سینماروزان: تازه‌ترین فیلم کیومرث پوراحمد با نام “تیغ و ترمه” اکران آنلاین خود را تجربه می‌کند و از همان اوان اکران، تصویری هیولایی که پوراحمد از مادر ایرانی در این فیلم ارائه داده با تعجب روبرو شده؛ به‌خصوص که لاله اسکندری این نقش را ایفا کرده که کلی ایفای نقش زنان نجیب را درکارنامه دارد.
پوراحمد پیشتر و در “شب یلدا” هم تصویری تیره از یک زن-مادر خائن (با بازی الهام چرخنده) را در نقشی مکمل ارائه داده بود ولی در “تیغ و ترمه” تاکید بر بدکارگی مادر ایرانی است که محور داستان است.
لاله اسکندری در چرایی ایفای یک مادر بدکاره در “تیغ و ترمه” به ایلنا گفت: چیزی که در این فیلم برایم جذاب بود، این بود که کسی که سریال «قصه‌های مجید» را ساخته که شخصیتی همچون بی‌بی در آن معرفی می‌شود، به اثری رسیده که پرداخت متفاوتی به شخصیت زن دارد. چراکه شخصیت بی‌بی برای ما سمبل نوستالژیکی از مادربزرگ‌هایی است که نسل من آن را تجربه کرده و همیشه در ذهن و داستان‌های ما آن مدل، سمبل یک زن ایرانی بوده است. شخصیت لیلی که مادر قصه «تیغ و ترمه» است، یک شخصیت کاملا متفاوت است. در واقع یکی از بیشترین انتقادهایی هم که در جشنواره به پوراحمد شد، این بود که چطور کسی که خالق آثاری همچون «قصه‌های مجید» و «خواهران غریب» است، حال مادر را به این صورت در فیلم خود تصویر می‌کند.
اسکندری ادامه داد: به هر ترتیب ما زندگی با مادرهایی همچون بی‌بی قصه‌های مجید را تجربه کردیم ولی واقعیت این است که مادرهایی از جنس لیلی هم در جامعه امروز ما کم نیستند. اما همیشه راجع به این آدم‌ها سکوت کردیم و ترجیح دادیم که آن تصویر نوستالژیک از زن و مادر ایرانی را نشکنیم. به نوعی همیشه از مادر قداستی تصویر کنیم که مثل همان فیلم‌ها باشد ولی این قداست‌زدایی که مرهون شرایط جدید است را کمتر دیدهایم. شاید اگر هر کدام از ما دور و اطراف خود را نگاه کنیم، مشابه شخصیت لیلی که در فیلم «تیغ و ترمه» تصویر می‌شود را بینیم. به نوعی در جامعه مادی و ماشینی امروز ما از این جنس مادرها کم نیستند.
لاله اسکندری خاطرنشان ساخت: اگر از نقطه دیگری به شخصیت لیلی نگاه کنیم به این می‌رسیم که شاید او هم تفکر دیگری داشته و دنبال تجربه کردن در زندگی بوده و دلش نمی‌خواسته عمرش را تلف کند. حتی تا پایان فیلم هم ما نمی‌فهمیم که این نگاهی که دختر به مادرش دارد، چقدر واقعی است. اما چیزی که قطعی است این بوده که لیلی با مادر ایرانی که پیش از این در بسیاری از آثار تصویر شده و به کلیشه نزدیک بوده، متفاوت است. در واقع به همین دلیل نقش سختی بود. چون باید به گونه‌ای بازی می‌شد که اغراق نداشته باشد.
اسکندری افزود: از نظر من لیلی شخصیت سیاهی نبوده و خاکستری است و شاید بتوان گفت این مادر بدکاره به زن امروز جامعه ما نزدیک‌تر است. البته شخصا رفتار کاراکتر را تایید نمی‌کنم و قصدم نیست که بگویم این تصویر واقعی زن ایرانی است. در واقع می‌گویم آن تصویر کلیشه‌ای که ما از مادر ایرانی دیدیم در جامعه امروز که در آن زندگی می‌کنیم، نیست یا کمتر شده. به هر حال میزان طلاق، نوع معاشرت‌ها و اتفاقات امروز جامعه نشان می‌دهد که آدم‌هایی از این دست در زندگی ما کم نیستند.
اسکندری تاکید کرد: خودمان خیلی از چیزها را می‌دانیم ولی وقتی همان‌ها به تصویر کشیده می‌شود، نسبت به آن گارد می‌گیریم. در حالی که باید این موضوع را بررسی کنیم که چه اتفاقی رخ داده که جامعه ما به این سمت رفته است. وقتی کسی مثل کیومرث پوراحمد که کارنامه مشخصی دارد، جسارت به خرج داده و در دهه هفتاد زندگی‌اش دست روی همچین موضوعی می‌گذارد، در واقع بر مبنای دیده‌های خود عمل کرده است. به نوعی جسارت ایشان هم قابل تحسین است که نمی‌خواهد تجربه‌های موفق قبلی خود را تکرار کند و به سراغ تجربه فرم تازه‌ای رفته است.
