مرگ جلال مقامی؛ دوبلوری که با #دیدنیها محبوبیتی فراگیر یافت
|
سینماروزان: جلال مقامی دوبلور، گوینده و مدیر دوبلاژ درگذشت.
جلال مقامی که بیش از هر چیز به دلیل اجرای برنامهٔ «دیدنیها» شهرت داشت، در دوم مرداد ۱۳۲۰ در تهران و در در خانوادهای اصالتاً اهل کاشان متولد شد.
مقامی فعالیت هنری را از سنین نوجوانی با بازی در تئاتر شروع کرد و سپس به تشویق حیدر صارمی از سال ۱۳۳۷ وارد عرصهٔ دوبلاژ شد.
مقامی استاد خود در دوبله را هوشنگ لطیفپور معرفی میکند و در سالهای طلایی دوبلاژ، در فیلمهای دوبله شده به مدیریت علی کسمایی، محمدعلی زرندی، عطاءالله کاملی، ایرج دوستدار، احمد رسولزاده، سعید شرافت و ابوالحسن تهامی گویندگی کردهاست.
وی گویندگی بهجای بسیاری از جوانهای نقش اول سینما مانند رابرت ردفورد، عمر شریف، وارن بیتی، مونتگمری کلیفت، ژان پل بلموندو، تونی کرتیس و… را برعهده داشت.
جلال مقامی در دهه شصت و با اجرای برنامهٔ دیدنیها که یکشنبه شبها از شبکهٔ دو پخش میشد به یکی از محبوبترین گویندگان در ایران تبدیل شد.
مقامی همسر رفعت هاشمپور، دوبلور پیشکسوت سینما و تلویزیون، و همچنین دایی شراره حضرتی، دوبلور بود.
رجعت دوبلوری که از “بر باد رفته” تا “بازمانده” را ماندگار کرد!+عکس
|
سینماروزان: ️ #رفعت_هاشمپور دوبلور پیشکسوت و همسر #جلال_مقامی درگذشت.
به گزارش سینماروزان، این بانوی دوبلاژ ایران وی از سال ۱۳۳۷ وارد عرصهٔ دوبله شد و طی سالهای متمادی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی در تعداد بسیار زیادی از فیلمهای سینمایی خارجی و ایرانی گویندگی کرد.
️ازجمله دوبله های خاطره سازش، دوبله ویولن لی(به نقش اسکارلت) در #بربادرفته و دوبله سوزان هیوارد در #میخواهم_زنده_بمانم و #برفهای_کلیمانجارو بود. دوبله ایرنه پاپاس (به نقش هند) در فیلم #محمد_رسول_الله و دوبله شخصیت صفیه (با بازی سلما مصری) در فیلم #بازمانده و دوبله ثریا قاسمی در سریال #گرگها از دیگر آثار اوست.
گویندگیهایش بهجای کیم نواک در فیلم «سرگیجه» (دوبلهٔ اول)، جینا لولوبریجیدا در فیلم «سلیمان و سبا» (دوبلهٔ اول)، جو وان فلیت در فیلم «رود وحشی»، النور پارکر (به نقش بارونِس شریدر) در فیلم «اشکها و لبخندها»، لانا ترنر در فیلم «مادام ایکس»، اینگرید برگمن در فیلم «قتل در قطار سریعالسیر شرق»، لوئیز فلچر (به نقش پرستار رچد) در «دیوانه از قفس پرید»، جان فرانسیس (به نقش ایوت) در مجموعهٔ تلویزیونی «ارتش سری»، جین فوندا در مجموعهٔ تلویزیونی در «عروسکساز» از دیگر اجراهای شاخص و بهیادماندنی اوست که بهترین نمونههای گویندگی را از خود بهجا گذاشت.
رفعت هاشمپور، فعالیت به عنوان سرپرست گویندگان را نیز از سال ۱۳۵۳ در تلویزیون آغاز کرد که از مهمترین فعالیتهایش در این زمینه، مدیریت دوبلاژ سریال پر بینندۀ «قصههای جزیره» در اواسط دهۀ هفتاد خورشیدی بود. در این سریال خود او ابتدا بهجای نقش دیگری حرف میزد، اما در ادامه ترجیح داد که بهجای شخصیت های کینگ (با نقشآفرینی جکی باروز) حرف بزند که این نقشگویی او نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت.
دیگر فعالیت او در اواخر دوران کاریش، گویندگی در فیلم «راه رفتن مرد مرده» بهجای سوزان ساراندون بود که در ایران با نام «آخرین گامهای یک محکوم به مرگ» (که نام رمانی میباشد که فیلم از روی آن تهیه شدهاست) نمایش داده شد.
رفعت هاشمپور از اواخر دهۀ هفتاد به بعد رفته رفته به ندرت گویندگی میکرد و در عوض بیشتر به آموزش دوبله به هنرجویان جوان پرداخت. وی در دههٔ ۱۳۸۰ سریال «پادشاهان قصرهای پوشالی» را مدیریت کرد كه با كارآموزان و دوبلورهای تازهكار دوبله شد.
روایت جلال مقامی از اختلاف با محمدعلی کشاورز
|
سینماروزان: جلال مقامی دوبلور پیشکسوت ایران که با “دیدنیها” در خاطره جمعی ایرانیان مانده است این روزها به علت کهولت سن بهلحاظ صوتی کمی تحلیل رفته ولی همچنان حافظهای قوی و مملو از خاطرات تلخ و شیرین دارد.
جلال مقامی که بهعنوان مدیر دوبلاژ در سریال ماندگار “پدرسالار”اکبر خواجویی فعالیت داشت روی آنتن شبکه نسیم به روایت درباره اختلاف با محمدعلی کشاورز در این سریال پرداخت.
مقامی گفت: محمدعلی کشاورز خیلی ایرج دوستدار را دوست داشت و مدام به من میگفت او را بگذار که بهجایم حرف بزند ولی من گفتم این میرزا اسدالله اهل حافظ خوانی و ادبیات است و نمیشود از صدای دوستدار استفاده کرد.
جلال مقامی ادامه داد: صدای کاراکتر کشاورز با صدای دوستدار جور درنمیآید و این شد که احمد رسول زاده بهجایش حرف زد و خیلی خوب هم لحن میرزااسدالله را خلق و تبیین کرد.
آقای “دیدنیها” هم صدایش را از دست داد؟؟
|
سینماروزان: جلال مقامی دوبلور پیشکسوتی که پیش از هر چیز بخاطر اجرای برنامه “دیدنیها” شناخته میشود مدتی بود که بلحاظ جسمی روزهای سختی را میگذارند.
مقامی با اشاره به روند طی درمانش به “آنا” گفت: به شکر خدا در حال حاضر روند بهبودی را طی میکنم و از تمام همکارانم در دوبله و همه کسانی که یک عمر با هم کار کردیم و مسئولان تشکر فراوانی دارم که به من لطف داشتهاند و من را فراموش نکردهاند.
مقامی با بیان خللی که در صدایش ایجاد شده اظهار داشت: در حال حاضر از سوی واحد دوبله به من کار پیشنهاد میشود اما با توجه به بیماری که گذراندم و الان هم در دوره نقاهت آن هستم، توان کار ندارم.
جلال مقامی افزود: بیماری اخیر هم توان جسمی مرا تحلیل برده و هم این صدایی که الان دارم، آن صدای جلال مقامی “دیدنیها” نیست و عملا نمیتوانم دوبله کنم!!
منشأ مهاجرت دوبلورهای جوان به دوبی، مالزی و ترکیه بهروایت جلال مقامی
|
سینماروزان: جلال مقامی همان قدر که چهرهاش برای مخاطبان دهه شصتی تلویزیون با مجموعه «دیدنیها» آشناست صدایش نیز به خاطر سالها حضور در دوبله و مدیریت دوبلاژ برخی از آثار ماندگار سینما و تلویزیونی در خاطرات جاری است.
به گزارش سینماروزان و به نقل از “صبح نو” دوبله منحصر به فرد او در سریال «لبه تاریکی» یکی از شاهکارهای این استاد دوبله ایران است و از مشهورترین آثار مقامی میتوان به گویندگیاش در آثاری چون «لورنس عربستان»، «شکوه علفزار»، «ارتش سری»، «پوآرو»، «شرلوک هلمز» و «هشدار برای کبری 11» اشاره کرد.
مقامی اما چند سالی میشود که از دوبله کناره گرفته است. خودش درباره این دوری گفت: آخرین کار دوبلهای که انجام دادم مربوط به سه سال پیش بود و بروز نوعی بیماری که صدایم را دچار مشکل کرده بود باعث شد مجبور شوم. نه فقط دور دوبله را خط بکشم که حضورم به عنوان گوینده در رادیوالبرز هم دچار مشکل شد.
وی با اشاره به روند درمانش ادامه داد: تا یک سال قبل حتی حرف زدن عادی هم برایم مشکل بود اما مدتی است که خیلی بهتر شدهام و آن طور که پزشکان می گویند در آینده نزدیک مشکلم کاملاً برطرف میشود.
انتخاب آثار نادرست برای دوبله
مشکلی که در سالهای اخیر دوبله ایران از آن رنج میبرد مهاجرت بیرویه دوبلورهای جوان به خارج از ایران و همکاری با شبکههای ماهوارهای فارسی زبان است.
مقامی دلیل این امر را نبودن آینده کاری برای دوبلورها در داخل دانست و به «صبح نو» اظهار داشت: من در سه سال اخیر کار دوبله نکردم اما کم و بیش تلویزیون را پی میگیرم و راستش را بخواهید روندی را که برای انتخاب و دوبله فیلم در سازمان صورت میگیرد قبول ندارم. هرازگاه در این میان یک فیلم خوب هم دوبله میشود ولی مشکل کلی آن است که از یک طرف سریالهایی که برای دوبله انتخاب میشوند و از طرف دیگر فیلمهای دوبله شده کیفیت چندانی ندارند که دوبله به درک بیشتر آنها کمک کند.
وی ادامه داد: در میان سریالها، بیشتر سریالهای کرهای هستند که دوبله میشوند و در میان فیلمهای آمریکایی نیز بیشتر فانتزیهای پر از زد و خورد و حادثه در تلویزیون دوبله میشوند در صورتی که مخاطبان نسخه زیرنویس آنها را ترجیح میدهند چون واقعاً دوبله کردن برای زمانی است که دیالوگ در فیلم جایگاه مهمی داشته باشد. مدیر دوبلاژی که فیلم فانتزی برای دوبله بهش سپرده میشود همه کاری که میکند قرار دادن چند صدای بم خوش آوا به جای قهرمانان اصلی است و بقیه نقشها کمترین اهمیتی برای دوبله پیدا نمیکنند. انتخاب فیلم خوب برای دوبله کمک میکند به رشد صنعت دوبله و پیشرفت دوبلورهای جوان ولی چنین روندی در صداوسیما وجود ندارد و همین هم میشود که جوانان نمیتوانند تکنیکهای دوبله را بیشتر یاد بگیرند و از جایی به بعد به تکرار میرسند و ترجیح میدهند مهاجرت کنند و بخت خود را در جایی دیگر بیازمایند…
اکران نسخه دوبله شده آثار مطرح در دستور کار قرار گیرد
جلال مقامی که در کارنامه دوبلوریاش به جای بازیگران مطرحی چون «رابین ویلیامز»، «رابرت ردفورد» و «عمر شریف» حرف زده است با اشاره به اینکه صنعت دوبله ایران روزبهروز منزویتر میشود به «صبح نو» گفت: فارغ از تلویزیون که به دلایل گوناگون نتوانسته به رشد نسبی دوبله کمک کند سالهاست جلوی اکران فیلمهای خارجی دوبله شده در سینماها را هم گرفتهایم و همین میشود که همچنان فقط چند نام قدیمی از دوبلورها را به عنوان اشخاص درجه یک این فن میشناسیم و بقیه با فاصلهای بعید نسبت به آنها قرار دارند.
این دوبلور خاطرنشان ساخت: زمانی بود که در سینماها آثاری کلاسیک نظیر «بر باد رفته»، «دکتر ژیواگو»، «جنگ و صلح» و «بینوایان» به صورت دوبله شده اکران میشد و همین کمک میکرد هم به آشنایی مخاطبان با محصولات دست اول سینمای جهان و هم رشد دوبله؛ اما در شرایطی که بسیاری از سالنهای سینماهایمان به ویژه در روزهای میانی هفته خالی هستند، جرأت آن را نداریم که فیلمهای دوبله شده سطح بالا را در آنها اکران کنیم و همین میشود که مستعدترین دوبلورهای جوانمان مرتب باید درجا بزنند و به سودای اوضاع بهتر مهاجرت کنند.
جلال مقامی که سرپرستی گویندگی 50 فیلم ایرانی در روزگاری که هنوز صدابرداری سرصحنه متداول نشده بود را در کارنامه دارد، تأکید کرد: هنوزهم در سینمای جهان فیلمهای باکیفیت و استاندارد کم ساخته نمیشوند. کافی است سالی 10 عنوان از این فیلمها را با به خدمت گرفتن ترکیبی از دوبلورهای پیشکسوت و جوان دوبله کرد و در سینماها به نمایش درآورد. شک نکنید که به این شیوه در درازمدت هم مخاطبان سینمارویمان بیشتر خواهد شد و هم از دل این اکرانها دوبلورهای مستعدی بیرون خواهند آمد و آینده کاری روشنتری هم پیش روی جوانان دوبله قرار خواهد گرفت و البته جلوی مهاجرت دوبلورها به ترکیه، دوبی و مالزی هم گرفته میشود.
جلال مقامی: تنها دوستی که به هنگام بیماری سراغم آمد بهرام زند بود/جوانانی که وارد گویندگی مستند شدهاند از امثال من و داوود نماینده بهترند/ پزشکان تاکید کردهاند فعلا سراغ گویندگی نروم
|
سینماژورنال: جلال مقامی دوبلور و مدیر دوبلاژ وطنی اواخر پاییز سال قبل به دلیل ناراحتی حنجره و ایجاد مشکل در تکلم مدتی را در بیمارستان به سر برد.
او بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیز مدتی را در استراحت مطلق گذراند تا بازیابی جسمی لازم برایش فراهم شود.
مقامی که بعد از گذشت دو دهه همچنان بخش عمده شهرتش را مرهون اجرای متفاوتش در برنامه “دیدنیها” است درباره اوضاع و احوال روزهای اخیرش به سینماژورنال می گوید: اوضاع جسمی ام خیلی بهتر از قبل شده است اما هنوز نمی توانم کار سخت و جدی انجام دهم. پزشکان گفته اند باید مراقبت بیشتری از خودم داشته باشم و برای همین من نیز جز کارهای روزمره کار دیگری انجام نمی دهم.
فقط قائم مقام دوبلاژ جام جم سراغم آمد
جلال مقامی با اشاره به دوران بستری بودنش در بیمارستان بیان می دارد: من هیچ توقعی از کسی ندارم اما به جز قائم مقام دوبلاژ جام جم از مدیران شخص دیگری به عیادتم نیامد. البته در میان دوستان خودم چهره هایی چون بهرام زند بودند که مرتب به من سر می زدند. آنها هم که نیامدند نیز احتمالا درگیریهای خاص خود را داشته اند.
هیچ توجهی به دوبله ندارم
این پیشکسوت عرصه دوبله که در مهرشهر کرج زندگی می کند درباره اینکه آیا این روزها که بیشتر در خانه است برنامه های تلویزیون و بخصوص سریالها و فیلمهای دوبله شده را رصد می کند یا نه اظهار می دارد: خیلی کم تلویزیون می بینم و آن هم شبکه های مستند و ورزش. هیچ توجهی هم به دوبله سریالها یا فیلمها ندارم.
جوانانی را داریم که امثال من و داوود نماینده بهترند
وقتی از جلال مقامی در این باره می پرسیم که آیا در میان آثار مستندی که در شبکه مستند می بیند صدای نریتور یا راوی بخصوصی جذبش کرده است وی می گوید: خوشبختانه صداهای خیلی از تازه کارها از ما قدیمیها هم بهتر است. ما در گذشته داوود نماینده را به عنوان نریتور آثار مستند داشتیم ولی خوشبختانه این روزها جوانانی داریم که از امثال من و او هم بهترند.
نمیشود گفت فلان کس چون 40 سال سابقه دارد از جوانان بهتر است
وی ادامه می دهد: اینکه کسی پیشکسوت است دلیلی بر آن نیست که هیچکس را یارای رقابت با او نیست. نمی شود گفت فلان کس چون 40 سال است در این کار است دیگر کسی نمی تواند از او بهتر باشد. کلی جوان خوب داریم که راه ما را به درستی ادامه می دهند.
جوانان کیفیت بالایی از خود ارائه داده اند
این دوبلور پیشکسوت با بیان اینکه برای پیشرفت در دوبله باید راه را برای جوانترها باز کرد می افزاید: در همه رشته ها جوانان تازه نفس از راه رسیده اند و کیفیت بالایی از خود ارائه داده اند بخصوص در گویندگی آثار مستند که به نظرم باید به اندازه فن بیان بر زبان انگلیسی هم مسلط بود. در کنار آن برای گویندگی مستندهای مختلف آشنایی نسبی با مقولاتی چون جامعه شناسی، مردم شناسی، جانورشناسی و جنگل شناسی هم اهمیت دارد.
پزشکان تاکید کرده اند فعلا سراغ گویندگی نروم
جلال مقامی که مدتی قبل از بیماری در رادیوی کرج به گویندگی مشغول بود درباره اینکه آیا قصد بازگشت به کار رادیویی را ندارد به سینماژورنال می گوید: در شرایط فعلی پزشکان تاکید کرده اند که سراغ گویندگی نروم. انشاا.. اگر بهبود کامل پیدا کردم باز هم کار گویندگی و دوبله را ادامه می دهم.