سینماروزان: در روزهای گذشته خبری مبنی بر شکایت صداوسیما از سایت آپارات در رسانه ها منتشر شد.(اینجا را بخوانید)

به گزارش سینماروزان به تبع آن خبر مدیر سایت آپارات توضیحاتی را درباره این شکایت و اینکه حتی اتهام مربوط به آن تفهیم هم نشده بیان کرد.(اینجا را بخوانید)

در تازه ترین واکنش نسبت به آن خبر حالا یک مقام مسئول در صداوسیما نیز توضیحاتی درباره آن داده است.

حامد معینی، مدیرکل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل سازمان صداوسیما، شکايت سازمان صداوسيما از «سايت آپارات» را تأیيد کرد و درباره دليل اين شکايت به “شرق” گفت: اين خبر صحت دارد اما منتشرکنندگان آن به موضوع شکايت اشاره‌اي نکرده‌اند و موضوع به‌گونه‌ای طرح شده که گويي سازمان صداوسيما قصد دارد مانع فعاليت چنین سايت‌هایی شود درحالي‌که در واقع چنين نبوده و براساس تکالیف مقرر در اسناد بالادستي ازجمله تکليفي که در پیوست حکم ریاست سازمان صداوسیما و در ابلاغي که به ریاست محترم جمهوری به عنوان رئيس شوراي‌عالي فضاي مجازي صورت گرفته، مسئوليت تنظيم مقررات صوت و تصوير فراگير در فضاي مجازي، صدور مجوز و نظارت بر فعاليت همه فعالان اين حوزه بر عهده سازمان صداوسيما گذاشته شده است.

براساس اظهارات معيني شکايت مذکور مربوط به  سال گذشته بوده و از دو جنبه خواستار احقاق حقوق سازمان صداوسیما شده؛ يکي نقض حقوق مالکيت فکري سازمان صداوسيما و ديگري از باب اينکه چنین سایت‌هایی ازجمله سايت آپارات، مجوزهاي لازم براي فعاليت در عرصه صوت و تصوير فراگیر در فضای مجازي را از سازمان صداوسيما دريافت نکرده‌اند.

نیاز به مجوز صداوسیما دارند

مدیرکل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل سازمان صداوسیما، درباره موضوع شکايت صورت‌گرفته افزود: سازمان صداوسيما قصد متوقف‌کردن فعاليت چنین سايت‌هایی را ندارد لکن اصولا هر فعاليت فرهنگی یا تجاری در فضاي واقعي و مجازي نيازمند اخذ مجوز بوده و ارائه خدمات فضاي مجازي در عرصه صوت و تصوير فراگير هم نياز به اخذ مجوز از سازمان صداوسيما دارد که مالکان سايت آپارات با وجود اخطار‌های قبلی اين مجوز را اخذ نکرده‌اند. پيرو شکايت‌هايي که قبلا دراين‌زمينه صورت گرفته، برخی از فعالان که مجوزهای لازم را از سازمان اخذ کرده‌اند مشکلي براي ادامه کار ندارند اما سايت آپارات تاکنون نسبت به این موضوع اقدامي نداشته است.

بدون مجوز از محتوای صداوسیما استفاده کرده اند

معيني در ادامه افزود: مشکل ديگر سايت آپارات اين است که از محتواي سازمان صداوسيما که برای تأمین آنها هزینه درخور ‌توجهی صرف شده بدون کسب مجوز‌های لازم استفاده مي‌کند. برخلاف اخطارهاي مکرر سازمان، توليدات رسانه ملي را بازنشر و حقوق مالکيت فکري سازمان صداوسيما را ناديده گرفته و توليدات آن را در فضای مجازی در دسترس عموم قرار مي‌دهد بدون اينکه عوايد مالي آن را به دارندگان حقوقشان منتقل کرده يا آنها را در کنار محتواهايي که مورد تأیيد سازمان نيستند، قرار ندهد.

به گفته مدیرکل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل سازمان صداوسیما، انتشار هر محتوايي در سايت آپارات، چرخه بهره‌برداری‌های مادی آتی و منافع اقتصادي آن را متوقف مي‌کند و ازآنجاکه روش‌هاي مختلف بهره‌برداري اقتصادي از دارايي‌هايي فکري در همه دنيا وجود دارد و سازمان صداوسيما هم به آنها انديشيده و دراين‌باره برنامه‌ريزي‌های لازم را انجام داده، انتشار رايگان و بدون مجوز در سايت‌هايي مانند آپارات، به منافع مشروع سازمان صداوسيما و دارندگان حقوق مادی و معنوی آنها لطمه ‌جبران‌ناپذيري را وارد مي‌کند.

جایگزین آپارات را هم راه می اندازیم

 يکي از مواردی که سايت آپارات يا منتشرکنندگان خبر شکايت صداوسيما از اين سايت سعي در اثبات آن دارند، انحصارطلبي رسانه ملي در زمينه عرضه محصولات سمعي و بصري است.

معيني اين مسئله را کاملا رد کرد و درباره دلايل رد انحصارطلبي سازمان صداوسيما توضيح داد: ازجمله مأموريت‌هايي که براي سازمان تعريف شده، راه‌اندازي آي‌پي‌تي‌وي است؛ اپراتورهاي اين رسانه نوين مشخص شده، مجوزهاي لازم براي فعاليت آنها صادر شده، قراردادها در حال انعقاد است و حتي براي سايت‌هايي مانند آپارات هم در آینده‌ای بسیار نزدیک سرويس‌های جايگزين وجود خواهند داشت. سرويس تلویزیون تعاملی رسانه ملی و اپراتورهای منتخب آی‌پی‌تی‌وی خدمات کامل و گسترده‌تری را که شامل خدمات سايت آپارات نیز هست ارائه کرده و اگر آپارات مجوز فعاليت را دريافت نکند و فعاليتش متوقف شود، کاربران به يوتيوب يا ديگر سرويس‌های مشابه خارجی نياز نخواهند داشت.

وی ادامه داد: البته مقدمات جلوگیری از تحقق چنین تخلف‌هایی در سرویس‌های خارجی نیز در اداره کل مالکیت فکری و حقوق بین‌الملل فراهم شده و در آینده از نقض حقوق مالکیت فکری سازمان به وسيله آنها، نیز جلوگیری خواهد شد اما مزیت سرویس‌های داخلی در این است که امکان دريافت مجوز براي سايت‌ها و سامانه‌هايی که دراين‌زمينه فعال هستند از سوی سازمان صداوسیما فراهم شده است. 

سینماژورنال: در حالی که هنوز بحث بر سر مالکیت سامانه های  “تلویزیون تعاملی” و “ویدیوی درخواستی” میان صداوسیما و وزارت ارشاد وجود دارد به تازگی رسانه ملی خبر از راه اندازی یک تلویزیون تعاملی به نام “پارس تودی” داده است.

به گزارش سینماژورنال “پارس تودی” که شبکه ای اینترنتی است با تجمیع تعدادی رادیوی برون مرزی راه اندازی خواهد شد.

ساختاری که برای راه اندازی این شبکه تلویزیون اینترنتی درنظر گرفته شده است ساختاری است که بیش از هر چیز یادآور سامانه «ویدیوی درخواستی» است که همین حالا هم برخی از سایتهای فعال در این حیطه در کشورمان وجود دارند.
صحبتی کهدرباره تعاملی بودن این شبکه بیان شده است ذهن را به این سمت می برد که شاید با یک تلویزیون تعاملی روبروییم اما سازوکار حاکم بر این شبکه همان «ویدیوی درخواستی» است.
برای روشن شدن قضیه به به صورت ساده به تعریف این دو سامانه یعنی «ویدیوی درخواستی» و «تلویزیون تعاملی» می پردازیم. هر دوی این سامانه ها عرضه محتوای تصویری چنان که این روزها در قالب لوح فشرده در دسترس است را پشتیبانی می کنند با این حال در نوع اول یعنی «ویدیوی درخواستی» ارائه محتوا از طریق سامانه های اینترنتی و البته اپلیکیشنهای ارتباطی قابل استفاده در گوشی های همراه صورت می گیرد اما در نوع دوم عرضه محتوا از طریق گیرنده‌های دیجیتالی که از طریق اینترنت با مرکز ارائه خدمات در ارتباط هستند.
از آنجا که در مورد «پارس تودی» پخش شبکه از طریق اینترنت صورت می گیرد به همین دلیل است که باید آن را متعلق به سامانه «ویدیوی درخواستی» بدانیم.

گزارش روابط عمومی صداوسیما درباره راه اندازی این شبکه را بخوانید:

شبکه “پارس تودی” زیر مجموعه معاونت برون مرزی سازمان صداوسیما مصادف با عید سعید فطر راه‌اندازی می‌شود.

با بهره‌گیری از فضای وب تعداد 36 رادیوی برون‌مرزی با 32 زبان مختلف تجمیع شده و با هم‌افزایی این رادیوها، شبکه‌ای اینترنتی با نام “پارس تودی” راه‌اندازی شود. “پارس تودی” تنها به صدا محدود نمی شود و می‌توان متن و تصویر هم به آن پیوست کرد.

یکی از ویژگی‌های “پارس تودی” تعاملی بودن آن است؛ به عبارتی میان کاربر و سرور (server) ارتباط دوطرفه برقرار می‌شود و کاربر می‌تواند جدول پخش و برنامه مورد تقاضای خود را انتخاب کند. ویژگی دیگر آن، این است که اگر یک گزارش به یک زبان تهیه شود می‌توان آن را به بیش از 30 زبان منتشرکرد.

چشم‌انداز پارس تودی به عنوان یک شبکه بین‌المللی، تبادل تصویر و مرجع اخبار در رقابت با شبکه‌های رویترز و آسوشیتدپرس تعریف شده است. برای نیل به این هدف سه برنامه در نظر گرفته شده است؛ برنامه کوتاه‌مدت که تجمیع و هم‌افزایی رادیوهای برون‌مرزی بود انجام پذیرفت، برنامه میان‌مدت که شامل تولید محتوا و صوت و تصویر برای اشتراک گذاشتن روی شبکه و برنامه بلندمدت شامل توسعه همه جانبه شبکه تا رسیدن به جایگاه یک مرجع بین‌المللی اخبار است.

برای این کار 300 خبرنگار برون‌مرزی از سراسر دنیا داده‌ها و اطلاعات خبری خام خود را روی خط آنلاین “پارس تودی” می‌گذارند.

⇓⇓⇓

برای بیشتر دانستن درباره سامانه های “تلویزیون تعاملی” و “ویدیوی درخواستی”  اینجا را کلیک کنید.

سینماژورنال/شهاب کاظمی(مدیر اجرایی و تأمین محتوای گلرنگ رسانه): رسانه خانگی در سالهای اخیر جایگاهی ویژه در کشور ما پیدا کرده است بخصوص با توجه به اینکه برخی از ممیزی هایی که به دلایل مختلف در رسانه ملی باید لحاظ شوند در این رسانه خط قرمز محسوب نمی شوند برخی از کارگردانان به شبکه خانگی به عنوان مجالی برای تحقق ایده های خود می نگرند.

 آنچه به عنوان شبکه خانگی در همه این دو دهه اخیر در ذهن مان بوده عرضه یک سری اقلام اغلب نمایشی از فرمتهایی منسوخ همچون وی.اچ.اس و وی.سی.دی تا فرمت متداول دی.وی.دی بوده است.

 اتفاق تازه ای در ماههای اخیر در حال رخ دادن در این مدیوم است و آن هم اینکه رفته رفته و با راه اندازی سامانه های V.O.D(ویدیوی درخواستی) و IPTV(تلویزیون تعاملی) باید شاهد کمتر شدن کاربرد دی.وی.دی باشیم.

تفاوت در روش عرضه محتوا

اگر بخواهیم به صورت ساده به تعریف این دو سامانه یعنی «ویدیوی درخواستی» و «تلویزیون تعاملی» بپردازیم باید از شباهتهایشان آغاز کنیم. هر دوی این سامانه ها عرضه محتوای تصویری چنان که این روزها در قالب لوح فشرده در دسترس است را پشتیبانی می کنند با این حال در نوع اول یعنی «ویدیوی درخواستی» ارائه محتوا از طریق سامانه های اینترنتی و البته اپلیکیشنهای ارتباطی قابل استفاده در گوشی های همراه صورت می گیرد اما در نوع دوم عرضه محتوا از طریق گیرنده‌های دیجیتالی که از طریق اینترنت با مرکز ارائه خدمات در ارتباط هستند.

ویدیوی درخواستی چند ماهی می شود که در ایران راه اندازی شده و سایتهایی مانند فیلمنت یا آپارات را داریم که همین حالا هم در حال عرضه محصولات تصویری خود به شیوه ویدیوی درخواستی هستند با این حال تلویزیون تعاملی چون نیاز دارد به ایجاد زیرساخت های مخابراتی لازم هنوز راه اندازی نشده است.

اختلافات میان صداوسیما و ارشاد

البته که یکی از دلایل جدی گرفته نشدن هر دو سامانه اختلافاتی بود که میان صداوسیما و وزارت ارشاد بر سر مالکیت اصلی این سامانه ها وجود داشت.

صداوسیما چون حق راه اندازی شبکه های تلویزیونی را در انحصار خود می داند اعتقاد داشت که برای راه اندازی این سامانه ها هم باید همه چیز منطبق بر نظرات مدیران رسانه ملی و با هماهنگی آنها پیش برود. به بیان ساده تر صداوسیما چون هر دو سامانه VOD  و IPTV را در شمول تلویزیون های خصوصی می دانست پس مدیریت آنها را هم از آن خودش می دانست.

با این حال وزارت ارشاد چون این دو سامانه را زیرمجموعه ای از «مدیا» می دانست اعتقاد داشت به مدیریت آنها زیرنظر موسسه رسانه های تصویری.

 ارشاد حتی به طور رسمی موسسه رسانه های تصویری را به عنوان اصلی ترین متولی این سامانه ها معرفی کرد و هفت شرکت را هم به عنوان شرکتهای تأمین زیرساخت معرفی کرد.

لزوم صدور مجوز ویژه برای ارائه محصول از این دو سامانه

یکی از موارد برآمده از اختلاف نظر ارشاد و صداوسیما درباره مالکیت این دو سامانه بحث صدور مجوز برای ارائه محصول از این دو سامانه است.

اگر درنظر گرفته شود که محصولات مختلف تصویری که می‌بایست از این سامانه ها عرضه شوند باید قبل از عرضه مجوز دریافت کنند مجوزشان را چه ارگانی باید صادر کند؟

ارشاد اعتقاد دارد این مجوز را باید آنها صادر کنند و احتمالا در همان شورای پروانه نمایش خانگی اما از آن سو صداوسیما هم فکر می کند که این حق این نهاد است که باید بر ارائه هر محصول تصویری پیش از انتشار نظارت داشته باشد.

حق با کدامیک است؟

شهاب کاظمی

تکلیف آنها که تابحال محصول تصویری تولید کرده اند چیست؟

یک نکته مغفول در این ماجرا افزایش چشمگیر رسانه های اینترنتی هستند که تقریبا به شکل همان ویدیوی درخواستی در حال ارائه محصول تصویری هستند.

در همین ماههای اخیر رسانه هایی مانند «آپارات»، «فیلمنت»، «تیوال» و «پلاس» را داشته ایم که به طور مرتب در حال تولید محصولات ویدیویی و عرضه آنها در فضای مجازی هستند و البته که دو رسانه اول با همکاری برخی از شرکتهای ویدیورسانه آرشیوی از محصولات نمایشی را هم به صورت ویدیوی درخواستی ارائه می کنند.

اگر بنا باشد تمامی محصولات ویدیویی مجوز صداوسیما را داشته باشند تکلیف این رسانه ها چیست؟

این رسانه ها تا اینجا با مجوزی که معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد برای رسانه های مجازی صادر کرده فعالیت داشته اند و البته دوری از خط قرمزهای متداول در رسانه ملی باعث شده در مناسبتهایی مانند جشنواره های فیلم و موسیقی و همایش ها و مناسبتهای خاص، محصولاتشان با اقبال مخاطب هم مواجه شود.

متولی اصلی زودتر معرفی شود

به نظر می رسد یکی از دلایل آن که همچنان حرکت در فراگیری این دو سامانه با سرعت پایین انجام می شود بروز همین پرسشهاست. هستند سرمایه گذارانی علاقمند به فعالیت در این دو حیطه که به دلیل مشخص نبودن متولی آن فعلا قید سرمایه گذاری بنیادی را زده اند.

اگر بناست این سامانه که اتفاقا یک سامانه رقیب برای شبکه های ماهواره ای به شمار می رود با قدرت در سراسر ایران راه اندازی شود باید هر چه زودتر متولی اصلی آن مشخص شود.

خطر حذف ویدیورسانه

یکی از اصلی ترین مباحث مربوط به راه اندازی سامانه های ویدیوی درخواستی و تلویزیون تعاملی همان بحث نقش شرکتهای ویدیورسانه در راه اندازی فراگیر این سامانه هاست. شرکتهای ویدیورسانه اعتقاد دارند آنها هستند که می بایست به طور مستقیم شرکت زیرساخت موردنظر برای ارائه ویدیوی درخواستی یا تلویزیون تعاملی را انتخاب کنند.

این یک واقعیت است که راه اندازی تلویزیون تعاملی یا ویدیوی درخواستی بدون اتصال به آرشیوی کامل ار محصولات نمایشی امکانپذیر نیست. این آرشیو هم در اختیار شرکتهای فعال در عرصه شبکه خانگی است. در این شرایط طبیعی است که شرکتهای ویدیورسانه خواهند بود که به این سامانه ها جهت می دهند.

اگر جز این باشد یعنی اگر سیاستگذاری به سمت حذف ویدیورسانه ها برود قطعا نه ویدیوی درخواستی پا خواهد گرفت و نه تلویزیون تعاملی.

فرمت کلاسیک از بین نخواهد رفت

در بحث این دو سامانه نکته ای هم به اشتباه طرح می شود از این منظر که اینها باعث از بین رفتن فرمت کلاسیک عرضه فیلم یعنی ارائه آثار از طریق لوح فشرده می شوند. به عنوان کسی که سالهاست در این حیطه در حال فعالیت می توانم بگویم نه فقط در ایران بلکه در کشورهایی که سالهاست این سامانه را راه اندازی کرده اند نیز با از بین رفتن فرمتهای کلاسیک تر مواجه نبوده ایم.

اتفاقا همواره طیفی از علاقمندان سینما هستند که به جمع آوری آرشیو علاقه دارند و آنها همواره به سمت خرید نسخه های اصلی می روند پس نگرانی برخی از تولیدکنندگان دی.وی.دی که این سامانه ها را رقیب خود می بینند بی معناست آن هم در کشور ما که قطعا راه اندازی این سامانه ها تا فراگیری کامل سالها طول خواهد کشید.

فرهنگ سازی همچنان الویت دارد

درباره اینکه آیا این سامانه ها باعث افزایش میل به خرید نسخه های قانونی می شود هم باید بگویم وقتی در شرایط فعلی اینکه فکر کنیم این سامانه های جدید، انقلابی در این عرصه ایجاد می کنند کمی خوش خیالی است.

این سامانه ها هم تأثیرگذارند اما مهمتر از آن توجیه مخاطبان درباره خرید نسخه های اصلی و دوری از رفتن به سمت استفاده از نسخه های کپی است. همین حالا هم که برخی سایتها در حیطه ویدیوی درخواستی ورود کرده اند آن قدرها اقبال مخاطبان را نمی بینیم و همچنان دانلود از سایتهای غیرمجاز وجود دارد. پس در کنار ایجاد زیرساختهای لازم برای توسعه این سامانه ها باید باز هم بر روی فرهنگ سازی احترام به حق مولف کار کنیم.