پرسشهای یک منتقد پیشکسوت درباره محفلی موسوم به جشن منتقدان خانه سینما⇐آیا برگزاری این دورهمی به نام کلی منقدان، سوءاستفاده از جایگاه نقد و منقد نیست؟/چطور است نام آثار تهیه‌کننده‌ای سابقا گریمور همواره در میان برگزیدگان این دورهمی دیده می‌شود؟!/چه کرده‌اید که امثال تهمینه میلانی شما را به استقلال دعوت می‌کنند؟
سینماروزان: تازه ترین جشن انجمنی موسوم به منتقدان خانه سینما در حالی برگزار شد که بیشتر از خود این جشن محفلی، این انتقادات جمشید مشایخی به عزت الله انتظامی و بایکوت صاحبان فیلم 3ارگانی از سوی جعفر پناهی به هنگام اعطای جوایز بود که مورد توجه قرار گرفت.
با این حال جبار آذین منتقد و مدرس پیشکسوت سینمای ایران که خود از موسسان این انجمن بوده و در این سالها مدام درباره دور افتادن انجمن از اهداف اصلی هشدار داده، با نگارش یادداشتی تأمل برانگیز پرسشهایی طرح کرده درباره این جشن، اهداف برگزارکنندگان و به خصوص چینش جوایز آن.
از جمله پرسشهای آذین درباره سوءاستفاده از نام نقد و منتقد در چنین محفلی بوده است و پرسشی دیگر ناظر به برنده شدن مدام آثاری مختلف از تهیه کننده ای سابقا گریمور در این جشن!!!
آذین به مانند همه این سالها پرسشهایی کلیدی هم طرح کرده در چرایی فاصله بعیدی که میان این انجمن و رسانه ها و منتقدان مستقل افتاده و البته به خروجی این انجمن که در یک جشن و توزیع کارت جشنواره خلاصه شده ایراد وارد نموده است.
متن یادداشت جبار آذین را بخوانید:
انجمن موسوم به منتقدان و نویسندگان خانه سینما یازدهمین دورهمی خود را هم با عنوان جشن منتقدان ونویسندگان سینمایی ایران برگزار و به برگزیده هایش جوایزی اهدا کرد.
نکته کلیدی و مهم در این ارتباط این است که انجمن مذکور به عنوان یک صنف ذاتا فرهنگی و سینمایی سالها است که از مسیر اصلی خود که یاری و همراهی سینمای ایران، حمایت و پاسداری از حریم و حرمت نقد و منقد و منافع صنفی و اجتماعی حتی اعضای خود است به دور افتاده و برخلاف نگاه و اهداف بنیانگذاران خود که درپی ایجاد تشکلی مستقل،متعهد ومردمی بودند،تبدیل به گروهی وابسته شده که از سوی خانه سینما و در واقع سازمان سینمایی و دولت ارتزاق مالی واجرایی می کند.
انجمن مذکور، دورهمی خود را به غلط و با سوءاستفاده از مقام و منزلت منقد و نقد با عنوان جشن منتقدان برگزار می‌کند، درصورتی که انجمن یادشده تنها دربرگیرنده گروهی از منتقدان و بیشتر خبرنگاران است و منتقدان و رسانه های مستقل با آن همکاری ندارند. آیا حلقه بالادستی این انجمن هیچ گاه از خود پرسیده‌اند که چرا فاصله میان آنها و رسانه‌ها و منتقدان مستقل هر سال بیشتر از قبل شده است؟؟؟
این انجمن، تشکلی کاملا وابسته و در واقع انجمن منتقدان وابسته به خانه سینما است که خود ده ها و بلکه صدها مشکل با بدنه صنفی خویش دارد و نه انجمن منتقدان سینمای کشور و براین اساس آیا برگزاری دورهمی آن به نام کلی منقدان، درست است و سوءاستفاده از جایگاه نقد و منقد نیست؟
گرچه بسیاری از اعضای انجمن از همکاران و فعالان عرصه رسانه و سینما و همگی دوستانی قابل احترام اند، ولی حضور آنها با کجروی ها و عملکردهای طیفی از راهبران انجمن که ازموقعیت و امکانات و تسهیلات انجمن در مسیری غیر از صنف وسینما و رسانه استفاده می کند، درمعرض لطمه و آسیب حیثیتی، شغلی و اجتماعی قراردارد.
در هر حال جامعه منقدان کشور، خانواده ای گسترده و قابل احترام است و انجمن منتقدان خانه سینما فقط جماعتی از آن را شامل می‌شود. انجمن موسوم به منتقدان سالها است که حتی به وظایف صنفی و فرهنگی خود به درستی عمل نکرده و تمام خروجی آن در برگزاری دورهمی سالیانه در قالب جشنی که صدها مسأله وحاشیه دارد و البته گرفتن کارت یک جشن پاره بزرگتر ازخود(!) خلاصه شده است. چرا تمامی خروجی محفل موسوم به منتقدان خانه سینما خلاصه شده به برگزاری جشن و توزیع کارت جشنواره؟
این به اصطلاح جشن، تنها یک دورهمی است که یازدهمین دوره خود را درادامه راه دوره های قبل و با همان اهداف، روش ها و خطاها و مسائل حاشیه ای پیشینیان برگزار کرد و باز هم نشان داد که در حوزه نقد و سینما و رسانه حرفی برای گفتن ندارد و البته پرسشهایی پررنگ را هم بر جای گذاشت؛ مثلا اینکه چطور است در سالهای اخیر نام آثار تهیه‌کننده‌ای سابقا گریمور همواره در میان برگزیدگان جشن دیده می‌شود؟ عین همین پرسش وجود دارد درباره آثار کارگردانی که سالها پیش نقشی هنروری به یکی از رئوس بالادستی انجمن داده بود و در سالهای بعد اغلب ساخته‌هایش در میان برگزیدگان جشن بود!
نقد عملکردهای این انجمن و به خصوص چینش شبهه برانگیز جوایز آن که حتی صدای تهمینه میلانی را هم درآورد به معنای نفی حضور و تلاش اعضای صادق و صمیمی آن که به هر علت در آن فعالیت دارند نیست که نمایشگر صدمات و لطمات وابستگی، انحراف و منافع محوری گروهی از حلقه بالادستی است که همراه خود انجمن را به ترکستان می برد.
تهمینه میلانی اوضاع انجمن یاد شده را دقیق دیده و در دورهمی یازدهم آن، کاملا درست گفت که منقدان باید مستقل باشند! و در واقع مسأله اصلی جامعه منقدان و موضع اصلی منقدان راستین همین است. منقدان باید مستقل، صادق، شجاع ،منصف، متعهد و مردمی باشند،نه وابسته،قلم فروش و بازیچه خط و خطوط سیاسی وجناحی. چرا انجمن باید به جایی رسیده که باید امثال تهمینه میلانی آن را به استقلال دعوت کنند؟ چه کرده اید که امثال میلانی باید بیایند و شما را به استقلال که در نفس نقد است دعوت کنند؟
اهالی هنر وسینما و رسانه باید میان منقدان مستقل و مدعیان و انتقادگران فیلم و سینما تفاوت قائل شوند و برای جامعه روشنگری کنند که جامعه منقدان با انجمن منتقدان خانه سینما فرق دارد و این انجمن صرفا در برگیرنده عده‌ای بلحاظ کیفی معدود از فعالان سینمایی نوشتاری و نقد است و عملکردهای آن، عملکرد جامعه منقدان کشور نیست و در بسیاری موارد به دلیل وابستگی مالی و سیاسی، اقدامهایش با اهداف صنفی و فرهنگی اهالی نقد مغایر و حتی گاه مخالف حرکت سینماگران مستقل و سینما و فرهنگ و ادبیات مردمی است.
دورهمی یازدهم انجمن وابسته خانه سینما هم برگزارشد، با ده ها اما و اگر و مسأله و اختلاف و سوءتفاهم ،بدون آنکه دروضع و حال و بهبود و ارتقای سینما، نقد، منقدان و رساته ها ،کمترین نقش و تأثیر را داشته باشد.
- جبار آذین