حسین پناهی ۱۴ سال قبل از مرگ: دلم می‌خواهد در ۴۰ سالگی بمیرم/”اوشین” مشت محکمی است به دهان آنها که به آینده بشریت امیدوارند/”خیام” نوع سیاه و سفید “حافظ” است!/دوست داشتم با تارکوفسکی همکاری کنم اما اگر تهیه‌کننده بودم روی فیلم عشقی سرمایه‌گذاری می‌کردم
سینماژورنال: 14 مردادماه سالروز درگذشت یکی از شوریده ترین بازیگران تاریخ هنر تصویر در ایران است. حسین پناهی 14 مرداد 83 و در سن 48 سالگی در حالی درگذشت که در جذاب ترین گفتگوی دوران زندگیش ادعا کرده بود دوست دارد در 40 سالگی بمیرد!
به گزارش سینماژورنال آنها که می خواهند حسین پناهی را بیشتر بشناسند نیازی نیست که وقت خود را صرف تحقیق درباره این شخصیت و بخصوص علل مرگ مشکوکش کنند؛ کافیست درام “سایه خیال” حسین دلیر را که به همت رفیق سالیان پناهی یعنی مسعود جعفری جوزانی تولید شد را ببینند.
هر آنچه در “سایه خیال” می بینید در فاصله نزدیکی از زندگی پناهی قرار دارد. پناهی طی دوران حیاتش علاقه زیادی به گفتگوهای مطول به سبک کلاسیک نداشت چون شاعرانگی اش باعث می شد همواره کوتاه و مختصر حرف بزند.
یکی از جذاب ترین گفتگوهای پناهی در سال 1369 در مجله “گزارش فیلم” چاپ شد؛ گفتگویی که پناهی کوشیده بود در آن به 74 پرسش کوتاه درباره زندگی شخصی و و اوضاع و احوال هنری اش پاسخ داده بود.
سینماژورنال بی کم و کاست متن این گفتگو را ارائه می دهد:
نام:
-حسین
نام خانوادگی:
-پناهی
شغل:
-کارمند صدا و سیما
همه شغل‌های قبلی:
-کتابدار در اهواز، کاشی فروش در قم، محصل در بهبهان، چوپان در دژکوه، طلبه در شوشتر
اولین‌بار که وارد سینما شدید:
-سال 1349
اولین فیلمی که دیدید:
-جولیا
دلتان می‌خواست در سینما چکاره بشوید:
-کارگردان
اگر در یک جزیره تنها گرفتار شوید و مجبور باشید تا آخر عمر پنج فیلم را هر روزه ببینید، کدام پنج فیلم را انتخاب می‌کنید؟
-چنگ و دندان، جاده، آئینه، استاکر، نوستالگیا
دلتان می‌خواست کدام فیلم ساخته شده را می‌ساختید:
-اودیسه2001
دلتان می‌خواهد چه فیلمی را بسازید؟
-یک فیلم به اسم «خوابگردها» که از غار شروع می‌شود و در ویرانه‌ای کامپیوتری تمام می‌شود.
از کدام کارتان بیشتر رضایت دارید؟
-هیچکدام
کدام کتاب یا رمان را دوست دارید بسازید؟
-فونتامارا
بهترین کتاب:
-دکتر ژیواگو، تنها رمانی که در آن انسان به قدرت طبیعت حضور دارد
چه موسیقی را بیشتر دوست دارید:
-لری و لایت
آیا داستان نیمه نوشته‌ای دارید:
-بله،داستانی با عنوان “خمیازه سگ”
در میان آلات موسیقی کدامیک را دوست دارید، آیا بر ساز خاصی مسلطید:
-هیچکدام
به چه نوع فیلم‌هایی علاقه‌مند هستید:
-فیلم‌های مستند
اگر تهیه‌کننده بودید دلتان می‌خواست چه فیلمی را سرمایه گذاری کنید:
-فیلم عشقی
اگر تهیه‌کننده بودید به کدام فیلمساز پول می‌دادید تا فیلمش را هر طور که می‌خواهد بسازد:
-به خودم برای ساختن «خوابگردها»
اگر مجبور شدید سینما را رها کنید دوست دارید چکاره بشوید:
-داستان‌نویس
از کدام شخصیت در فیلم‌هایی که دیده‌اید خوشتان آمده است:
-از «زاخار» مستخدم فیلم آبلوموف
دلتان می‌خواست با کدام کارگردان معروف همکاری می‌کردید:
-با آندری تارکوفسکی
بهترین فیلم:
-آئینه
بهترین کارگردان:
-آندری تارکوفسکی
بهترین بازیگر مرد:
-داستین هوفمن
بهترین بازیگر زن:
-(بازیگر زن فیلم عیس بن مریم زفیرلی)
بهترین فیلم ایرانی:
-دستفروش
بهترین کارگردان ایرانی:
-سهراب شهید ثالث
بهترین بازیگر مرد ایرانی:
-اسماعیل محمدی
بهترین بازیگر زن ایرانی:
-سوسن تسلیمی
بهترین منتقد ایرانی:
-بابک احمدی
بهترین رمان ایرانی:
-بوف کور
بهترین رمان خارجی:
-دکتر ژیواگو
بهترین فیلمنامه ایرانی:
-جاده‌های سرد، غریبه و مه ، بایسیکل ران
نظرتان درباره مطبوعات:
-همان نظری که سرما خورده نسبت به انبوه شلغم‌ها دارد
چه شعری را در اوقات تنهایی زمزمه می‌کنید؟
-جز افسون و افسانه نبود جهان
که بستند چشم خشایارها(علامه طباطبایی)
- حسین پناهی
دلتان می خواهد فرزندتان در سینما کار کند؟
-بله
پدرتان دلش می‌خواست شما در سینما کار کنید؟
-ابدا
فرزندان از شغل شما راضی اند؟
-نه همیشه
اولین برخوردتان با اثری که با نام شما پخش شد چه بود؟
-برای اولین بار واقعا کله‌ام سوت کشید.
هنر با نظم سازگارتر است یا با بی‌نظمی؟
-با بی‌نظمی
در کارتان آدم منظمی هستید؟
-تا حس در لحظه چه حکم کند
اولین کسی که از آثار شما خبر دار می‌شود چه کسی است؟
اولین بداقبالی که به من برسد،یا من به او برسم . البته به غیر از فرزندم، چون او با کوچکترین حرکتی جهانی‌بینی‌ام را عوض می‌کند.
سینما:
-دیده بانی بر روشنایی‌ها و تاریکی‌ها
تلویزیون:
-تلویزیون سینمای همه اقشار است، حقوقدانان و بچه‌ها
بهترین سریال تلویزیونی:
-رامون کاخال
بهترین مستند تلویزیونی:
-“دنیا در آتش” و “چنگ و دندان”
به طور متوسط روزی چند ساعت تلویزیون می‌بینید:
-سه ساعت
خرید خانه می‌کنید:
-نه
نظرتان درباره زندگی:
-زندگی مجموعه مکرری است پر از امید و تخم‌مرغ، سوسک و فلسفه و عشق
درباره اوشین:
-اوشین برنامه موفق تلویزیونی است و مشت محکمی به دهان آنهایی که به آینده فرهنگی بشر امیدوارند!
درباره حافظ:
-حافظ یگانه است ولی از وقتی شعرهایش چاپ نفیس می‌شود زیاد از او خوشم نمی‌آید
اگر جای “ژاور” در “بینوایان” بودید چکار می‌کردید؟
-فرانسه را وجب به وجب می‌گشتم
بهترین نمونه عشق در ادبیات:
-دزد مونا در اتللو
درباره رابین هود:
-عاشق حرکات ابلهانه گردن او هستم
درباره پلنگ صورتی:
-پلنگ صورتی آن روی سکه اسکندر و مارگارت تاچر و ژان پل سارتر است
درباره خیام:
-خیام نوع سیاه و سفید حافظ است.
چه پوستر معروفی را خیلی دوست دارید:
-پوسترهای کاهی یا کهنه
نظرتان درباره چارلی چاپلین:
-چارلی چاپلین را به اندازه دائی‌ام دوست دارم!
بهترین فیلمی که تا آخر تماشا کردید:
-یک فیلم ایتالیایی به اسم “خانم دکتر”
نظرتان درباره مولانا:
-نمی‌شناسم
نظرتان درباره لنز زوم:
-زوم شیطنت چشمی است مسلط که آدم را به یاد سگ و پاچه می‌اندازد
- حسین پناهی
چه رنگی را بیشتر دوست دارید:
-زرد
بهترین تفریحتان چیست:
-تماشای فوتبال و طراحی‌های ناشیانه
در تنهایی از چه چیزی خودتان خوشتان می‌آید:
-از چشم‌هایم
وقتی تصویر چاپ شده‌تان را می بینید چه حسی دارید:
-دلم به حال خودم می‌سوزد و احساس می‌کنم روحم هیچ ربطی به جسمم ندارد
بهترین ساعت کار هنری:
-یازده تا 2 نیمه شب
در یک روز معمولی از صبح تا شب چه کار می‌کنید:
-انتظار می‌کشم
تلخ‌ترین خاطره در کار:
-تب و لرز در بیابان‌های سمیرم در فیلم در مسیر تندباد
شیرین ترین خاطره در کار:
-توافق بدون یک کلام در دستمزد فیلم باغ و آدم
احساس شرم از آزاردن کسی:
-یک بار مادرم را سرنماز سرنگون کردم
احساس ناراحتی از برخورد بد کسی
-یکبار همه شیربرنج سحری مادرم را خوردم
دلتان می خواهد در چه سنی بمیرید:
-در سن چهل سالگی
دلتان می‌خواهد روی سنگ قبرتان چه چیزی بنویسند:
-بنویسند(ما چیستیم جز ملکولهای فعال ذهن زمین که خاطرات کهکشان‌ها را مغشوش می‌کنیم)