سینماژورنال: مساله لغو كنسرت‌ها، در اين سالها چنان ابعاد دامنه‌داري به خود گرفته كه امري عادي به شمار مي‌آيد. هر روز و هر هفته، خبرهاي متفاوتي از لغو كنسرت – فرقي نمي‌كند در كدام ژانر و سبك- مي‌آيد. گروه اعتراضي مي‌كند، چند رسانه خبر را كار مي‌كنند، در نشست بعدي وزير و معاونانش سوالي پرسيده مي‌شود و آنها جوابي مي‌دهند و بار ديگر همه‌چيز در سكوت مي‌رود تا كنسرتي ديگر، تا لغوي ديگر… . حالا مدتي است بدعتي جديد در زمينه برگزاري كنسرت‌ها شكل گرفته است.
به گزارش سینماژورنال و به نقل از “اعتماد” مي‌گويند وزارت ارشاد بايد بعد از صدور مجوز، موضوع را به استانداري‌ها اعلام كند تا استانداري‌ها نسبت به برقراري امنيت كنسرت اقدام كنند. اما آيا اين دستور جديد توانسته است به تشتت آرا در تصميم‌گيري‌ها سامان دهد؟ آيا ديگر عوامل بي‌ربط مانع از برگزاري كنسرت‌ها نخواهند شد؟ آيا اين تصميم جديد را مي‌توان به عنوان اتفاقي خوب قلمداد كرد يا خوان ديگري است كه به هفت‌خوان‌هايي كه اهالي موسيقي با آن روبه‌رو هستند، اضافه شده است؟ اصولا قرار است استانداري‌ها ضمانت برگزاري يك كنسرت موسيقي را فراهم كنند؛ مجوزهاي وزارت ارشاد در اين ميان چه نقشي ايفا مي‌كند؟
قائم مقام وزیر کشور: وزارت ارشاد بايد بعد از صدور مجوز موضوع را به استانداري‌ها اعلام كند
چندي قبل«حسينعلي اميري» – قائم مقام وزير كشور- در گفت‌وگو با يكي از خبرگزاري‌ها، به اين مساله اشاره كرد كه: «براي تامين امنيت كنسرت‌ها، وزارت ارشاد بايد بعد از صدور مجوز موضوع را به استانداري‌ها اعلام كند تا استانداري‌ها نسبت به برقراري امنيت اينگونه مراسم‌ها اقدام كنند. آقاي جنتي، وزير ارشاد نيز در يكي از سمينارهاي استانداران حضور يافت و ملاحظات و نقطه‌نظراتي را در رابطه با كنسرت‌ها مطرح كرد. استانداران هم در اين زمينه سوالاتي را مطرح كردند و نتيجه اين شد كه اگر وزارت ارشاد بنا دارد كنسرتي را برگزار كند، حتما قبلا به استانداري‌ها اعلام كند تا استانداري‌ها در جريان موضوع قرار گيرند و امنيت مراسم برقرار شود.»
وزیر کشور: مجوز كنسرت را وزارت كشور نمي‌دهد و همچون گذشته وزارت ارشاد اين مساله را پوشش مي‌دهد
اين در حالي است كه تا پيش از اين تصميم، صدور مجوز از سوي وزارت ارشاد براي اجرا كفايت مي‌كرد، در اين ميان «عبدالرضا رحماني فضلي» – وزير كشور- در گفت‌وگو با “اعتماد” وقتي در برابر اين پرسش قرار مي‌گيرد كه برچه اساس، مجوز كنسرت‌ها علاوه بر وزارت ارشاد، بايد از وزارت كشور هم اخذ شود، مي‌گويد: «مجوز كنسرت را وزارت كشور نمي‌دهد و همچون گذشته وزارت ارشاد اين مساله را پوشش مي‌دهد؛ اما شرايط منطقه‌اي ايجاب مي‌كند كه مجوزي براي اجراي برنامه از استانداري‌ها نيز دريافت شود. »
او مي‌گويد كه اين مساله در گذشته هم سابقه داشته است. او همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا امكان برگزاري كنسرت در «خراسان رضوي» وجود ندارد، مي‌گويد: « در اين شهر قانوني براي منع كنسرت وجود ندارد و اين مساله و مشخصا اين موضوع در دولت بررسي نشده است.»
وزیر ارشاد: حساسيت‌هاي بي‌موردي از سوي برخی مقامات ديده مي‌شود
اين اتفاقات در حالي رخ مي‌دهد كه «علي جنتي»- وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي- در حاشيه نمايشگاه تهران تاكيد كرد كه پس از اتفاقات رخ داده در برنامه لغو كنسرت‌ها، وزير كشور را مامور اين ماجرا كرده است. او بارها در اين خصوص اظهارنظر كرده و به اين مساله اشاره كرده است كه مجوزهاي ارشاد بايد مشروعيت قانوني داشته باشند؛ چرا كه ارشاد دستگاهي رسمي و حاكميتي است: «متاسفانه با توجه به سليقه‌هاي مختلفي كه در برخي شهرستان‌ها وجود دارد، گاهي حساسيت‌هاي بي‌موردي از سوي مقامات قضايي و غيره ديده مي‌شود، شايد به اين دليل كه برخي فكر مي‌كنند اين كنسرت‌ها با ارزش‌هاي ديني متعارض باشد، اما ما تلاش مي‌كنيم تا اين افراد را توجيه كنيم كه ما هم به اندازه آنان نسبت به ارزش‌هاي ديني حساس هستيم و ملاحظاتي در اين خصوص داريم.»
معاون هنری ارشاد: به كاري كه مبتني بر قانون بوده احترام بگذارند
علي جنتي همچنين به اين نكته اشاره كرده كه وقتي مجوزي صادر مي‌شود، بايد همه به قانون تن بدهند و برخوردهايي كه با تعدادي از هنرمندان مي‌شود، مورد تاييد ما نيست. او همچنين معتقد است كه برخي از اين برخوردها، انگيزه‌هاي سياسي براي تخريب دولت است. وزير فرهنگ در اين مدت، به‌شدت پيگير بررسي ماجراي لغو كنسرت‌ها بوده است؛ براي مثال آن زمان كه دو كنسرت – مجيد خراط‌ها و گروه سايه- در آبادان لغو شد، با يكي از نمايندگان آبادان ديدار و ماجرا را بررسي كرد. معاون هنري او «علي مرادخاني» هم به همين مساله اشاره داشته است: « صحبت‌هايي كه آقاي جنتي، وزير محترم ارشاد درباره گروه‌هاي خودسر گفتند، حتما فصل‌الخطاب است. ما به عنوان دولت و سياست‌گذار فرهنگي و مجري و ناظر، تمام تلاش‌مان را مي‌كنيم و خواهيم كرد كه فعاليت‌هاي‌مان مبتني بر قانون و اصول و آنچه به عنوان باور در حوزه مباحث شرع باشد، انجام دهيم. اميدواريم نهايت دقت را در اين زمينه به گونه‌اي به كار بگيريم كه هيچگونه ناهنجاري‌اي در تصميمات نباشد؛ اما ممكن است در اين زمينه و در اين بخش افرادي باشند كه اين فعاليت‌ها و تصميمات را برنتابند. به هر ترتيب آنها نيز سليقه‌ها و نگاه خاص خود را دارند. اما از آنجا كه احترام به قانون براي همه ما فرض است، به همين دليل بايد همه كساني كه در هز زمينه‌اي نظري دارند، به كاري كه مبتني بر قانون بوده احترام بگذارند و بر اين اساس همه از امكاني كه در كشور به وجود آمده، به بهترين شكل حمايت كنند و نگاه قانوني بر اين موارد را سرلوحه اقدامات خود قرار دهند.»
معاون پارلمانی ارشاد: هيچ مجوزي به گروهي كه بخواهند از حدود فاصله گرفته باشند، نداده‌ايم
اهالي موسيقي در حالي با چنين مشكلاتي روبه‌رو هستند كه دريافت مجوز براي انتشار اثر و برگزاري كنسرت از همان وزارت ارشاد هم كار چندان آساني نيست و موزيسين‌ها بايد از چندين مرحله مختلف عبور تا بتوانند مجوزهاي خود را دريافت كنند. علاوه بر مجوز شعر و موسيقي، هر بار هنرمندان ناگزير به پركردن فرم‌هايي هستند كه به شكلي كلي مشخصات خود و هنرمندان و حتي همسران و اعضاي خانواده‌شان را ذكر كنند. اين فرآيند در برگزاري كنسرت‌ها بسيار دشوارتر است، اين در حالي است كه گاهي چند ساعت مانده به برگزاري برنامه، مجوز برنامه‌ها صادر نمي‌شود و به شكل عملي امكان هيچگونه تبليغي براي گروه‌ها وجود ندارد. البته «حسين نوش‌آبادي» -معاون پارلماني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي- هم به اين مساله اشاره دارد كه مجوز برگزاري كنسرت‌ها بر اساس فتاواي مراجع و حكم رهبري و منطبق با چارچوب‌هاي قانوني و رعايت موازين شرعي است: «تاكنون هيچ مجوزي به گروهي كه بخواهند از حدود فاصله گرفته باشند، نداده‌ايم و اگر هم جايي اتفاقي افتاده كه برخي گروه‌هاي موسيقي به تعهدات خود عمل نكرده‌اند براي برگزاري برنامه بعدي‌شان خودمان مانع ايجاد كرديم.»
یک موزیسین: مساله لغو كنسرت‌ها، زدن تيشه به ريشه موسيقي است
او مثل ساير مسوولان ارشاد اصرار دارد روي اين مساله تاكيد كند كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي خود مراقب است و جايي كه اشكال قانون به وجود بيايد، برخورد مي‌كند. او هم مي‌داند كه موسيقي در ايران وضعيت خاصي دارد و برخي مراجع به‌طور كلي موسيقي را قبول ندارند، برخي با شرايط ويژه و سخت قبول دارند و برخي مراجع نيز نگاه بازتري نسبت به موسيقي دارند؛ اگرچه تمامي فقها روي يك سري نكات نظر مشتركي دارند و مي‌گويند: «اينكه موسيقي غنايي و مفسده‌انگيز نباشد، مانعي براي اجرا ندارد. » استفتاء مقام معظم رهبري هم در اين زمينه به چنين مساله‌اي اشاره دارد. اما آخرين نمونه لغو كنسرت‌ها، لغو برنامه «مسعود شعاري» – آهنگساز و نوازنده سه‌تار- بود. او در همين خصوص مي‌گويد: «در ماجراي لغو كنسرت‌ها، دو مساله وجود دارد. يك بخش، كاملا فرهنگي است و با بروز اتفاقاتي از اين دست، به صورت تدريجي بخشي از هويت و فرهنگ‌مان و چيزي كه متعلق به ما است، از بين مي‌رود. در چنين شرايطي، موسيقي سنتي ديگر وجود نخواهد داشت و در اين ميان مردم، تنها مي‌توانند نياز موسيقايي خود را از طريق رسانه‌هاي خارجي تامين كنند. مساله لغو كنسرت‌ها، زدن تيشه به ريشه موسيقي است. از آن طرف ارتباط يك نسل با پيشينه فرهنگي‌شان قطع مي‌شود.»
كنسرت، جريان متقابلي ميان موزيسين و مخاطب است كه با لغو آن هر دو طرف آسيب مي‌بينند
وی ادامه می دهد: «علاوه بر بحث فرهنگي، مساله حيات هنري هم مطرح است. بايد اين صنف را به رسميت بشناسيم. مگر مي‌توان به‌طور مثال به دندان‌سازان گفت شما ديگر نمي‌توانيد دندان بسازيد يا به نانوايان بگوييد ديگر حق پخت نان نداريد؟ به رسميت شناختن يك صنف، تنها زماني معنا پيدا مي‌كند كه مساله گردش اقتصادي نيز تامين شود. نمي‌خواهم مساله را آسيب‌شناسي كنم، چون در اين مدت به اندازه‌اي درباره اين مسائل صحبت شده كه به نظرم تكرار مكررات است. اتفاقا مساله را بسيار ساده مطرح مي‌كنم. ما با اعضاي صنفي روبه‌رو هستيم كه مثل اصناف ديگر، با قضيه معاش در زندگي‌شان روبه‌رو هستند و تا زماني كه اين مساله حل نشود، ادامه حيات هنري هيچ تضميني نخواهد داشت. اتفاقا تنها موزيسين‌ها درگير اين مساله نيستند. از صدابردار، نورپرداز، مسوول دكور و سالن و شركت‌هاي فروش بليت همه در اين چرخه اقتصادي دخيل هستند و آن وقت در يك «لحظه» همه‌چيز آسيب مي‌بيند و به اصطلاح، نان عده زيادي قطع مي‌شود. خوشبختانه از آنجا كه من فعاليت چنداني در برگزاري كنسرت ندارم و بيشتر فعاليت‌هايم، به مساله آموزش مرتبط است، مي‌توانم با فراغ بال بيشتري در اين خصوص صحبت كنم؛ چون شبهه شخصي ديدن مساله وجود ندارد. از آن گذشته، با بروز اتفاقاتي از اين دست، نسل بعد از ادامه كار دلسرد خواهد شد. آنها وقتي چنين مسائلي را مي‌بينند، ديگر انگيزه‌اي براي فعاليت ندارند. از آن طرف بحث مخاطبان موسيقي هم مطرح است. كساني كه با وجود تمام مشكلات احتمالي اقتصادي، مبلغي پرداخت كرده و بليت يك برنامه را مي‌خرند. كنسرت، جريان متقابلي ميان موزيسين و مخاطب است كه با لغو آن هر دو طرف آسيب مي‌بينند. »
