محسن کیایی و جناب خان با یک شوی متفاوت در تلویزیون+ویدیو
سینماروزان: شوی تلویزیونی “۱۰۰۱” به زودی از شبکه نسیم روی آنتن میرود.
“۱۰۰۱” یک شوی متفاوت است با حضور جناب خان، محسن کیایی و چهره هایی مختلف مثل محمد شعبان پور، نیما شعبان نژاد و…
1
سینماروزان: شوی تلویزیونی “۱۰۰۱” به زودی از شبکه نسیم روی آنتن میرود.
“۱۰۰۱” یک شوی متفاوت است با حضور جناب خان، محسن کیایی و چهره هایی مختلف مثل محمد شعبان پور، نیما شعبان نژاد و…
سینماروزان: بعد از پخش آخرین فصل خندوانه، ظن و گمان درباره ادامه تولید فصل بعدی فراوان است با این حال خبر جدی آن که حتی در صورت ازسرگیری تولید خندوانه، جناب خان در این برنامه جایی نخواهد داشت.
شنیدهها حکایت از آن دارند که محمد بحرانی دوبلور جناب خان که بخش اصلی شیرینکاری شخصیت با اوست به همراه سعید سالارزهی مالک عروسک و همکاران عروسک گردان خود تصمیم گرفته جناب خان را به طور مستقل زمینهای کند برای تولید یک محصول طنازانه تازه.
به اعتقاد بسیاری از مخاطبان جناب خان که از فصل دوم وارد خندوانه شده بود و به غیر از فصل چهارم در شش فصل خندوانه حضور داشت، یکی از عوامل اصلی جذابیت برنامه بوده است.
اواخر تیرماه امسال محمد بحرانی در پیامی سرگشاده از احتمال عدم ادامه تولید خندوانه گفته و در همان پیام تلویحا از قطع همکاری خود با خندوانه سخن رانده بود.
بحرانی در صفحه اجتماعی خود نوشته بود: ضبط خندوانه تموم شده و معلوم نیست که دیگه اصلا ساخته بشه یا نه و معلوم نیست اگر ساخته بشه من در خندوانه باشم یا نه.
در همان پیام، محمد بحرانی بر این امر تاکید کرده بود که هیچ گاه رفاقت صمیمی با رامبد جوان نداشته و از عدم احتمال همکاری بعدی چنین حرف زده بود: من و رامبد هرگز جزو صمیمیترین دوستان همدیگر نبودهایم. در فواصل فصلهای خندوانه شاید ماهها از همدیگر بیخبر بودهایم. شاید وجه همکاری ما بر وجه رفاقت مان بچربد و البته شاید در آینده من و رامبد، هرگز همکار یکدیگر نباشیم.
پیام تیرماه محمد بحرانی را کنار شنیدههای اخیر درباره تولید مستقل محتوایی عروسکی به اشتراک جناب خان که بگذاریم فقط و فقط رهنمون می شویم به فرضیهی زیر:
جدایی کامل جناب خان از رامبد جوان!؟
سینماروزان: در سالهای اخیر بر سر ورود برخی عروسکهای پاپیولار رسانه ملی و ازجمله “کلاه قرمزی” و “جناب خان” به مدیاهای دیگر مناقشاتی مختلف شکل گرفته است.
به گزارش سینماروزان حامد معینی مدیر کل مالکیت فکری و حقوق بینالملل سازمان صدا و سیما درباره وضعیت «کلاه قرمزی» و سایر عروسکهای آن و مالکیت حقوقی آنها به “ایسنا” توضیح داد: «کلاه قرمزی» اثری بود که به سفارش سازمان صدا و سیما تولید شده بود و طرح و برنامه سازمان صدا و سیما برای خلق هر کاراکتر آن طبق اسنادی که وجود دارد، از سازمان صدا و سیما مبالغی را دریافت کردهاند که آن را انجام بدهند. در قراردادها هم مقرر به این بودند که مالکیت این اثر متعلق به سازمان صدا و سیما است به واسطه اینکه سازمان نظارت صحیحی بر روی این داراییهایش نداشت، در یک برهه با توجه به غفلتی که وجود داشت، دوستان آمدند و از آن بهرهبرداری کردند. کما اینکه آنها هم به صورت غیر مجاز این کار را انجام نداده بودند. بعضاً مجوزهایی بود که از خود اشخاص دارای سمت در سازمان صدا و سیما انجام شده بود. اما ترتیبات شکلی اعطای این مجوزها کاملاً قانونی نبود و رویه خاص و روتینی برای این مجوزها نوشته نشده بود. اما بعدها به موجب رأی دادگاه و رسیدگی که انجام شد، حتی به رأی دادگاه هم نرسید و با حصولی که از پدیدآورندگان و تهیهکنندگان خود اثر کلاهقرمزی داشتم، پرونده این مجموعه از طریق مصالحه تهیه کننده حل شد چون حقوق مجموعه، متعلق به سازمان صدا و سیما بوده و هست و خواهد بود.
معینی در بخش دیگری از گفتوگوی خود درباره مالکیت حقوقی عروسک «جناب خان» که در حال حاضر سازمان صدا و سیما مالکیت آن را بر عهده دارد، اظهار کرد: جناب خان اثری بود که قبلاً توسط تهیه کننده جداگانهای تولید شده بود و سعید سالارزهی خود آثار را تولید کرده و در شبکه نمایش خانگی مالکیت آن را بر عهده داشت.
معینی گفت: باز هم در صدا و سیما غفلتی آشکار رخ داد و بدون اینکه قراردادی درباره نحوه مالکیت این عروسک تنظیم شود، “جناب خان” روی آنتن “خندوانه” آمد و به هر حال روی آنتن آمدن پخش این اثر هم یک ارزش اقتصادی ایجاد کرد. کما اینکه قیمتی که هر پدید آورندهی برای اثر قبل از پخش از آنتن تلویزیون میدهد، با قیمتی که بعد از پخش میدهد، قابل توجه و متفاوت است. بعدها طبق مذاکرات به عمل آمده متوجه شدیم که مالک اثر نیستیم، قطعاً نقض حقوق نمیتوانستیم بکنیم و از نظر تجاری هم نمیتوانستیم مواردی که صاحب عروسک میخواست را تقلیل کنیم. در نتیجه در یک بازه زمانی عروسک «جناب خان» را نداشتیم. بعد از آن با توجه به اینکه مسئله حقوقی هم برای ایشان روشن شد، در یک سازش و صلح آمدند و مالکیت این اثر را به سازمان صدا و سیما واگذار شد.
مدیرکل مالکیت فکری و حقوق بینالملل سازمان صدا و سیما در ادامه گفت: در حال حاضر تمام مالکیت حقوقی کاراکتر «جناب خان» و “کلاه قرمزی” در اختیار سازمان صدا و سیما قرار دارد و هیچ شخصی به جز سازمان صدا و سیما نمیتواند از عروسکهای کلاه قرمزی و سایر کاراکترهای اطرافش و جناب خان استفاده کند. قطعاً ممکن است بعدها مراجعه به سازمان صدا و سیما را داشته باشند. سازمان صدا و سیما بسته به فعالیتهای تجاری که میخواهد صورت بگیرد مجوز بهرهبرداری میدهد و مثل مدلهای تجاری روتین دنیا با آنها برخورد خواهد کرد.
سینماروزان: حاشیه های ممانعت از حضور «جناب خان» در «خندوانه» بخاطر رقم بالایی که مالک کاراکتر از گردانندگان درخواست کرده بود همچنان ادامه دارد و در این بین اظهارنظر عادل بزدوده طراح عروسکهای مجموعه هایی همچون «شهر موشها» و «زی زی گولو» که درخواست مالی بالای مالک را زیر سوال برده جالب به نظر میرسد.
عادل بزدوده که ساخت عروسکهای بسیاری در مجموعه هایی چون «قصه های تابه تا»، «شهر موش ها»، «خونه مادر بزرگه»، «الو الو من جوجوام» و «گلنار» را در کارنامه اش با حضور در برنامه «فرمول یک» درباره حضورش در این حیطه گفت: شانس من بود جزوی از گروهی بودم که همه دغدغه کودک داشتیم. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغازگر فعالیتی شد که اکنون به عنوان تئاتر کودک و نوجوان آن را می شناسیم. بعد از تغییراتی که در کانون پیش آمد رویکرد دوباره به عرصه تئاتر کودک ایجاد شد. امیدوارم مدیران کانون، ارشاد و آموزش و پرورش سرمایه تئاتر را گسترش بدهند تا حداقل کسانی که زندگی شان از تئاتر می گذرد، چند گروه بشوند و بتوانند بیشتر کار کنند. کانون چه قبل انقلاب و چه بعد از آن بی سرو صدا کارهای فرهنگی بسیاری انجام می دهد. ما نیازی به شلوغ کردن نداریم. کارهای فرهنگی در کتابخانه ها است و بچه ها آنجا شکل می گیرند.
بزدوده درباره روال ساخت عروسکها از جمله «زی زی گولو» توضیح داد: معمولا بعد از اوکی دادن کارگردان و تهیه کننده ساخت عروسک را شروع می کنم. زی زی گولو با دیگران فرق داشت و خانم برومند موجودی می خواست که شکل همه باشد و شکل هیچ کس نباشد! این چالش بزرگی بود و من 300 طرح مختلف زدم و آخر سر به مرضیه که خواهر زن عزیز من است گفتم بیا با خمیر شروع به طرح زدن کنیم. خانم برومند یک خمیر را گرد کرد و پس سر و گردن را چند سانت بالا برد و به یک دایره بزرگ تبدیل شد و آخر سر گفت موجودمان همین است.
وی اضافه کرد: قرار شد من روی این طرح کار کنم و با در نظر گرفتن ویژگی های این شخصیت همچون مهربانی، مودب بودن، زیبا حرف زدن، به همه علاقه داشتن و… به قلب که نماد مهربانی است فکر کردم. اینطور شد که یک پنج بزرگ یا همان قلب ساختم. سپس یک گوش را کوچکتر از دیگری کردم و صورت عروسک را هم گرد کردم. خانم برومند تا این طرح را دید گفت همین است.
عروسک ساز «شهر موش ها» یادآور شد: خیلی قیچی زدم تا ظرافت کار درست دربیاید و 14 عروسک مختلف ساختم تا بالاخره یکی مورد قبول قرار گرفت. سه ماه چهار ماه درگیر ساخت عروسک بودم. در حالی که شاید خیلی ها فکر کنند این کار ساده است. به جای زی زی گولو خانم آزاده پورمختار صحبت می کرد و ما از قبل چون همگی با هم کار می کنیم و هم را می شناسیم، صدای او را در نظر گرفته بودیم.
وی در پاسخ به سوال ضیاء مبنی بر نحوه مالکیت عروسکها و اظهارنظر او درباره جناب خان با اشاره به اینکه صاحب عروسکهای تلویزیون، تهیه کننده برنامه ها به حساب می آید، تصریح کرد: من همیشه راحت حرف می زنم چون می خواهم مسائل حل شود. کار غلط را نباید با غلط جواب داد. تلویزیون محل عرض اندام ما است و اگر بخواهیم برای تلویزیون شاخ و شانه بکشیم، تلویزیون شاخمان را می شکند.
وی تأکید کرد: اگر برنامه رامبد نبود جناب خان، جناب خان نمی شد و اگر من نوعی بخواهم بگویم عروسکی که با کل متریال و طراحی اش 2 میلیون بیشتر قیمت ندارد، ایکس میلیارد می ارزد، خیلی بد است، تلویزیون کارش در مقابل این زیاده خواهی خوب بوده است.
بزدوده اذعان کرد: متأسف می شوم که عروسک را به کِرِم می فروشند و عکسش را روی اتوبوس ها می زنند. اینگونه آن عروسک شهید می شود. البته تبلیغ عیبی ندارد اما نه اینگونه.
وی ادامه داد: هرکسی فکر کند که می تواند یک برنامه تلویزیونی را زمین بزند، در اشتباه محض است. فکر و اندیشه و خلاقیت آنقدر در تلویزیون زیاد است که سریع جایگزین می شود. جلوی درآمد زندگی بچه های من را هم با این کارشان گرفتند.
این هنرمند در پاسخ به طرح این مسئله از جانب ضیاء که شنیده می شود جناب خان در فصل ۵ برمی گردد، گفت: اگر جناب خان در سری پنجم برگردد هم فایده ای ندارد. دیگر ماجرا رسانه ای شده است و حتی منی که ربطی به ماجرا ندارم، اظهارنظر کرده ام.
وی درباره ویژگی های عروسک گردان و زنده یاد دنیا فنی زاده اظهار کرد: کسی که عروسک گردانی می کند باید حتما بازیگر باشد و بازیگری کند. زنده یاد دنیا فنی زاده از شاگردان من بود و او را از زمانی که 7 ساله بود و برای دیدن نمایش ما می آمد، می شناختم. کاملا معلوم می شود که کدام عروسک در دست چه کسی است. هر کسی استیل عروسک گردانی خودش را دارد.
وی افزود: در زی زی گولو بیشترین عروسک گردانی را من انجام دادم اما مریم سعادت عزیز که در نقاشی زی زی گولو هم نقش داشت، وقتهایی که نمی توانستم سر صحنه بیایم، عروسک را می گرداند. ما یک خانواده هستیم و کار غریبه ای که بخواهد بیاید عروسک گردانی کند، با منی که با عروسک سالها است زندگی کرده ام، فرق می کند.
وی همچنین با بیان اینکه درود بر شما و برنامه تان که حس دوست داشتنی را در من ایجاد کرد، در پایان گفت: امیدوارم بتوانم اولین نمایش غیرعروسکی ام را روی صحنه ببرم.
سینماروزان: برنامه «خندوانه» از جمله برنامه های روتین و جنگمانند سالهای اخیر رسانه ملی است که بنا بوده اسباب جلب توجه مجدد مخاطبان به سمت رسانه ملی را در هیاهوی توسعه روزافزون شبکه های ماهواره ای فراهم کند.
به گزارش سینماروزان هرچند در فصل ابتدایی «خندوانه» و به واسطه تیم توانمند اتاق فکر این برنامه و البته تا حدی بدیع بودن، برنامه «خندوانه» توانست رضایت نسبی مخاطبان را جلب کند اما در فصول بعدی به تدریج کیفیت افت کرد تا فصل اخیر که دیگر چنگی به دل نمی زند.
در روزهای گذشته برخی رسانه ها پرسشهایی را درباره لزوم شفاف سازی تهیه کننده چندشغله این برنامه علی احمدی که همزمان مدیرعامل تصویرشهر و دبیر جشنواره شهر است طرح کرده بودند(اینجا را بخوانید)
به تازگی روزنامه اصلاح طلب «شرق» در یادداشتی به قلم بهزاد عشقی به انتقاد از کیفیت این برنامه پرداخته است.
متن یادداشت «شرق» را بخوانید:
رونوشت برابر با اصل نیست
هرودت، مورخ یونان باستان، میگفت که: ایرانیها مقلدان خوبی هستند و گاه رونوشت را از اصل بهتر درمیآورند. (نقل به معنا) این گزاره در موارد زیادی صحیح است و میتوان مثالهای تاریخی زیادی در این زمینه ارائه داد؛ بهویژه در علوم نظری و آفرینشهای هنری ما اغلب خودکفا نبودهایم و گوشهچشمی به دستآمد دیگران داشتهایم. بهویژه پس از برآمدن مدرنیته و به دنبال خیزش مشروطه، این نوع الگوبرداری رو به افزایش گذاشته است. مثلا ما فاقد سنتهای کهنسال نمایشی بودهایم، یا اینکه سینما را ما اختراع نکردیم، یا اینکه ما بیشتر حکایت گفتهایم و تجربهای در قصهنویسی مدرن نداشتهایم، اما رونوشتهای ما در این زمینه، در مواردی حتی فراتر از اصل بوده است. مثلا ما مقلد سینمای غرب و بهویژه سینمای هنری اروپا بودهایم. اما از بستر همین تأثیرپذیری، فیلمسازانی مانند عباس کیارستمی و اصغر فرهادی و دیگران برآمدهاند که حرفی برای گفتن دارند و در موارد زیادی مورد ارجاع همتاهای خارجی خود قرار گرفتهاند.
رمان «بوف کور» به چندین زبان ترجمه شده است و صادق هدایت با همین اثر بیش از هر نویسنده ایرانی در جهان درخشیده است. غلامحسین ساعدی هنگامی که هنوز حرفی از مارکز و رئالیسم جادویی در میان نبود، به قول شاملو با داستانهای «عزاداران بیل»، پیشقراول این سبک ادبی بوده است. اما در کنار این مثالهای غرورآفرین، در موارد بیشتری میتوان گفت ما نهتنها فراتر از اصل نبودهایم، بلکه بسیاری از سبکهای هنری و وارداتی را در این سرزمین به ابتذال کشیدهایم. در این زمینه مثالها فراوان است و یکی از مثالهای اخیر همین استندآپ کمدی است که به تقلید از شومنهای خارجی و بهویژه شبکههای ماهوارهای و فارسیزبان، وارد فرهنگ نمایشی ما شده است.
حالا دیگر همه تب استندآپ کمدی گرفتهاند و هر نوع بیفرهنگی و لوسبازی و شکلکسازی و شوخیهای جلف را در زرورق این نام میپیچند و به مخاطب سادهاندیش عرضه میکنند. بهویژه برنامهسازان صداوسیما در این زمینه گوی سبقت را از دیگران ربودهاند.
واقعیت این است که صداوسیما، لااقل حدود یک دهه است که بازی را به رقبای خارجی باخته و دچار ریزش مخاطب شده است. اما به جای آنکه چارهسازی کند و راهحل را در ساخت فیلمها و مجموعههای باکیفیت بجوید، با تقلید از شبکههای برونمرزی به ساخت برنامههایی مانند بفرمایید شام و آکادمی آواز و مسابقه صدا و چهوچه رو آورده است. یا صداپیشگان بازنشسته را احضار کرده است که نقش خوانندگان لسآنجلسی را مکرر کنند. یا کمدینهای ورشکسته را آورده است که با شوخیسازیهای سخیف به قول خود استندآپ کمدی بسازند.
خندوانه نیز یکی از این پدیدههاست که در غیاب برنامههای سالم و متفنن، تا حدودی مورد اقبال عمومی قرار گرفته است. اما آیا اقبال از این برنامه را باید به نام رامبد جوان ثبت کنیم؟ چنین نیست و بهویژه در دوره نخست، جوان در این برنامه چندان کانون توجه نبود و آنچه مهمتر بود، جنابخان با صداپیشگی محمد بحرانی بود. جوان که با مجموعه خانه سبز و با تقلید از جیم کری توانسته بود تا حدودی جلب نظر کند، با کارهای بعدی خود نشان داد که کمدین خلاقی نیست و جز تقلید و شکلکسازی کاری از او بر نمیآید. بنابراین از جلوی دوربین به پشت دوربین کوچید و با ساختن فیلمهایی مانند ورود آقایان ممنوع، کوشید بخت خود را در این زمینه بیازماید. انصاف آنکه نشان داد در این زمینه از استعداد بیشتری برخوردار است و کاش به همان مسیر ادامه میداد و سر از خندوانه درنمیآورد. خندوانه گرچه با محبوبیت جنابخان تا حدودی مورد توجه قرار گرفت، اما به همان نسبت قابلیتهای جوان را بهعنوان فیلمسازی که میتوانست جدی گرفته شود، در سایه قرار داد. کمدی در ذات خود گرایش به هنجارشکنی و عبور از خطوط قرمز دارد. ارسطو میگوید که کمدی در معنای اصیل خود ریشخند زشتیهای جهان است. اما از سوی دیگر، کمدی همه کمدی است و پارهای از کمدیها صرفا برای سرگرمی ساخته میشود و هیچ اشکالی هم ندارد.
اما مشکل اینجاست که سیمای ما در قالب برنامههایی مانند خندوانه، گاهی هم میخواهد سیاسیکاری کند و کانونهای قدرت را دست بیندازد منتها قدرت از دید سیما فقط در دولتهایی خلاصه میشود که با آنها همسویی نداشته باشد. بنابراین نوعی طنز جناحی را جایگزین طنز انتقادی در معنای حقیقی آن میکند. برنامهسازان فرمانبری مانند جوان نیز منفعلانه در خدمت اهداف سیاسی سیما قرار میگیرند. یا اینکه در موارد بیشتری، به جای پرداختن به مسائل اجتماعی، وارد حریم شخصی افراد میشوند و اشخاص حقیقی را مورد توهین و استهزا قرار میدهند. بهعنوان نمونه، سازندگان خندوانه یکی از فوتبالیستها را به برنامه دعوت میکنند و بعد نام فامیلش را مورد تمسخر قرار میدهند و آقای جوان نیز قاهقاه میخندند. غافل از اینکه توهین به اشخاص طنز نیست و هتاکی و تجاوز به حریم شخصی افراد است. در اینجاست که برخلاف نظر هرودت باید گفت که: ما نهتنها بدل را بهتر از اصل نمیکنیم، که متخصص به ابتذالکشاندن بسیاری از پدیدههای جهانی، بهویژه در حوزه هنرهای نمایشی شدهایم؛ همچنان که با استندآپ کمدی چنین کردهایم و شکلکسازی و شوخیهای سبک و توهین به اقوام و اشخاص را به نام این نوع کمدی توجیه میکنیم.
سینماروزان: مجموعه «کلاه قرمزی» در همه این سالها کوشیده است با تکیه بر هسته ثابت و خلاق حمید جبلی-ایرج طهماسب-حمید مدرسی و تیم تولید ثابت خود محصولاتی با حدی بالا از استاندارد به مخاطب عرضه کند.
آخرین بار نوروز 94 بود که «کلاه قرمزی» و رفقایش روی آنتن رفتند ولی در نوروز 95 به دلیل عدم برآوردن بسته مالی پیشنهادی تیم تولید، سریال روی آنتن نرفت. امسال اما نوروز شبکه دوم را با «کلاه قرمزی» خواهیم گذراند.
دست اندرکاران «کلاه قرمزی» از اوایل اسفندماه کار جدی ضبط این مجموعه را آغاز کردند و البته مهمترین چالش آنها نیز انتخاب جایگزین مرحوم دنیا فنی زاده برای عروسک گردانی «کلاه قرمزی» بود؛ چالشی که گویا با انتخاب یک عروسک گردان متبحر حل شده است.
درباره جایگزین فنی زاده در «کلاه قرمزی» شنیدههای مختلفی به سینماروزان رسیده است؛ برخی از حضور حامد ذبیحی عروسک گردان «جناب خان» در برنامه میگویند و برخی از حضور شیما بخشنده که عروسک گردان «دختر همسایه» در این مجموعه بوده است، می گویند. در این بین به نظر میرسد شانس نفر دوم برای عروسک گردانی بیشتر بوده به خصوص که در همه این سالها در تیم تولید حاضر بوده است.
در فصل جدید «کلاه قرمزی» سه تا چهار عروسک جدید هم وارد فضای داستانی اثر شده اند و البته که به روال سابق تعدادی از چهره های سرشناس هنر و ورزش نیز به عنوان مهمان ویژه در قسمتهای مختلف حضور خواهند یافت و ماجراهای مفرحی را با حضور کلاه قرمزی، پسرخاله، پسرعمه زا، فامیل دور و بقیه رفقا رقم خواهند زد.
گویا در فصل جدید «کلاه قرمزی» که در فاصله دو ماه مانده به انتخابات روی آنتن خواهد رفت برخی از دغدغه های معیشتی شهروندان از طریق دو عروسک «دیبی» و «جیگر» نمایانده خواهد شد و نقدهایی به سیاستگذاریهایی ارائه خواهد شد که در همه این سالها فقط در شعار درباره لزوم حمایت از طبقات آسیب پذیر می گویند و در عمل اوضاع بهتر نمی شود.
سینماژورنال: “خندوانه” هرچند در هفته های اخیر افت محسوسی نسبت به روزهای موفق خود داشته است اما همچنان “جناب خان” است که توانسته بخش عمده ای از بار سرگرم سازی این برنامه را برعهده داشته باشد.
به گزارش سینماژورنال فریدون جیرانی کارگردان و نویسنده سینما و صاحب آثاری مانند “قرمز”، “شام آخر”، “آب و آتش”، “قصه پریا” و “من مادر هستم” در یادداشتی با عنوان «از جمع عروسکها تا عروسک تنها» که در “ایسنا” منتشر شده، ضمن مرور تاریخچه برنامه های عروسکی در تلویزیون به پدیده “جناب خان” پرداخته است.
متن کامل یادداشت جیرانی را بخوانید:
عروسکهایی که می رقصاندند
ورود عروسکها به برنامههای تلویزیون اگر چه مسبوق به سابقه بود و قبل از انقلاب کارهای عروسکی راه افتاده بود، اما در دههی 60 عروسکها بهانهای شدند تا تلویزیون خشک و عبوس آن روزها را تغییر دهند. زمان جنگ بود و مسئولان تلویزیون از تولید برنامههای شاد پرهیز داشتند و اصلا در آن تاریخ محدودهی برنامههای شاد روشن نبود.
در چنین وضعیتی عروسکهایی از دل جُنگی بیرون آمدند که مجموعهی “مدرسهی موشها” را شکل دادند، ترانه را با اندکی حرکات موزون با عروسک آوردند، آن هم در فضایی که واژه “ترانه” در رادیو و تلویزیون گفته نمیشد. ترانهای که در مدرسهی موشها خوانده شد، گر چه شعر سادهای برای بچهها داشت اما ریتم تند موسیقی آن میتوانست همراه با حرکات نیمه موزون عروسکها، بچهها را برقصاند، شادی که مجموعهی مدرسه موشها و بعد فیلم “شهر موشها” با عروسکها آوردند گر چه کنترل شده بود، اما در آن تاریخ، در آغاز دههی 60 اتفاق مهمی بود، چرا که رادیو و تلویزیون آن قدر احتیاط میکرد که واژهی “سرود” را به جای ترانه به کار میبرد.
راه گریزی برای عبور از ممیزی
درست در آغاز دههی 70 عروسکی که از دل برنامهی جقجقه و فرفره بیرون آمد، بیش از یک دهه مردم و بچهها را سرگرم کرد. عروسکی که راه گریزی میشد برای عبور از ممیزیهای تلویزیون و سینما که بعد از تغییر وزیر ارشاد و مدیرعامل تلویزیون سختتر شده بود. عروسکی که باز فضای تلویزیون و بعد سینما را بازتر کرد. فقط کلاه قرمزی در آغاز آن دهه میتوانست آوازی شبیه آواز “فردین” در اتوبوس بخواند و بچهها را در سالن سینما به دست زدن وادارد، آن هم در شرایطی که در مراسمی اگر دست میزدند یک نوع اعتراض بود به کسانی که مخالف دست زدن بودند.
نمیتوان خلاقیتی که پشت شکلگیری این عروسکها وجود داشت و بعد تخیلی که در نگارش متن و صداپیشهگان عروسکها دیده میشد نادیده گرفت. این خلاقیت و تخیل قابل تحسین حتماً در موفقیت عروسکها نقش اساسی داشته است. اما وقتی در دورهی اصلاحات کلاه قرمزی از شرایط تاثیر نگرفت و فیلم ساخته شده در این دوران (کلاه قرمزی و سروناز) ارجحیتی بر “کلاه قرمزی و پسرخاله” تولید قبل از اصلاحات نداشت، این تحلیل را که عروسکها از دل ممیزی بیرون آمدند و محصول محدودیتها هستند، بیشتر جا انداخت. بویژه اینکه تنوع عروسکها در کلاه قرمزی بعد از دورهی اصلاحات شکل گرفت و مهمتر از آن تحول برنامه همراه این تنوع در بستهترین شرایط تلویزیون اتفاق افتاد. بعد از وقایع سال 88 تلویزیون احتیاطهای خود را چند برابر کرد. در چنین شرایطی خلاقیتی قابل تحسین در کنار هم قرار دادن عروسکها در برنامهای که برای کودکان ساخته شده بود، بزرگسالان را نیز کنار کودکان نشاند. دیگر عروسکها تنها ترانه نمیخواندند و حرکات موزون انجام نمیدادند، آنها حرفهای خانوادگی را به نمایش میگذاشتند. برخوردهایی که ساده بود اما در همان شکل ساده عمقی به یک برنامه عروسکی بخشیده بود. در دل این تحول، حرفه صداپیشگی رشد سریع کرد و آمدند صداهایی که به عروسکهای کنار کلاه قرمزی جان تازه دادند.
هیچ کس فکرش را نمی کرد
هیچکس فکر نمیکرد عروسکی که از برنامهی ناموفق “کوچه مروارید” به “خندوانه” میآید، بتواند نبض برنامه را در اختیار گیرد و بر محبوبیت برنامه بیفزاید و بشود آیتم جذاب برنامه. تردیدی نیست که در آن تاریخ برنامهی خندوانه داشت به یک برنامهی مهم و تاثیرگذار تبدیل میشد. که حضور در یک برنامهی مهم و تاثیرگذار میتوانست به موفقیت شرکتکننده اضافه کند، اما حضوری موثر نه هر حضوری. عروسکی که از کوچه مروارید به نام “جناب خان” به خندوانه آمد، در همان برنامه نخست توانست برای خود هویتی دست و پا کند. این هویت با استفادهی درست از لهجهی جنوبی، سادگی و لاف جنوبیها توأماً، آواز جنوبی با خندههای بسیار بامزه به دست آمد. شوخیهای مناسب با اسم “رامبد” که مجری برنامه بود و اسم برنامه، هویت عروسک را با شروعی خوب تکمیل کرد. شروعی که حکایت از هوش و درایت صداپیشهی عروسک داشت که میدانست آغاز دههی 90 است و برنامهای است کاملا متفاوت از همهی برنامهها و باید بهروزتر از بقیه عروسکهای پیشین عمل کند. ورود عروسک جنابخان به برنامهی خندوانه شکل افتتاحیهی یک فیلم جذاب را داشت که در همان دقایق اول قهرمانش را خوب معرفی میکرد.
به اعتقاد نگارنده این یادداشت آنچه عروسک “جناب خان” را متفاوت میکرد، شکل و فرم برنامهای بود که اصلا به اتکای حضور عروسک طراحی نشده بود.
“مدرسه موشها” و “کلاه قرمزی” اصلا برنامههایی متکی به عروسک یا عروسکها بودند. به همین دلیل عروسک خندوانه در عین اینکه میخواست با شوخی و خنده و آواز شباهتهایی با عروسکهای ماقبل خودش داشته باشد، اما دیگر عروسکی نبود که به خاطر عبور از ممیزی وارد فانتزی شود، بلکه عروسکی بود جدی، باهویت و بهروز، که وظیفهاش عبور از خطوط قرمز ممیزیهای تلویزیون نبود که برنامهی خندوانه اصلا از این خطوط قرمز عبور کرده بود.
بر روی این چهره سرمایه گذاری کنید
“محمد بحرانی” صداپیشه عروسک “جناب خان” متولد 1360 است و لیسانس بازیگری دارد و فوق لیسانس کارگردانی. در چند فیلم بازی کرد. که البته نقشهایش مهم نبوده است.
اما صدایش در کلاه قرمزی به جای ببعی و آقوی همسایه در ذهنها مانده است. عروسک جناب خان با مجموعهی “کوچه مروارید” به تهیهکنندگی و کارگردانی “سعید سالارزهی” معرفی شده است. مجموعهای نوشتهی محمد نادری که برای نمایش خانگی با شرکت رامبد جوان و علیرضا خمسه در سال 93 برای شبکه نمایش خانگی ساخته شده است. این مجموعه که برای مخاطبان کودک و نوجوان تولید شده عروسکهای مختلف داشته که یکی از عروسکهای آن جنابخان بوده است. محمد بحرانی چهرهی بسیار مستعدی است که بیشتر از جناب خان میتوان روی او سرمایهگذاری کرد و این عروسک موفق را در کارهای بیشتری حتی سینما به کار گرفت.
سینماژورنال: محمد بحرانی که زمانی با صداپیشگی عروسکهای “ببعی” و “آقای همساده” در مجموعه “کلاه قرمزی” تواناییهای خود را نشان داد حالا مدتهاست که به عنوان صداپیشه “جناب خان” از مجموعه “خندوانه” شناخته می شود.
به گزارش سینماژورنال بحرانی توانسته با بداهه هایی که بیش از هر چیز برآمده از تجربیات قبلی و البته توانایی اش در صداسازی برای عروسکهاست مخاطبان بسیاری را برای “جناب خان” پیدا کند با این حال این درگیری فراوان با این شخصیت آن طور که خودش به “شرق” گفتته اسباب خستگی اش را هم موجب شده است.
بحرانی در این باره می گوید: “جنابخان” زندگی من را گرفته، یعنی به اندازه دنیا خستهام. ما به قصه احتیاج داریم و جنابخان همیشه باید با دست پر و با موزیک جدید در برنامه آماده باشد، حقیقت این است که من یک نفرم و آنقدر با لهجههای مختلف حرف زدم که بخش زبان مغزم مختل شده است.
وی ادامه می دهد: درحالحاضر بسیاری از «انجیاو»ها یا مراکز خیریه یا حتی کسانی که به بیماریهای خاصی مبتلا هستند، دوست دارند جنابخان حرفشان را بزند و خب، طبعا همه اینها ممکن نیست و چون تم برنامه خنده و شادی است باید در زمانهایی گفتن برخی از مسائل جدی و حیاتی با خنده ترکیب شود. جنابخان رسما یکی، دو سال زندگی من را گرفته است. آنقدر که فرصت کافی برای دیدن خانوادهام ندارم. اما خوشبختانه جنابخان مستقل از من زندگی میکند و راستش درحالحاضر پیشبینی خاصی برای آیندهاش ندارم.
سینماژورنال: علیرضا افتخاری خواننده موسیقی سنتی که چندی قبل در گفتگویی از علاقه به محمود احمدی نژاد اعلام برائت کرده بود، در تازه ترین اظهارنظر خود از حضور در برنامه “شب مهر” که بناست با حضور “جناب خان” در شیراز برگزار شود، اعلام برائت کرد.
به گزارش سینماژورنال در تبلیغات “شب مهر” تصویر “جناب خان” شخصیت محبوب عروسکی “خندوانه” در نقطه مرکزی طراحی پوستر و تصاویری از علی مسعودی (علی مشهدی) در سمت چپ و علیرضا افتخاری در سمت راست این شخصیت عروسکی به عنوان شرکت کنندگان برنامه دیده می شود و این موضوع افتخاری را ناراحت کرده است.
افتخاری با ارائه یادداشتی که در “مهر” منتشر شده ضمن انتقاد از اقدام موسسه برگزارکننده ویژه برنامه «شبِ مهر» در تبلیغات شهری، اعلام کرد که در این برنامه شرکت نمی کند.
افتخاری در نوشته خود نسبت به نحوه اطلاع رسانی و تبلیغات شهری این ویژه برنامه خیرخواهانه به نفع کودکان اوتیسم که تصویر او را کنار “جناب خان” قرار داده گلایه کرد.
متن یادداشت افتخاری را بخوانید:
هنرمندی چون من که جایگاه هنری وی مشخص است و آثار و شاهکارهایی مثل نیلوفرانه، شور عشق، یاد استاد، هنگامه و مقام صبر را در کارنامه هنری اش دارد کارش به جایی رسیده که تصویرش در بیلبوردهای تبلیغاتی در کنار جناب خان و حتی یک پله پایین تر قرار گرفته. کجای کار ایراد دارد؟ چرا و چرا؟
به اعتقاد من در چهار روز می شود بی آب بود اما در چهار دقیقه نمی توان بی آبرو بود. ای کاش این موسسه محترمی که در شیراز مشغول به فعالیت است کمی دست از خان و خانبازی بردارد. من دلخورم، من از این عزیزان شیرازی که همواره به وجود مردمان مهربان این شهر می نازیدم دلخورم که مرام حافظ و سعدی را فراموش کرده اند. اگر این دوستان به جناب خان می نازند من به ایران و ایرانی بودن می نازم.
متاسفانه با توجه به این اقدام ناپسندیدهای که از سوی موسسه برگزارکننده برنامه بدون اطلاع بنده در حوزه تبلیغات شهری انجام گرفته و از نظر من اقدامی بسیار توهین آمیز است، از حضور در این برنامه که طبق تماس قبلی قرار بود فقط بنده در آن حضور داشته باشم، صرف نظر کرده و از این موسسه و دیگر نهادهایی که در برگزاری چنین رویدادهای خیرخواهانه ای که اقدام می کنند، می خواهم با درایت و اندیشه بیشتری در برنامه ریزی فعالیت ها تلاش کنند.
سینماژورنال: آیین رونمایی از محصولات نوشت افزار و لوازم التحریر ایرانی «جنابخان» پیش از ظهر امروز برگزار شد.
به گزارش سینماژورنال رامبد جوان مجری برنامه «خندوانه» در این مراسم با اشاره به محصولاتی که از عنوان «جنابخان» تولید شده گفت: اصولا در ایران یا بلد نیستیم یا مشکلات فرهنگی اجازه نمیدهد که نشانهای تجاری را زنده کنیم. ما در ایران نشانی با عنوان پیکان داشتیم ولی آن را کنار گذاشتیم در صورتی که هر جای دنیا بود آن را حفظ میکردند.
وی افزود: گروه ما تلاش میکند وقتی چیزی تولید شده ابعادش را گسترش دهد متاسفانه هر موقعیتی پیش میآید سه موضع در قبال آن ایجاد میشود که یک دسته حمایت میکنند، دسته دیگر دنبال سهمخواهی هستند که ناشی از قد کوتاه برخی است و برخی نیز شروع به کوبیدن میکنند.
جوان گفت: هیچ پروژهای نیست که انفرادی باشد و موفقیتهای یک اتفاق حاصل کار جمعی است. جنابخان و خندوانه کار من و یک نفر نیست بلکه کار یک سرزمین است که میخواهد رشد پیدا کند. دشمنی کردن و کوبیدن یکی از راحتترین ابزارها برای مقابله با یک موفقیت است.
مجری خندوانه در پایان گفت: ما در تلاش هستیم که یک فرهنگ را جا بیندازیم که آن فرهنگ در کنار هم بودن است. جنابخان و خندوانه در تلاش هستند تا یاد دهند باید تلاش کرد و غر نزد.
«جنابخان» محصول کار تیمی است
محمد بحرانی صدا پیشه شخصیت عروسکی «جنابخان» در این مراسم گفت: جنابخان خالق ندارد بلکه خالقان دارد و محصول کار تیمی است. عروسک گردانان این عروسک نقش مهمی در موفقیت این شخصیت داشتهاند.
وی با اشاره به این مراسم گفت: آبادان و خرمشهر هنوز اوضاع خراب است و گرد و خاک زیاد است و امیدواریم این صدا از اینجا به گوش مسئولین برسد.
بحرانی در پایان گفت: بازی کردن با عروسک کار دشواری است و بعد از ایرج طهماسب فکر نمیکردم این اتفاق دوباره تکرار شود اما رامبد جوان به خوبی با جنابخان بازی کرد.
صراف : از ظرفیت های تولید داخلی استفاده کردیم
محمد صراف مدیرعامل موسسه آیینه جادو که محصولات جناب خان در زیر مجموعه این موسسه تولید شده گفت: تلاشهای زیادی توسط تولیدکنندگان مختلف صورت گرفته تا محصولات گوناگون مانند نوشتافزار، عروسک، پوشاک، بازی رایانهای با عنوان جنابخان روانه بازار شود که در این مسیر با استفاده از وکیل گروه از قاچاق محصولات تقلبی جنابخان جلوگیری خواهیم کرد. جنابخان محصولی است که به شدت جنس قاچاق در ارتباط با آن زیاد است.
وی در پایان گفت: برای تولید محصولات این نشان تجاری تمام تلاش خود را به کار بستهایم تا از تمام ظرفیت تولید داخلی استفاده کنیم و از واردات جلوگیری کردیم همین جا از کلیه تولیدکنندگان که فکر میکنند میتوانند محصولی با جنابخان تولید کنند دعوت میکنیم به کمک ما بیایند.
حجت الاسلام پژمانفر: کمیسیون فرهنگی در فانونگذاری و نظارت از تولیدات فرهنگی حمایت میکند
حجتالاسلام پژمانفر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در این مراسم گفت: سوغات یادگار فرهنگی هر منطقه است و سوغاتی آوردن از قدیم در سفرها یک سنت بوده است و هر منطقهای نمادی برای خود داشته است اما متاسفانه امروز در کشور ما این نمادها در حال از بین رفتن هستند و در شهر مشهد که شهر خود ما است اغلب سوغاتیها چینی است و فرهنگ ما نیست.
وی افزود: امسال بچههای مشهد آهوهایی را طراحی کردند و دویست هزار نمونه از آن با دست تولید کردند و به بچههای زائر که به مشهد آمده بودند هدیه دادند تا وقتی به آن آهوها نگاه میکنند یاد مشهد بیفتند.
پژمانفر با اشاره به تولید محصولات فرهنگی با استفاده از عنوان «جنابخان» گفت: این کار یک کار قشنگ است و در راستای حفظ میراث فرهنگی کشور قرار دارد که به واسطه آن آنچه که از فرهنگ باقی مانده را میتوانیم حفظ کنیم.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در پایان گفت: آنچه در حوزه قانونگذاری و نظارت نیاز است ما حاضریم کمک کنیم و الزامات بیشتری بر دستگاهها بیاوریم تا از این قبیل فعالیتها حمایت کنند باید از این فعالیتها حمایت کرد تا به خودباوری برسیم.
جنابخان: میخواهم کاندیدای مجلس شوم
در پایان این مراسم از محصولات نشان تجاری جناب خان با حضور عروسک جناب خان رونمایی شد که جناب خان در این بخش گفت: امیدوارم فیش حقوقی هیچکدامتان لو نرود.
این شخصیت عروسکی در ادامه خطاب به رامبد جوان گفت: میخواهم در دوره بعد مجلس کاندیدا شوم چون به طور مویرگی در شورای نگهبان کار کردم و از نظر تایید صلاحیت شدن نگرانی ندارم.
جنابخان در پایان از رامبد جوان خواست که از او در انتخابات ریاست جمهوری نیز حمایت کند چون در شورای نگهبان آشنا دارد.
او با اشاره به حضور محمدرضا حیاتی مجری خبر تلویزیون گفت: آنهایی که دوست داشتند نیمرخ آقای حیاتی را ببیند در این مراسم موفق شدند نیم رخ ایشان را ببیند.
در این مراسم حجتالاسلام پژمانفر، دکتر حسینی مشاور رئیس رسانه ملی، رامبد جوان، محمد بحرانی، حبیب رضایی، مریم سعادت، علی کربلاییزاده، علی مشهدی، لیندا کیانی، رامین ناصر نصیر، محمدرضا حیاتی، حمیده عباسی، لاله اسکندری و … جمعی از شرکتکنندگان در این مراسم بودند.
سینماژورنال: رامبد جوان که یک فیلم جنایی آماده اکران به نام “نگار” دارد قصد تولید اثری سینمایی با حضور عروسک “جناب خان” دارد.
به گزارش سینماژورنال این فیلمنامه «رامبد و جناب خان» نام دارد که در حال نگارش است و در بخشی از آن پای داعش هم وسط میآید.
به گزارش سینماژورنال پیش از این رضا عطاران هم در سومین فیلم بلند خود “دراکولا” به شوخی سکانسهای مرتبط با داعش را گنجانده بود. با این حال این سکانسها کاملا از فیلم حذف شد و اداره نظارت اجازه نداد این بخش در نسخه اکران شده وجود داشته باشد.(اینجا را بخوانید)
حال باید منتظر ماند و دید عاقبت فیلم «رامبد و جناب خان» چه می شود. آیا این فیلم بعد از ساخت به دلیل استفاده از مفاهیمی مرتبط با داعش سانسور نخواهد شد.
سینماژورنال:رامبد جوان از آخرین وضعیت سری سوم برنامه «خندوانه» گفت.
به گزارش سینماژورنال و به نقل از “باشگاه خبرنگاران جوان” «خندوانه» و «خندوانه»هایی این روزها در چه حالی هستند و چه میکنند؟ این سوالی است که شاید با نزدیک شدن به اواخر ماه صفر و فرارسیدن ماه ربیع الاول به ذهن اکثر مخاطبانی که ماهها چشم انتظار پخش مجدد برنامه بودند، خطور کند.
باید منتظر ماند و دید برنامه «خندوانه» بعد از سپری کردن حدود دو ماه و اتمام همه حواشی بزرگ و کوچک، حالا دیگر چه شگفتانهای جدای از حضور جناب خان و مهمانهای شگفت خود میخواهد، ارائه دهد.
رامبد جوان کارگردان و مجری برنامه تلویزیونی «خندوانه» گفت: سری سوم «خندوانه» در حال حاضر در مرحله پیش تولید قرار دارد.
وی بیان کرد: این برنامه با پشت سر گذاشتن سری دوم قبل از فرارسیدن ماه محرم و صفر، در حال آماده سازی استودیو، دکور و طراحی ایده برای بخشهای مختلف فصل سوم است.
گفتنی است آخرین برنامه “خندوانه” قبل از ماه محرم پخش شد و بعد از آن بود که رامبد جوان از ساخت فیلم سینمایی خود برای جشنواره فیلم فجر خبر داد اما این پایان کار نبود چراکه بعد از آن نیز اخباری مبنی بر حضور علی کریمی در سری سوم رسید که باز هم این خبر تکذیب شد.
با توجه به اینکه عوامل «خندوانه» همچنان در مرحله پیش تولید به سر می برند و در حال آماده سازی دکور و نگارش فیلم نامه هستند انتظار می رود که فصل سوم در مدت زمان طولانیتری مهمان خانههای مردم شود…
سینماژورنال: علیرغم وقوع فاجعه منا و اهانت به حاجیان توسط آل سعود در سرزمین منا، شبکه دولتی انگلیس به جای پرداختن به علل اصلی وقوع این حادثه، برنامههای خود را به تخریب برنامه خندوانه اختصاص داده است!
به گزارش سینماژورنال و به نقل از “جام” شبکه «بیبیسی فارسی» که پیش از این به خاطر دستاویز قرار دادن عروسک جیگر در برنامه کلاه قرمزی مضحکه عام و خاص شده بود این بار برای ایجاد تفرقه قومی در ایران متوجه عروسک جنابخان شد!
ابتدا یکی از کارشناسان برنامه «پرگار» این شبکه تلاش کرد تا شخصیت عروسکی این برنامه یعنی «جناب خان» را شخصیتی علیه اهالی جنوب ایران معرفی کرده و با ابراز تاسف از سکوت مردم، آنها را به تحریم این برنامه یا اعتراض برای حذف این شخصیت تشویق کند!
در ادامه “بیبیسی فارسی” با انتشار گزارشهای متعددی تلاش کرد تا با سوء استفاده از فضای رقابتی ایجاد شده میان افراد حاضر در مسابقه این برنامه، فضای طنز این برنامه را بر هم زده و بر همین اساس مسابقه پیامکی میان دو هنرمند را یک «طنابکشی سیاسی» و ادای احترام سازندگان این برنامه به جانبازان اعصاب و روان در هفته دفاع مقدس و دعوت از آنها را نیز برای آرام کردن این فضا معرفی کند!
اما در میانه کشتار حاجیان به سبب بیتدبیری و اهمال رژیم سعودی در سرزمین منا و جان باختن دو هزار تن از زائران خانه خدا، بیبیسی فارسی که تمام تلاش خود را برای تبرئه آل سعود از بیکفایتی منجر به این فاجعه به کار بسته است، با این وجود به تخریب برنامه «خندوانه» ادامه داده و علیرغم ادعای مسئولان این برنامه مبنی بر پرداختن به سوژههای روز در برنامه نوبت شما، با وجود گذشت چندین روز از اتمام رقابت امین حیایی و امیرمهدی ژوله، به جای پرداختن به موضوع مهم روز یعنی علل اصلی وقوع فاجعه منا، برنامه خود را به تخریب برنامه «خندوانه» اختصاص داد!
بیبیسی قبلا از ممنوعالکار شدن(!) عروسک جیگر خبر داده بود و از مردم ایران خواسته بود از این عروسک حمایت کنند اما درست در همان روز تاکید بر ممنوعالکار بودن عروسک جیگر، تصویر وی از قاب برنامه کودک سیما پخش شد و دروغگویی اهالی بیبیسی را به رخ کشید.
سینماژورنال/محمد بندرعباسی: سالهای سال است از زمین و زمان برای مان فیلم و سریال و برنامه های زنده و غیرزنده از شبکه های وطنی می بارد و به حول و قوه الهی از هیچکدام هم آبی گرم نمی شود.
حتی دیگر بعد از این همه سال به آمارهای مستند!!! شبکه های داخلی در جلب مخاطب هم نمی شود اعتماد کرد.
در این میان و بعد از این همه تکرار چندی است شبکه “نسیم” با الگو قرار دادن برخی برنامه ها و تولیدات آنور آبی توانسه جایی بین ایرانیان باز کند و با پخش ویدئوهای کوتاه مردمی یا تولیدی های متفاوت سازمان کمی سهم سازمان صدا و سیمای ایران را در سبد تماشای مردم خودمان بالا برده است.
یک شوی تلویزیونی مفرح برای جامعه ای که از بحران خنده رنج می برد
خندیدن و خنداندن دستاورد بزرگی است که برای دست یابی به آن باید فقط ذوق و فرهنگ داشت.؛ فرهنگ برای نغلتیدن به وادی رایج بی ادبی و ناسزاگویی! عینا شبیه کاری که در “خندوانه” انجام می شود. یک شوی تلویزیونی مفرح و البته مودب که قصد و نیتش شاد کردنِ جامعه ای است که به شدت از «بحران خنده» رنج می برد.
اندکی تفریح برای مردمی که خندیدن یادشان رفته
چندی یپیش بود که رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران اعلام کرد براساس تحقیقات به عمل آمده، بیش از یک پنجم مردم ایران درگیر مشکلات عصبی و افسردگی هستند و این رقم در تهران به یک سوم جمعیت میرسد.
این نه مستندسازی است و نه نیاز به غور و تفحص دارد، این واقعیت جامعه ماست. خیلی ها حتی یادشان نمی آید آخرین بار کی از ته دل خندیده اند، در اثبات این نکته کافی است درخیابان به چهره افراد نگاه کنید تا ببینید چقدر اخمها در هم است وکمتر چهره ای میبینید که بشاش به نظر برسد.
بد نیست بدانید تحقیقات بین المللی متعددی نیز وجود دارد که نشان میدهد مردم ایران در میان ناشادترین مردمان جهان قرار دارند. به عنوان یک نمونه، پژوهش علمی انجام شده توسط دانشگاه کوینزلند استرالیا که سالها به طول انجامید نهایتاً به تهیه نقشه شادی وافسردگی مردم جهان انجامید که نشان میدهد مردم ایران در میان افسرده ترین مردم جهان هستند که باتوجه به آنچه عیناً درسطح جامعه میبینیم و آمارهای داخلی چندان هم دور از واقعیت به نظر نمیرسد.
مملکتی که میتوانست کمی شاد باشد
به هر حال ما در حال حاضر غمگینانیم در مملکتی که می توانست کمی شاد باشد که نیست و دست مریزادی بر “خندوانه” ای ها.
سهم بالای خلاقیت در این برنامه و استفاده بهینه از راه های متفاوت سبب شد تا اخیرا اهالی “خندوانه” در اقدامی تحسین برانگیز یک شخصیت عروسکی با گویش جنوبی (گویش مردمان آبادان) را وارد برنامه کنند.
شخصیتی که تا دل وایبر و واتش آپ و تلگرام نفوذ کرده
این شخصیت که “جناب خان” نام دارد هر چند تیپ و تریپ خاصی ندارد ولی بی پروایی و صراحت شوخ طبعانه اش توانسته با مخاطبان حاضر در برنامه یا نشسته پای گیرنده ها ارتباط برقرار کند. این ارتباط به حدی عمیق و محکم شده که به استناد وایبر و واتس آپ هر چه مردم شب ها ساعت ۲۲ از شبکه نسیم می بینند فردا برای هم ارسال می کنند تا کسی چیزی را از دست نداده باشد.
ولی یک سوال؛ چرا این عروسک نصف و نیمه که کپی ظاهری آن را صدباردر تولیدات داخل و خارج دیده ایم به ناگاه این همه محبوب می شود؟
صراحت دارد و حرف خودش را می زند
واضح است؛ “جناب خان” هر چند یک کاراکتر تلویزیونی ایرانی است ولی هیچکدام از مولفه های کاراکترهای مشابه را ندارد. “جناب خان” مصنوعی زندگی نمی کند، صراحت دارد، حرف خودش را می زند و با کسی تعارف ندارد.
“جناب خان” جنوبی است و این طوری به کسی هم برنمی خورد که چرا با یک شخصیت جنوبی شوخی شده است چون آن خطه هر چه ندارد مردم با ظرفیتی دارد.
“جناب خان” می تواند آغاز یک راه تازه برای تولیدات متنوع داخلی باشد، تولید شخصیتهایی که به مخاطبان تفرعن و تفاخر و تصنع نمی فروشند و همین پرهیز از دورویی می تواند شرایطی را فراهم کند برای ارتباط برقرار کردن سریع مخاطبان با آنها.