فیلم می دانستم. سیامک کارگردانی و تیزهوشی خودش را و ایرج هم صدای خود را عامل جذاب تماشاگر پسندی می دانست.
دو میلیون نفر از تهران ۴ میلیونی فیلم را دیدند
فردین درباره آمار مخاطبانی که “گنج قارون” را دیدند هم می گوید: طبق آمار رسمی سه میلیون و هشتصد هزار تومان با بلیط ۱۵ و ۲۰ ریالی فروش کرد. چیزی حدود ۲ میلیون نفر از این فیلم دیدن کردند. بهترین فروش فیلمها آن زمان ۵۰۰ یا ۶۰۰ هزار تومان می شد . ..
سینمایی که همچنان پیش بینی ناپذیر است
به گزارش سینماژورنال آنچه فردین درباره “گنج قارون” که یکی از نمادهای سینمایفارسی است گفته است همچنان در سینمای ایران جریان دارد. یعنی هنوز هم نمیتوان به راحتی فروش فیلمها را پیش بینی کرد. اینکه این پیش بینی ناپذیری همچنان و بعد از گذشت نیم قرن نقطه اشتراک سینمای دوران جدید و دوران قدیم است می تواند زمینه ای باشد برای تحلیلگران سینمایی.
پی نوشت: بیست و شش آبان امسال می شود ۵۰ مین سالگرد اکران “گنج قارون”. چه خوب می شد سینمای ایران به احترام فیلم به یاد ماندنی و مردمی “گنج قارون” مراسمی را برگزار کنند.
با اینکه تقی ظهوری و فردین و آرمان و عباس شباویز همگی از دنیا رفته اند ولی می شود از بازمانده این گروه یعنی حسین خواجه امیری (ایرج ) تجلیل به عمل آورد.
چند هفته قبل کیلومترها دورتر برای “اشک ها و لبخند ها” این کار را کردند. چرا ما نکنیم؟
خانم فروزان چرا نگفتید ایشان هنوز در قید حیات هستند
عجب فیلمی بود دیگه تکرار نخواهد شد خدا همه عوامل سازنده این فیلم را رحمت کند چندین بار دیدم بازم دوست دارم ببینم خدا …را هم رحمت کند که در زمان ایشان یه همچین فیلمی ساخته شد