1

کارگردان فیلم رسوایی طالبان⇐اگر ثابت کنند که از انگلستان خط گرفته‌ام خیلی هم خوب است!!

سینماروزان: طرح ادعاهایی درباره رسوخ جاسوسان سفارتهای اروپایی در سینما و شبکه خانگی با واکنش کارگردانی مواجه شد‌ که در آخرین فیلم سینمایی خود با نام “مزارشریف” به رسوایی سبعیت طالبان در حمله به کنسولگری ایران در افغانستان پرداخته بود‌.

به گزارش سینماروزان حسن برزیده با اشاره به خط و ربطهای ایجادشده پس از انتخابات، به خبرگزاری ایسنا گفت: امروز می‌بینیم که برخی‌، هم در حوزه فرهنگ و هنر و هم در بخش‌های دیگر بدجور خط و نشان می‌کشند. چند روز پیش دیدم اطلاعیه‌ای داده بودند مبنی براینکه آقای رئیسی باید به شدت با هنرمندانی که وابسته و نفوذی هستند برخورد کند.

کارگردان “دکل” ادامه داد: خود ِ این عبارات بسیار خطرناک و تلخ است چون اگر یک دادگاه باشد و ثابت کند که مثلاً حسن برزیده از سفارت انگلستان خط می‌گیرد خیلی هم خوب است و ما هم استقبال می‌کنیم که پیگیری کنند تا جاسوس و وابسته مشخص شوند، اما وقتی قرار است همینطوری به آدم‌ها اَنگ و اتهام زده شود تا با این خشونت حذف شوند شرایط بدی می‌تواند به وجود آید و امیدوارم آقای رئیسی فریب این افراد را نخورد.

وی ادامه داد: من شخصا مطمئن هستم نفوذی‌ای که برخی می‌گویند وجود دارد و در آن شکی ندارم، حتی در دستگاه‌های اطلاعاتی هم نفوذی هست و قطعا در حوزه فرهنگ و هنر هم جاسوسان نفوذی پیدا می‌شود، اما اگر نفوذی وجود دارد، آیا یکی از وظایفش این نیست که آدم‌های درست و حسابی و دلسوز و فهیم را حذف کند؟ 

حسن برزیده (راست) در پشت صحنه "مزارشریف"
حسن برزیده (راست) در پشت صحنه “مزارشریف”

کارگردان “پرواز خاموش” گفت: من یادم می آید زمان جنگ (عراق و ایران)، اسرائیل گفت ایران با ما ارتباط دارد و از ما اسلحه می‌خرد. امام گفتند این‌ها بَحر نجاست هستند و می‌خواهند خود را یک جوری به ما وصل کنند که نجس شویم. حالا هم حکایت این طور است، یعنی اگر جاسوسانی وجود داشته باشند – که از نظر من وجود دارند – سعی می‌کنند اولین کاری که انجام می‌دهند این باشد که آدم‌های دلسوز و باهوش و کسانی که می‌توانند مچ آن‌ نفوذی‌های واقعی را بگیرند حذف کنند و بهترین روش هم این است که آن‌ها را متهم به جاسوسی و نفوذی بودن بکنند یا برچسب بزنند که آن‌ها قصد دارند مملکت و حکومت را از بین ببرند. جوی که اخیرا برخی دوستان تندرو درست می‌کنند – دوستانی که سوابق و تجارب‌شان هم مشخص کرده چقدر از نگاه فرهنگی تهی هستند – بسیار خطرناک است.

او افزود: بعضی وقت‌ها این دوستان به ما می‌گفتند که ما با هم اختلاف سلیقه داریم، ولی من معتقدم اتفاقاً اختلاف “عقیده” داریم؛ یعنی ما یک چیز می‌گوییم و آن‌ها یک چیز دیگر. من خود را مسلمان و آدم معتقدی می‌دانم اما اسلام آن‌ها را نمی‌شناسم. انگار اسلام آن‌ها فقط امکانی برای حکومت کردن است و حقیقتی نیست که بتوان پشت آن ایستاد. بنابراین خیلی دلم می‌خواهد که امیدوار باشم تجارب تلخ گذشته درسی باشد تا دولت جدید مراقبت و از این آدم‌ها دوری کند. امیدوارم آقای رئیسی افراد مناسبی را در عرصه فرهنگ برسر کار بگذارد تا میان فیلمسازان وحدت ایجاد شود و در این اوضاع سخت بتوانند کار کنند.




اعتراض حاتمی‌کیا به برزیده بابت رک‌گویی نزد رهبری!؟

سینماروزان: انتشار تلویزیونی بخشهایی از آنچه در دیدارهای سالیان اخیر رهبری با اهالی هنر گذشته، تصویری رک‌گو از حسن برزیده را پیش‌رو قرار داد.

به گزارش سینماروزان کارگردان “مزارشریف” ازجمله حاضران در دیدار سال۹۶ رهبری با اهالی سینما بوده است که بی‌تعارف حرف دل خود را به رهبری زده و رهبری هم بدان پاسخ داده.

برزیده خطاب به رهبری گفته بود: دور و اطراف شما چهره‌ها و گروه‌های خاص جمع شده‌اند و انتظار است که شما رهبر همه مردم باشید، من احساس نمی‌کنم که شما برای تک تک ما دلسوز هستید و القا نمی‌شود که شما همه مردم را دوست دارید.

رهبری در پاسخ‌ برزیده بیان داشته بود: من همه مردم را دوست دارم؛ برای همه دعا می‌کنم. ممکن است برای یکی دعای غلیظ‌‌ تر و شدیدتر بکنم.

حالا برزیده در واکنش به پخش تلویزیونی گفتگویش با رهبری از اعتراض حاتمی‌کیا به خودش، سخن رانده است.

برزیده به انصاف‌نیوز گفت: مدتی پس از درددل من با رهبری، ابراهیم حاتمی‌کیا در اعتراض به صحبت من، صحبت کردند و حتی یکبار دیگر برای اثبات حقانیت خود و اینکه ذوب در ولایت هستند، مانور مفصلی داشتند!!

برزیده ادامه داد: بعدا خارج از آن جلسه با حاتمی‌کیا صحبت کردم و معترض شدم که چرا این رفتار را کردید؟ خودش گفت «من اشتباه کردم».




حسن برزیده روزی آنتن زنده بیان کرد⇐چرا «رستاخیز» را به‌خاطر تهدید کفن‌پوشان توقیف کردند؟/چرا نمای سیلی فرمانده را حذف کردند؟/ائمه ما از جنگ اجتناب می‌کردند اما حوزه هنری با یک جمله ضدجنگ مشکل داشت/در مزارشریف تعدادی از جوانان به‌خاطر تصمیمات غلط سیاسیون کشته شدند!!

سینماروزان: حسن برزیده کارگردانی که آخرین ساخته اش «مزارشریف» درامی واقع نگارانه بود از اتفاقی که حدود دو دهه قبل در کنسولگری ایران در افغانستان رخ داد و طی آن دیپلماتهای ایرانی کشته شدند، با حضور در برنامه «چشم شب روشن»محمد صالح علاء به ارائه پاره ای از اظهارنظرات صریح خویش پرداخت.

 برزیده در ابتدای این برنامه درباره «پرواز در ارتفاع صفر» که مشغول ساخت آن است، توضیح داد: این سریال به مسائل خانوادگی می پردازد. سریال تلخی نیست و سرانجام خوبی دارد. مرور یک زندگی یک نسل و مرارت ها و سختی های آنها است که بعد از انقلاب و جنگ داشته اند.

وی افزود: نمی توان گفت طرح دوباره این خاطرات می تواند تلخ باشد بلکه برای کسانی که در آن دوران زندگی کرده اند جذاب هم هست چون بار دیگر با خودشان و آن روزها و روزگار مواجه می شوند. این سریال قدری فضای شاعرانه و عاشقانه هم دارد.
این فیلمساز در پاسخ به این سوال نبوی که حال و هوای سینما را چطور می بینید، اظهار کرد: اگر بخواهم به صورت نسبی بگویم حال سینما خوب است. همین که امید داریم که شرایط بهتر خواهد شد خوب است. ما همیشه گلایه داریم، مشکلات را بیشتر حس می کنیم و از مسئولان توقع حمایت داریم. سینما نیاز به حمایت دارد تا بتواند راه بیفتد و بدود و خودش را به مقصد برساند.
برزیده ادامه داد: فیلمساز باید استقلال داشته باشد و آنچه به ذهنش برای مصلحت جامعه می رسد بیان کند. گاهی سینما پیش بینی و پیشگویی می کند و می تواند جلوی خسارت آینده را بگیرد. حرفهای سینما باید حرف خود فیلمساز باشد و او دچار خودسانسوری نشود.
وی در پاسخ به اینکه طی ساخت سه فیلم بلند سینمایی که در کارنامه اش دارد، چقدر استقلال او خدشه دار شده است، تصریح کرد: متاسفانه این اتفاق عامی است و برای اغلب فیلمسازان افتاده و فیلمنامه های بسیاری هستند که در کشوی فیلمسازان خاک می خورد و شرایط ساختشان فراهم نمی شود. «مزار شریف» جزو همان آثار بود که 10 سال طول کشید تا ساخته شود. چون حساسیت زیادی روی آن وجود داشت و حتی به من می گفتند موضوع آن درباره یک شکست دیپلماتیک است و اصلا چرا شما می خواهید فیلم آن را بسازید و قرار نیست درباره این موضوع حرفی زده شود. اما من معتقدم درباره شکست ها هم باید حرف زد. حمایت یعنی همین که فیلمساز بتواند به موقع فیلمی را که می خواهد بسازد، نه اینکه فیلمنامه اش 10 سال خاک بخورد.
کارگردان «دولت مخفی» یادآور شد: من به عنوان فیلمساز وظیفه ام می دانم درباره برخی مسائلی که بر این مردم گذشته حرف بزنم. اما تهیه کننده شخصی نمی تواند درباره این موضوعات فیلمی را حمایت کند و مجبوریم عنوان فیلمساز دولتی را یدک بکشیم چون نیازمند کمک برای ساخت این فیلمها هستیم.
برزیده درباره فیلمهای کمدی هم گفت: گاهی می بینیم حتی کمدی هم رسالت خودش را انجام نمی دهد و با استفاده از جوکهای دست چندم سعی می کند مخاطب خود را بخنداند. اما جامعه به خندیدن و اوقات فراغت هم نیاز دارد و باید این آثار هم جدی گرفته شود.
کارگردان «مزار شریف» با اشاره به اینکه مدیران حوزه دیالوگهای ضدجنگ را قبول نداشتند تصریح کرد: برای ساخت این فیلم حمایت خوبی از ما توسط حوزه هنری انجام شد. حتی برخی مفاهیمی در فیلم بود که می دانستم مورد قبول مدیران حوزه نیست. مثلا جمله ای بود که خیلی بحث برانگیز بود؛ «هیچ جنگی به نفع هیچ ملتی نیست». در حالی که در حوزه هنری با این جمله مشکلات زیادی داشتند اما اجازه دادند از آن استفاده کنیم.
وی تصریح کرد: معنای این جمله این نیست که هیچ ملتی نباید بجنگد و اگر در شرایطی قرار گرفت که الزامی داشت باید بجنگد و خود من یکی از محصولات دوران جنگ هستم و حضور در آن جزو افتخاراتم هست.
نبوی نیز به نوعی مخالفت خود با این جمله را اعلام و اظهار کرد: کشوری که هر لحظه برای او خطراتی قابل تصور است و اصلا محاصره شده است، طبق این جمله پیش نمی رود. البته این جمله از نظر جوهری درست است و ادیان آسمانی هم به طور کلی با جنگ مشکل دارند. اما دفاع مقدس ما نقطه مقابل جنگ است و آن دفاع هم علیه جنگ بوده است.
برزیده در این خصوص گفت: ائمه به عنوان الگوهای ما از جنگ اجتناب می کردند. امام حسین (ع) که همه جوره سلحشور و اسطوره است، تا می تواند از جنگ پرهیز می کند. این حرف اصلا سیاسی نیست بلکه اعتقادی است. البته اکنون چون یک ایدئولوژی حاکم است، حاکمیت نشأت گرفته از اعتقاد است. من هم شخصا افتخار می کنم که آدم معتقدی هستم. وقتی اعتقاداتمان را مرور می کنیم ما را در جهت صلح، آرامش، دوستی و تبلیغ دین هدایت می کند نه دست به شمشیر بردن. جدا از مباحث اعتقادی، هر مرزی حرمتی دارد و کسانی هستند که باید از آن مرز دفاع کنند.
در ادامه بحث، درباره پرداختن به موضوعات ملی و مذهبی همچون عید نوروز و ماه رمضان در سینما از برزیده پرسیده شد و وی اینطور پاسخ داد: صحبت کردن درباره اعتقادات کار خیلی سختی شده است. به این دلیل که هنرمند به سرعت متهم می شود که کار تبلیغاتی برای حکومت انجام داده است. این موضوع برای منی که بر ایدئولوژی حاکم بر کشور اعتقاد دارم و البته نه اشخاص -چرا که ممکن است حتی با افرادی که در رأس هستند زاویه داشته باشم- ولی می دانم من مسلمان در هر حکومتی باید اعتقادات خودمم را تبلیغ کنم. اما خیلی ها ایدئولوژی را قبول ندارد و می گویند اگر حاکم شود، مشکلاتی ایجاد می شود.
این فیلمساز تصریح کرد: جالب است همین «مزار شریف» که من ساخت آن را وظیفه خود می دانستم ماجرای تعدادی جوان را روایت میکند که به خاطر تصمیمات غلط سیاسیون کشته شده اند. اما وقتی در این باره حرف می زنیم گرچه مردم عادی حق دارند فکر کنند این فیلم شاید یک پروپاگاندا برای نظام است -که البته اینطور نیست و فیلم منتقد است- اما جالب اینکه خیلی از بچه های هم عقیده با ما، جلوی ما می ایستند.
برزیده تأکید کرد: کارهای اعتقادی مدعی زیاد دارد. ماه رمضان هم مدعی زیاد دارد. تلویزیون سریالهایی در ماه رمضان پخش می کند که قرار است مناسبتی باشد اما ربطی به این ماه ندارد. تلویزیون  در بخش مناسبتی قدرتمندتر از سینما است. چون تکرار این مفاهیم طی مثلا 30 شب موفق تر است تا طی یک نوبت در سینما. البته خود من اخیرا به آقای میرباقری پیشنهاد دادم که می خواهم درباره ماه رمضان سریال بسازم. شما وقتی درباره ماه رمضان حرف می زنید قطعا به مفاهیم بلند این ماه برمی گردد. ما در ماه مبارک رمضان مخاطبان آماده تری برای شنیدن برخی چیزها داریم. خود من تجربه ساخت چنین سریالی داشته ام و «مثل هیچکس» که درباره بحث مشکلات خانوادگی پیرامون مسئله ارث و میراث بود باعث شد خیلی ها به من زنگ بزنند و بگویند ما چنین مشکلی داشتیم و با دیدن سریال شما حل شد.
برزیده در پاسخ به این سوال نبوی که منظور از بسیار بودن مدعی در این عرصه چیست؟ توضیح داد: شما فکر کنید یک نفر فیلمنامه ای درباره عاشورا می نویسد، آن را پیش مراجع می برد و تایید می گیرد، بعد فیلم اکران می شود اما کسی می آید و می گوید این فیلم  نباید اکران شود وگرنه ما کفن می پوشیم. این یعنی مدعی! درباره مفاهیم دینی و آنچه به نظام و انقلاب ارتباط پیدا می کند، همواره مدعی وجود دارد که به روایت ها ایراد بگیرند.
وی اضافه کرد: حتی درباره فیلمهای جنگی هم همین است. من در فیلم «انسان و اسلحه» ساخته مجتبی راعی بازی می کردم. در بخشی از این فیلم یک فرمانده به فردی که در حال توطئه است سیلی می زند. اما این بخش را از فیلم درآوردند! اینگونه فیلمسازان به مرور دلزده می شوند در حالی که آنها این استراتژی را دارند که به مخاطبان بگویند اینها هم انسان هستند نه تافته جدا بافته که مخاطب را هم زده کند. اما چون اجازه پیدا نمی کنیم آنچه درست است انجام دهیم پس می گوییم نکنیم که بهتر است.



دو دهه تقابل حاتمی‌کیا-کیارستمی با مرگ کیارستمی به پایان رسید؟؟؟/”قلندر” در دایره واژگان حاتمی‌کیا چه معنایی دارد؟

سینماژورنال/حامد مظفری: در میان پیامهای تسلیتی که برای درگذشت عباس کیارستمی از سوی چهره های مختلف سینما صادر شد بیش از همه پیام تسلیت ابراهیم حاتمی‌کیا جلب توجه می‌کرد.

به گزارش سینماژورنال ساعاتی بعد از مرگ کیارستمی، حاتمی‌کیا در یادداشتی نوشت: روحت قرین رحمت اصل‌ترین قلندر سینمای ایران.

این یادداشت و استفاده از صفت “قلندر” برای توصیف کیارستمی به قدر کافی دوپهلو به نظر می‌رسید و مشخص نبود که حاتمی‌کیا در استفاده از لفظ “قلندر” بر وجه مثبت این واژه به شخصیتی دارای عزت نفس تکیه داشته یا شخصیتی گریزان از اجتماع!

دو دهه تقابل

برای آن که بتوانیم به دریافتی کاملتر از منظور حاتمی‌کیا برسیم باید به مرور ارتباط وی با کیارستمی در طی دو دهه اخیر بپردازیم.

ابراهیم حاتمی کیا به هنگام زندگانی کیارستمی از جمله فیلمسازانی به شمار می‌رفت که چندین بار وی را مورد انتقاد شدید وی قرار داده بود.

شاید روترین انتقاد حاتمی‌کیا خطاب به کیارستمی به هنگام ساخت فیلم “آژانس شیشه ای” بازگردد که حاتمی کیا در این فیلم کاراکتر کارگردانی را خلق کرد بلحاظ ظاهری کاملا شبیه به کیارستمی. این کاراکتر  بارانی به تن و عینک آفتابی به چشم در میان حاضران در آژانس کاکتوسی قرار داشت که اعضایش گروگان “حاج کاظم” بودند.

مجید مشیری ایفاگر این کاراکتر بود و این کاراکتر در طول فیلم به صراحت از این می‌گفت که کارگردان است و برای تهیه بلیت جهت شرکت در جشنواره‌ای خارجی به آژانس کاکتوس آمده است!

آژانس شیشه ای
نمایی از “آژانس شیشه ای”/مجید مشیری در شمایل کیارستمی در میان عزت‌ا.. مهرآوران و حبیب رضایی

شخصیت پردازی حاتمی کیا برای این کاراکتر در این جهت صورت گرفته بود که این کارگردان آدمی نشان داده شود که به حضور در بحثهایی که میان حاج کاظم و گروگانهای مختلف-یا به تعبیر حاج کاظم “شاهد”های مختلف- صورت می‌گیرد علاقه ای ندارد و همه سعیش این است که شرایط خروج از آژانس و احتمالا پریدن به سمت جشنواره‌ای خارجی را فراهم آورد.

حین فیلم حتی برخوردی فیزیکی هم میان این کارگردان و “حاج کاظم”(با بازی پرویز پرستویی) که انگار از این همه بی تفاوتی این کارگردان به تنگ آمده صورت میگیرد…

رضا کیانیان و پرویز پرستویی در نمایی از "روبان قرمز"
رضا کیانیان و پرویز پرستویی در نمایی از “روبان قرمز”

در سالهای بعدتر و در آثاری مانند “روبان قرمز” و تصویرسازی کاراکتر یک افغان شوریده مسلک با بازی رضا کیانیان نیز طعنه‌هایی به خلق و خوی رفتاری کیارستمی به چشم می‌خورد؛ درست در فضایی که پرویز پرستویی نیز شمایلی از حاتمی کیا را تداعی می کرد…

طعنه به سینمای جشنواره‌ای و دوپاسپورته‌ها

این تقابلات نمادین در سالهای بعد همراه شد با انتقادات شفاهی حاتمی کیا از کیارستمی و سبک فیلمسازی او در دهه شصت.

از جمله این انتقادات شفاهی به ابتدای سال 93 بازمی‌گشت که حاتمی‌کیا با حضور در برنامه “راز” نادر طالب‌زاده با انتقاد از سینمای جشنواره‌ای که کیارستمی از پیشروانش بود بیان داشت:  همکاران من اگر نمی‌خواهید حرف مردم را بزنید پس زنده باد سینمای جشنواره ای؛ آن ور آبیها کیف هم می‌کنند از کارتان! برخی فیلمسازان واقعا درگیر ردکارپت شده اند. این دوپاسپورته‌ها بویژه در حوزه فرهنگ یعنی چه که اتفاق افتاده؟ چرا طرف یک پایش این ور است و یک پایش آن ور؟ این غم‌انگیز است برای ما که برخی تا می‌بینند خبری است دنبال عافیت باشند و جای دیگر بروند. اگر از این مملکتی پای آن بایست.

تقابل در جشنواره مقاومت به اوج رسید

چند ماه بعد در مهرماه 93 و در اختتامیه جشنواره مقاومت حاتمی‌کیا با طعنه‌هایی تندتر به کیارستمی تاخت و چنین گفت: عزیزکرده‌ای از سینمای ایران، اخیرا حرف‌هایی زده و شهدا را قربانی جنگ دانسته است. من مصاحبه این کارگردان را چندین‌بار دیدم. البته همیشه می‌دانستم که جریانی وجود دارد که نسبت به جنگ و دفاع مقدس بی‌تفاوت است. از همین‌رو از استادان خود که در راس آنها سیدمحمد بهشتی قرار دارد می‌خواهم که نگاه خود را نسبت به این اظهارنظر بیان کنند.

اعتراض ابراهیم حاتمی‌کیا به آن بخش از اظهارات عباس کیارستمی مربوط می‌شد که چند ماه قبلتر در حاشیه جلسه پرسش و پاسخ با دانشجویان دانشگاه سیراکیوز آمریکا بیان شده بود.

کیارستمی در آن جلسه گفته بود: یک‌هفته قبل از اینکه اینجا بیایم یکی از فیلمسازانی که سال‌ها فیلم جنگی ساخته {اشاره به ابراهیم حاتمی‌کیا} فیلم‌های پرهزینه جنگی – و البته با مخاطب کمتر- برای اینکه مخاطب ایرانی دیگر حوصله جنگ نداشت، بنابراین بودجه‌های خیلی سنگین می‌گیرد و فیلم‌های جنگی می‌سازد، گوش من را پیچانده بود که زمانی که ما داشتیم می‌جنگیدیم کیارستمی داشت دنبال دفترچه دوستش می‌گشت. “خانه دوست کجاست” یکی از پربیننده‌ترین فیلم‌هایی بود که من ساختم، درواقع همه‌جای دنیا آن را می‌شناسند.

این کارگردان ادامه داده بود: “خانه دوست کجاست” ماندگار شد چون راجع به یک ارزش انسانی صحبت می‌کرد. اما فیلم‌های تو نماند چون تو راجع به دوره‌ای از تاریخ ایران حرف زدی که تازه آن دوره هم بچه‌ها را به هیجان آوردی و احمدپورهای دیگر رفتند در جنگ و کشته شدند و حالا پس از سال‌ها می‌شود راجع به آنها فکر کرد که آنها چطوری از بین رفتند. در یک جنگی که هیچ مفهومی نداشت.

ابراهیم حاتمی‌کیا در دیگر اظهارات خود در اختتامیه جشنواره مقاومت ۹۳ عباس کیارستمی را کارگردانی معرفی کرد که همواره مورد حمایت وزارت‌خارجه بوده است.

 اشاره اخیرش به جریان دریافت جایزه نخل طلای جشنواره فیلم کن ۱۹۹۷ توسط کیارستمی مربوط می‌شود که در زمان خود در پی کش‌وقوس‌های فراوان در ساختمان بهارستان، ‌دکتر علی‌اکبر ولایتی، ‌وزیر امورخارجه وقت، در معرفی‌شدن فیلم «طعم گیلاس» به جشنواره فیلم کن تاثیرگذار بود.

عباس کیارستمی بعد از اظهارات حاتمی کیا وقتی مخاطب سوالی قرار گرفت مبنی بر اینکه نظرش نسبت به صحبتهای حاتمی کیا چیست فقط بیتی از اشعار سعدی را خواند و گفت: «گر خسته‌دلی نعره زند بر سر کویی / عیبش نتوان گفت که بی‌خویشتن است آن.»

عیادتی رسمی به اهتمام حبیب

این تقابلات و نیش و کنایه ها ادامه داشت تا شدت یافتن بیماری سرطان عباس کیارستمی در فروردین 95 و چندین بار بستری شدن وی در بیمارستان.

شدت یافتن بیماری سبب ساز آن شد که دو ماه قبل از مرگ، حاتمی‌کیا از عباس کیارستمی عیادت کند. این عیادت هم نه در خانه کیارستمی و فضایی صمیمانه که به هنگام یکی از چک‌آپ‌های بیمارستانی‌ کیارستمی در فضایی کاملا رسمی فراهم شد.

جالب است که حلقه واسطه میان حاتمی‌کیا و کیارستمی برای ترتیب دادن این عیادت نویسنده‌ای به نام حبیب احمدزاده بود که در سالهای اخیر به عنوان مشاور فیلمنامه هم در کنار امثال کیومرث پوراحمد و خسرو سینایی حضور داشته و هم کنار امثال حسن برزیده و پرویز شیخ‌طادی.

آیا ماجرا ادامه دارد؟

مرور همه این اتفاقات برای طرح این پرسش بود که آیا تقابلات حاتمی‌کیا-کیارستمی با مرگ کیارستمی پایان پذیرفته است؟ یا آن که خیلی زود این تقابلات در جایی دیگر و محفلی دیگر و این بار با نیش و کنایه به همروان کیارستمی امتداد خواهد یافت؟

باید منتظر ماند و اتفاقات تازه را رصد کرد…




کارگردان “مزارشریف” فیلمی سیاسی با آدمهای واقعی می‌سازد

سینماژورنال: حسن برزیده کارگردانی که سال گذشته درام ماجرایی «مزارشریف» را روی پرده داشت این روزها مشغول کار بر روی دو فیلمنامه است؛ یکی از فیلمنامه ها زمینه ای دفاع مقدسی دارد و دیگری هم زمینه ای سیاسی.

به گزارش سینماژورنال برزیده در گفتگویی که با “نسیم” درباره این دو فیلمنامه داشته از این گفته که فیلمنامه سیاسی اش که زمینه ای معاصر دارد دارای شخصیتهایی است که معادل بیرونی دارند.

«ستاک» با مضمون سیاسی نوشته می شود با شخصیتهایی واقعی
حسن برزیده با اشاره به فیلمنامه‌ای که مضمونی سیاسی دارد گفت: این فیلمنامه «ستاک» نام دارد که ماهیتی اجتماعی-سیاسی دارد و در آن وضع حالی ارائه شده است از اوضاع روز کشور و البته اختلاف نسلهای مختلف پس از انقلاب.

این کارگردان در پاسخ به این سوال که آیا شخصیتهای «ستاک» که مضمونی سیاسی دارد دارای مابه ازای بیرونی هستند بیان داشت: دقیقا فیلمنامه از اتفاقات معاصر الهام گرفته شده و شخصیتهایی را در فیلم خواهیم دید که مابه ازای خارجی دارند.

برزیده درباره وجه تسمیه عنوان «ستاک» گفت: «ستاک» در لغت به معنای درختی است که در کنارش درختی دیگر می روید و مفهومی که از ارتباطان نسلها در فیلمنامه ارائه شده بی ارتباط با این واژه نیست.

«آریو» تصویرسازی بکری از جنگ دارد

برزیده با بیان اینکه علاقه زیادی دارد باز هم فیلم استراتژیک با مضمون جنگ تحمیلی بسازد بیان کرد: یکی از فیلمنامه های دیگر که این روزها مشغول کار بر روی آن هستم «آریو» نام دارد؛ فیلمنامه ای که محوریت آن کودکی است که در دل جنگ در آبادان ساکن است. در «آریو» سعی کرده ام هم تصویرسازی با پروداکشن وسیع از جنگ در آبادان را داشته باشم و هم داستان خانواده ای که در ابتدای جنگ با اتفاقات مختلفی روبرو می شود.

برزیده درباره شرایط تولید این فیلم اظهار داشت: «آریو» جزو آثاری است که تصویرسازی بکر و دست اولی را از ابتدای جنگ تحمیلی نشان می دهد و البته که نیاز است تا ارگانهای متولی سینمای دفاع مقدس در تولید این محصول به ما کمک کنند اما مسأله این است که ارگانهای متولی مانند انجمن سینمای دفاع مقدس در سالهای اخیر از امثال من که عمرمان را در این سینما گذاشته ایم کمترین حمایتی نکرده اند.

کارگردان «دکل» افزود: آن قدر بی مهری دیده ام که حتی جرأت نمی کنم فیلمنامه ام را به انجمن دفاع مقدس ارائه دهم چون پیش خود فکر می کنم باز هم به مانند همه این سالها در دست انداز می افتم و سرخورده می شوم. مدیران سینمایی ما همچنان دوست دارند همگان وقتی در برابر آنها می نشینند جز مدح و ثنا چیزی نگویند و در نتیجه امثال ما که کاربلدیم و حرف برای گفتن داریم نمی توانیم در برابر این روشهای مدیریتی بی دلیل خضوع کنیم؛ نتیجه اینکه از ما حمایت نمی شود.




اقدام درست مدیران رسانه ملی⇐تولید سریال “احمد متوسلیان” منتفی شد

سینماژورنال: در حالی که در ماههای اخیر کمبود بودجه رسانه ملی مشکلات بسیاری را در مسیر تولیدات تازه برای این رسانه فراهم کرده است در اقدامی هوشمندانه تولید سریال “احمد متوسلیان” از دستور کار سازمان خارج شد.

به گزارش سینماژورنال این سریال بنا بود توسط حسن برزیده کارگردانی که سال قبل اثری قابل توجه به نام “مزارشریف” را روی پرده داشت تولید شود با این حال آن طور که برزیده به “مهر” گفته تولید سریال به دلیل کمبود بودجه منتفی شده است.

برزیده در این باره گفته است: ساخت این سریال از سوی تهیه‌کننده آن یعنی محمد داودی دو سال پیش به من پیشنهاد شد اما به دلایلی ساخت آن به تعویق افتاد. ظاهرا با توجه به کمبود بودجه، ساخت این سریال از دستور کار سازمان صدا و سیما خارج شده است.

به سراغ چهره هایی بروید که هیچ سند تصویری درباره آنها موجود نیست

به گزارش سینماژورنال هرچند منتفی شدن تولید این سریال به دلیل کمبود بودجه است اما یک وجه مثبت این تصمیم هم آن است که سال قبل یک درام زندگینامه ای با عنوان “ایستاده در غبار” با محوریت زندگی احمد متوسلیان توسط محمدحسین مهدویان و با بودجه سازمان هنری-رسانه ای اوج تولید شد.

کیفیت “ایستاده در غبار” آن قدر بالا بود که تا ابد هم اگر فیلمی درباره احمد متوسلیان ساخته نشود همین یک اثر می تواند تصویری دقیق از رشادتها و جسارتهای این مرد ارائه دهد.

در این شرایط صداوسیما هم اگر می‌خواهد به سراغ تصویرسازی قهرمانان جنگ برود بخصوص با کمبود بودجه‌اش چه بهتر به سراغ چهره هایی برود که هیچ سند تصویری سینمایی یا تلویزیونی درباره آنها وجود ندارد.




دو روایت متناقض از انتخاب بازیگر اصلی “مزارشریف”/کارگردان یک چیز می‌گوید و مدیرعامل سوره چیز دیگر!

سینماژورنال: درام ماجرایی “مزارشریف” که یک واقعه نگاری منسجم از اتفاقات مرتبط با شهادت دیپلماتهای ایرانی در افغانستان ارائه می دهد در حالی روی پرده است که فروش آن بعد از نزدیک به یک ماه به سختی به مرز 300 میلیون تومان رسیده است.

به گزارش سینماژورنال صدالبته که در کنار همزمانی اکران با فیلم اخیر مجیدی که بخش عمده ای از سینماها را در اختیار دارد، فقدان اطلاع رسانی گسترده و کار تبلیغاتی مطلوب از جمله دلایل این فروش پایین است.

از جمله نکات جالب توجه درباره “مزارشریف” انتخاب بازیگر اصلی آن حسین یاری است.

مدیرعامل سازمان توسعه سینمایی سوره: گروه تولید به سراغ بازیگری به جز حسین یاری رفتند

چندی قبل محمد حمزه زاده مدیرعامل سازمان توسعه سینمایی سوره در گفتگویی به صراحت از این گفته بود که که هرچند انتخاب اولیه نقش “شاهسون” حسین یاری بوده اما در برهه ای از زمان او کنار گذاشته میشود و گروه تولید به سراغ گزینه های دیگر می روند اما عجبا که هیچ کدام از گزینه های دیگر که احتمالا جزو آنهایی بوده اند که بهشان “استار” می گوییم(!) بازی در فیلم را قبول نمی کنند و این میشود که باز هم به سراغ یاری برمی گردند.(اینجا را بخوانید)

کارگردان “مزارشریف”: حسین یاری در مقطعی به خاطر حضور همزمانش در فیلمی دیگر نمی توانست کنار ما باشد

با این حال حسن برزیده کارگردان فیلم در بخشی از یادداشتی که اخیرا به بهانه اکران فیلمش برای “سوره سینما” ارسال کرده ماجرا را طور دیگری روایت کرده است!

وی گفته است: هر فیلمی که قرار است کلید بخورد دو مرحله دارد. در مرحله اول گزینه های ابتدایی عوامل را انتخاب می کنیم و به سراغشان می رویم. گاهی توافق با آن گزینه هایی که مدنظر شماست میسر نمی شود. حالا یا کار را نمی پسندند یا در پروژه دیگری مشغول هستند.

برزیده ادامه داده است: حسین یاری از ابتدا برای این نقش مد نظر من بود. البته در مقطعی ممکن بود به خاطر حضور همزمانش در فیلمی دیگر نتواند به ما بپیوندد، اما خوشبختانه مشکل حل شد و توانستیم او را داشته باشیم.

آنچه برزیده می گوید درست در نقطه مقابل گفته های حمزه زاده است چون برخلاف حمزه زاده کارگردان “مزارشریف” اعتقاد دارد که گروه تولید به دنبال بازیگر دیگری نرفته اند و این حسین یاری بوده است که به دلیل همکاری با پروژه های دیگر مدتی در کنار آنها نبوده است.




واقعه نگاری ماجرایی غیرمنصفانه در انتخاب حسین یاری برای رل اول “مزارشريف”

سینماژورنال: درام ماجرایی “مزارشریف” در حالی اخیرا روی پرده رفته که بواسطه تصویری مهیج و بی اغراق که از ماجرای شهادت دبپلماتهای ایرانی در افغانستان ارائه می دهد اثری یکتاست.

به گزارش سینماژورنال بازیگر اصلی “مزارشریف” حسین یاری است که در حد خود کوشیده شمایلی ملموس از آخرین بازمانده کشتار دیپلماتها را خلق کند.

محمد حمزه زاده مدیرعامل سازمان توسعه سینمایی سوره اخیرا در گفتگو با “نسیم” از این گفته که هرچند انتخاب اولیه نقش “شاهسون” حسین یاری بوده اما در برهه ای از زمان او کنار گذاشته میشود و گروه تولید به سراغ گزینه های دیگر می روند.

اما عجبا که هیچ کدام از گزینه های دیگر که احتمالا جزو آنهایی بوده اند که بهشان “استار” می گوییم(!) بازی در فیلم را قبول نمی کنند و این میشود که باز هم به سراغ یاری برمی گردند.

گروه تولید در انتخاب حسین دچار تردید شد

حمزه زاده می گوید: حسین یاری اولین انتخاب گروه سازندگان فیلم برای ایفای نقش شاهسون در فیلم ضد آمریکایی و ضد تکفیری “مزارشریف” بود و او با اشتیاق پذیرفت. اما در آستانه شروع فیلمبرداری، گروه در این که حسین بهترین انتخاب است یا نه، دچار دودلی شد.

وی ادامه می دهد: پروژه حدود دو ماه عقب افتاد تا تهیه کننده فیلم با بیش از ده تن از بازیگران سرشناس همتای حسین مذاکره کند. نتیجه این بود که هیچ یک از آنان حاضر به بازی در این فیلم نشدند؛ بعضی درگیر پروژه های دیگر بودند و بعضی هم دلایل جالبی برای نیامدن داشتند که گفتن ندارد.

حسین را دو ماه بی خبر گذاشته بودیم و گمان می کردیم محال است قبول کند

حمزه زاده خاطرنشان می سازد: حسین را دو ماه بی خبر گذاشته بودیم و گمان می کردیم دیگر محال است قبول کند. اما او که در این فاصله بازی در فیلمی دیگر را تمام کرده بود، به اولین تماس تهیه کننده جواب مثبت داد و آمد.

این مدیر سینمایی می افزاید: در حاشیه یکی از بازدید های پشت صحنه، در پی دلجویی از او برآمدیم. محکم گفت این پروژه برای من مهم است. این فیلم متعلق به شهیدان است و خواهد درخشید.

حتی یک بار هم این موضوع را به رخ کسی نکشبد

محمد حمزه زاده تاکید می کند: به اذعان همه دست اندرکاران فیلم، حسین حتی یک بار هم این موضوع را به رخ کسی نکشید و طوری رفتار کرد که گویی از ماجرا بی خبر است.




سخنگوی شورای صنفی نمایش: فیلم مجیدی فقط در گروه آزادی اکران خواهد شد/تخصیص دو تا سه سرگروه به این فیلم صحت ندارد ولی به صاحبان فیلمهایی که تقاضای اکران همزمان با فیلم مجیدی را دارند اعلام کرده‌ایم که اگر اتفاقی به‌لحاظ جلب مخاطب افتاد گلایه نداشته باشند!

سینماژورنال: در آستانه اکران پرهزینه ترین فیلم تاریخ سینمای ایران “محمد(ص)” مجید مجیدی که گویا با نام “محمد رسول ا..(ص)” اکران خواهد شد شنیده هایی مطرح شده است مبنی بر اینکه به دلیل زمان طولانی فیلم شرایطی فراهم شده است برای اکران آن در دو تا سه گروه سینمایی.

به گزارش سینماژورنال از آنجا که طبق آیین نامه شورای صنفی نمایش برای اکران فیلمها کف و سقف تعداد سالن درنظر گرفته شده است این شایعات می تواند نقضی باشد بر آیین نامه شورا.

برای بررسی صحت و سقم این شایعات بد ندیدیم که با اصلی ترین مرجع تصمیم گیری در این باره یعنی شورای صنفی نمایش تبادل نظر کنیم.

اکران “محمد رسول ا..(ص)” فقط در گروه آزادی

غلامرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش در گفتگو با سینماژورنال با تکذیب این شایعات می گوید: چنین چیزی صحت ندارد و صددرصد آن را تکذیب می کنم. فیلم “محمد رسول ا..(ص)” بعد از “مردن به وقت شهریور” فقط در گروه سینمایی آزادی اکران خواهد شد اما درباره شرایط اکران این فیلم به صاحبان دیگر فیلمها نکاتی را اعلام کرده ایم.

فیلمهای داوطلب اکران همزمان گلایه نداشته باشند

وی در شرح این نکات بیان می دارد: به آثاری که داوطلب اکران همزمان با فیلم مجیدی هستند اعلام کرده ایم که اگر اتفاقی به‌لحاظ جلب مخاطب بیفتد گلایه نداشته باشند.

سخنگوی شورای صنفی نمایش در پاسخ به این پرسش سینماژورنال که چرا باید اتفاق خاصی بلحاظ جلب مخاطب برای فیلمهای رقیب فیلم مجیدی بیفتد اظهار می دارد: فیلم “محمد رسول ا..(ص)” ظرفیت و پتانسیل بالایی برای جلب مخاطب دارد و رسانه ملی هم پشت فیلم است و همین امر می‌تواند رقابت را برای دیگر فیلمها سخت کند. پس چه بهتر که به تهیه کنندگان رقیب در این باره آگاهی دهیم.

فرجی ادامه می‌دهد: البته این گونه اعلامها در تمامی فصول اکران صورت می گیرد تا صاحبان فیلمها با آگاهی کامل به اکران آثار خود بپردازند.

دو فیلم دیگر همزمان با فیلم مجیدی اکران می شوند

غلامرضا فرجی در انتهای گفتگویش با سینماژورنال با تاکید دوباره بر اکران فیلم مجیدی فقط در یک گروه خاطرنشان می‌سازد: فیلمهایی دیگری هم هستند که همزمان با فیلم “محمد رسول ا..” اکران خواهند شد. از جمله این فیلمها “مزار شریف” است و یکی دو فیلم دیگر که به  زودی نام آنها اعلام خواهد شد.




خوشحالیم که بودجه میلیاردی “مزار شریف” تلف نشد/خوشحالیم که در برابر امثال “ویتوریو استورارو” قدعلم کردید

سینماژورنال/حامد مظفری: در روزگاری که همه منتظر هستند تا هالیوود به بازسازی تصویری تاریخ ایران و اتفاقاتی که ایرانیان با آن برخورد کرده اند بپردازد تا شمشیر را از رو بسته و شروع کنند به نقد آثار، اینکه کارگردانی چون حسن برزیده پیدا شده که بجای زیر سوال بردن تحریفهای تاریخی آثار هالیوودی، آستین بالا زده و سراغ تصویرسازی یکی از مهمترین اتفاقات دو دهه اخیر ایران رفته جای خوشحالی دارد.

“مزار شریف” برزیده مروری دارد بر اتفاقات مرتبط با شهادت تعدادی از دیپلماتهای ایران در مزارشریف افغانستان توسط نیروهای طالبان. فیلم با تمرکز بر تنها بازمانده این اتفاق و مرور ماجراهایی که برای وی از لحظه ورود نیروهای طالبان به کنسولگری تا لحظه شهادت دیپلماتها روی میدهد شرایطی را ایجاد کند که مخاطب به صورتی روزنامه‌وار در چند و چون اتفاقاتی قرار گیرد که در آن مقطع زمانی رخ داده بود.

همین که بجای فحش دادن به “آرگو” آستین بالا زدید خوب است

برزیده آدم باهوشی است؛ باهوش از این جهت که اولا برای ساخت فیلمش به سراغ حوزه هنری رفته و حمایت مالی این نهاد مهم سینمایی را پشت خود داشته تا حین کار با کمبود بودجه روبرو نشود و ثانیا به دلیل استفاده از تیم خبره ای که از مدیریت فیلمبرداری تا طراحی صحنه، بازیگری، تدوین و حتی موسیقی را شامل می شود کوشیده اثری یکدست و قابل تحمل را فراهم نماید.

برزیده برای تولید “مزار شریف” بیشتر از 2 میلیارد بودجه در اختیار داشته اما این بودجه میلیاردی سبب ساز آن نشده که به دنبال فاخرسازی و اصطلاحا بیگ پروداکشن با کارهای عجیب و غریبی مانند کشتی به آب انداختن(!!!) یا مسافرت به کشورهای آفریقایی برود بلکه بجایش کوشیده داستان منبع را با تسلطی که در کارگردانی نماهای داخلی دارد نشان دهد.

خوش بحال برزیده که زرین دست را کنار خود داشته

البته که در تصویرسازی این نماهای داخلی و البته معدود نماهای بیرونی، علیرضا زرین دست مدیر فیلمبرداری کار به شدت به کمک وی آمده و قابهایی خلق کرده که پیش از این از منطقه ای چون افغانستان ندیده بودیم. تجربه وافر زرین دست در همکاری با کارگردانان سرشناس از واروژ کریم مسیحی گرفته تا مسعود کیمیایی و داوود میرباقری و این اواخر محمدعلی باشه آهنگر سبب ساز آن شده که کمترین خطایی در تصویرسازی جغرافیای محل وقوع حوادث نداشته باشد.

هم در لوکیشنهای داخلی که بناست فیلم مایه های شبه‌نوآر و جاسوسی داشته باشد و داستان با ظن نسبت به بازمانده ترور پیش می رود و هم در لوکیشنهای بیرونی که بناست استقامت بازمانده و همراهی عده ای افغان با وی در مسیر رسیدن به ایران روایت شود این قابهای هوشمندانه زرین دست است که به کمک درام می آید بخصوص در لوکیشنهای بیرونی.

در نماهای بیرونی تقریبا گره اصلی داستان هم باز شده و اگر فضاسازی بصری زرین دست نبود شاید فیلم شباهتهایی به فاجعه ای چون “فرزند چهارم” پیدا می کرد اما زرین دست خیلی خوب توانسته اله مانهای مختلف جغرافیایی کوهستانی و البته کنتراست میان خشونت کوه و لطافت رودخانه و شباهتهایی که این دو به ترتیب با رفتارهای طالبان و مردم افغانستان دارند را در خدمت درام به کار گیرد.

بازیگران به چشم عناصر صحنه

زرین دست بازیگران را نیز به چشم عناصری مکمل صحنه ها دیده و شاید برای همین باشد که در “مزار شریف” جلوه های بصری تازه ای از حسین یاری و مسعود رایگان و البته بازیگران مکملی چون عمار تفتی می بینیم.

هر کدام از این بازیگران فارغ از تواناییهای خویش در بازیگری این نیاز را هم دارند که با تصویرسازیهایی متفاوت، بلحاظ بصری هم خویش را در معرض مخاطب قرار دهند و خوشبختانه زرین دست نیز به دیده شدن اینها خیلی کمک کرده است. فقط تصویری که از مهتاب کرامتی در فیلم می بینیم بیش از حد تکراری و مشابه همان تصویر اغواکننده ای است که در بسیاری از فیملهای دیگر وی از “آدمکش” گرفته تا “آلزایمر” دیده بودیم.

خوشحالیم که در برابر “ویتوریو استورارو” قدعلم کرده اید!

“مزار شریف” اثری داستانگوست که در گونه سینمای ماجرایی-تاریخی ما می تواند اثری محترم به شمار برود. همین که چند میلیارد بودجه ای که هزینه تولید فیلم شده تلف نشده و لااقل بر دامنه تصویری ما از اتفاقی کاملا مرتبط با مردمان این مرز و بوم افزوده است جای تقدیر دارد.

همین که فضایی فراهم شده تا فیلمبرداری کارکشته چون زرین دست عیار تصویرسازی خود را نشان داده و در برابر رجوع برخی به فیلمبرداران فرنگی نظیر “ویتوریو استورارو” تمام قد، کیفیتی بالا از توان تکنسینهای سینمای ایران را ارائه کند، ارزشمند است.