سینماروزان: به دنبال پاسخ محمدجواد لاریجانی به وزیر ارشاد در چرایی عدم پخش ربنا از رسانه ملی(اینجا را بخوانید) مدیرعامل خانه موسیقی ضمن رد ادعای لاریجانی، پاسخ صریحی به گفته‌های وی داد.

به گزارش سینماروزان اجرای ربنا در قالب موسیقی دستگاهی با انتقاد لاریجانی مواجه شد و حالا نوربخش از این گفته که بر این مدار اذان موذن زاده هم نباید پخش شود که البته اغلب هم بدون بخش دستگاهی ابتدایی پخش میشود.

حمیدرضا نوربخش با اشاره به موضع‌گیری محمدجواد لاریجانی درباره ربنای محمدرضا شجریان به “ایلنا” گفت: ایشان تشکیکاتی کرده‌اند که به ظاهر بیشتر از زاویه علم قرائت بوده است که البته مشخص نیست ایشان اساسا چقدر با مسئله قرائت آشنایی دارند؛ این یک مسئله است. اما مسئله اصلی من این است که نامه‌ای توسط وزیر محترم ارشاد به رئیس سازمان صدا و سیما نوشته‌ شده؛ محمدجواد لاریجانی ظاهرا مثل دیگر مواردی که از ایشان سراغ داشته‌ایم و تمایلشان برای پاسخگویی به مسایل مختلف، در این مورد هم ظاهرا جسارتشان از بقیه بیشتر بوده که پاسخ به این مسئله را شخصا برعهده گرفته‌اند.

این خواننده در ادامه افزود: سوال من این است که دکتر لاریجانی از کدام جایگاه کارشناسی درباره ربنای استاد شجریان صحبت می‌کند؟ ایشان استاد قرائت هستند؟ یا کارشناس قرآن؟ یا مفسر هستند؟

وی ادامه داد: من به عنوان کسی که هم خواننده و هم قاری قرآن هستم و با قرائت آشنایی دارم، سخن می‌گویم. اول اینکه همه ما می‌دانیم شجریان کسی است که در قرائت قرآن از طفولیت کار کرده‌اند و اصلا آدم ناآشنایی در این زمینه نبوده‌اند. شجریان در جلسات قرآن بزرگ شده، پدرش نیز هم قاری قرآن بوده و هم برگزارکننده جلسات و کلاس‌های قرآنی بوده است.

نوربخش گفت: شجریان از کودکی با صوت قرآن بزرگ شده و با قاریان بزرگ جهان و شیوه‌های قرائتشان آشنایی داشته و دارند. حتی خودشان در مسابقات بین‌المللی قرائت قرآن مقام آورده است. در این میان چطور کسی که در وادی کار قرآنی هیچ سابقه‌ای نداشته؛ به خودش اجازه می‌دهد اینگونه جسورانه و با اعتماد به نفس درباره مقوله‌ای که اطلاعاتی در موردش ندارد، سخن بگوید؟! ایشان فکر کرده‌اند وقتی واژگان خاصی را که صد در صد حرفه‌ای‌ست و به هیچ عنوان مخاطب عام آنها را نمی‌فهمد به کار ببرند، مطلب تمام می‌شود؛ اما در واقع اینگونه نیست.

مدیرعامل خانه موسیقی افزود: یکی از بهترین قرائت‌ها و اجراها در زمینه مناجات‌خوانی همین اجرای ربنای استاد شجریان است. مناجات‌خوانی با تلاوت قرآن تفاوت دارد. استاد شجریان نوارهایی در زمینه قرائت قرآن دارد که سی‌دی‌هایش موجود است؛ دکتر لاریجانی می‌توانند به این نوارها مراجعه کنند. استاد شجریان قرائتی دارند که بر شیوه مرحوم استاد مصطفی اسماعیل اجرا شده است. آن زمان وقتی قاریان بزرگ این قرائت را گوش داده‌اند؛ همه لب به تحسین گشوده‌اند. وقتی شما در مقام مناجات چیزی را می‌خوانید ممکن است مقداری از مولفه‌های قرائت قرآن فاصله بگیرید.

وی عنوان کرد: ربنای شجریان یکی از بهترین نمونه‌های مناجات‌خوانی است؛ ضمن اینکه استاد شجریان نیز در این زمینه ادعایی نداشته و این ربنا را به عنوان الگویی برای تمرین عده‌ای ضبط کرد که بعدها پخش شد و بسیار مورد اقبال مردم قرار گرفت و ملت ما سال‌های سال با آن زندگی کرده‌اند. امروز ربنا در گوش و ذهن همه مردم ما هست و هر وقت پخش می‌شود؛ مردم به یاد لحظات نورانی افطار ماه مبارک رمضان می‌افتند.

حمیدرضا نوربخش گفت: نکته آخر اینکه می‌خواهم به محمدجواد لاریجانی بگویم با این قاعده‌ای که شما می‌گویید اذان مرحوم موذن‌زاده اردبیلی نیز از نظر قواعد قرائت قرآن مشکل دارد. ایشان لطف کنند به صدا و سیما بگویند دیگر اذان موذن‌زاده اردبیلی را پخش نکنند. به دلیل اینکه اگر بخواهم از نظر قواعد تجوید بررسی کنیم اذانی که مرحوم استاد موذن‌زاده اردبیلی گفته‌اند اذان فارسی محسوب می‌شود و از لحن فارسی در آن استفاده شده و تجویدش هم متفاوت است. حال آنکه این اذان حالی دارد که ما می‌بایست به دنبال روح حاکم بر آن باشیم. مردم هم روح حاکم بر آن اثر را دیدند و پذیرفتند. امروز اذان موذ‌ن‌زاده اردبیلی با روح و جان مردم ممزوج است. اگر از مردم ایران بپرسید کدام اذان را بیشتر دوست دارید حتما اکثریت‌شان می‌گویند اذان موذن‌زاده. این طبیعی‌ است چون کسی کار به لحن اثر ندارد و به قول شاعر “ما درون را بنگریم و حال را”.

این خواننده افزود: بسیاری از مردم کوچه و بازار هم اذان می‌گویند. اتفاقا در بسیاری مواقع، موذنان و مکبران مساجد همین مردم ساده کوچه و بازار هستند. همه مردم هم این ماجرا را پذیرفته‌اند و کسی به آنها نمی‌گوید آیا شما تجوید کار کرده‌اید یا نه؟! شما لحنت را برو درست کن؛ شما قرائت کار کن. همه مردم ما بسیاری از همین اذان‌ها یا مناجات‌ها را که تنها با جان و دل اجرا می‌شود با تمام وجود پذیرفته‌اند و کسی هم با آنها مشکل ندارد. بنابراین این دلایل اصلا موجه نیست و دوستان بهتر است دنبال دلیل دیگری برای پخش نکردن ربنا باشند.

سینماژورنال: درپی انتشار شایعه‌هایی درباره سلامتی استاد محمدرضا شجریان که درگیر دست و پنچه نرم کردن با سرطان است، حمیدرضا نوربخش – مدیرعامل خانه موسیقی – با خانواده او تماس گرفت و جویای احوال «استاد آواز ایران» شد.

به گزارش سینماژورنال حمیدرضا نوربخش درباره سلامتی استاد شجریان گفت: در روزهای گذشته پس از انتشارات شایعه‌هایی، با خانواده استاد شجریان تماس‌هایی داشتم و آن‌طور که خبردار شدیم، مراحل درمانی او همچنان ادامه دارد و خوشبختانه هیچ‌کدام از شایعه‌ها صحت ندارد.

او ادامه داد: به گفته تیم پزشکان معالج استاد در آمریکا مرحله نخست شیمی‌درمانی او به پایان رسیده و پس از گذراندن دوران نقاهت، مراحل درمانی‌اش ادامه پیدا می‌کند.

مدیرعامل خانه موسیقی اظهار کرد: امیدواریم مراحل درمانی این استاد برجسته موسیقی ایران با موفقیت انجام شود و در آینده نزدیک شاهد حضور او در کشور باشیم.

نوربخش با اشاره به انتشار شایعه‌های بی‌اساس درباره سلامتی استاد شجریان، گفت: از همه علاقه‌مندان و مردم هنردوست ایران می‌خواهم فقط از مراجع رسمی پیگیر سلامتی استاد شجریان باشند و به شایعه‌های منتشرشده در فضای مجازی توجه نکنند.

سینماژورنال: «دو سال است كه به خانه موسيقي نرفتم، خودم را نه عضو خانه موسيقي مي‌دانم و نه عضو شوراي عالي. علت اين موضوع را هم شايد بتوان در نامه‌هايي كه منتقدان خانه موسيقي منتشر كردند يافت. من ترجيح دادم با اين شرايطي كه وجود داشت حضور نداشته باشم. دليل سكوتم هم در تمام اين مدت به خاطر اين بوده كه دوست نداشتم مخالفانم را در خانه موسيقي در موضع ضعف ببينم. بايد اين نكته را در نظر داشته باشيم كه شخصي مثل آقاي نوربخش علاوه بر اينكه مديرعامل خانه موسيقي است، يك خواننده است و روي صحنه مي‌رود.»

به گزارش سینماژورنال و به نقل از “اعتماد” حسين عليزاده وقتي در اول دي‌ماه امسال اين جملات را گفت، خانه موسيقي به نوعي يكي از مهم‌ترين حاميانش را از دست داد. دو هفته بعد يعني پانزدهم دي‌ماه جلسه دوره‌اي شوراي عالي خانه موسيقي ايران با حضور اعضا به رياست محمدرضا شجريان تشكيل شد و اين شورا نسبت به حرف‌هاي عليزاده واكنش نشان داد.

جلسه‌اي كه برخي علت برگزاري آن را اظهارات عليزاده و به نوعي دلجويي از او قلمداد كردند. «اعضاي شورا ضمن ابراز تاسف از عدم حضور اين نوازنده و آهنگساز در جلسه با يادآوري حضور موثر وي در جلسات قبل كه آخرين‌بار در خرداد ۹۳ بوده، اعلام كرد در اين مدت هيچ‌گونه اظهارنظر يا نامه مكتوبي در خصوص استعفاي اين هنرمند دريافت نشده ضمن اينكه شوراي عالي خانه موسيقي علاقه‌مندي خود را براي حضور و استفاده از نظرات اين استاد برجسته در جلسات آينده اعلام مي‌كند».

با اين همهشانزدهم دي‌ماه و يك روز بعد از جلسه شوراي خانه موسيقي، حسين عليزاده طي نامه‌اي كه در اختيار خبرگزاري‌ها قرار گرفت رسما استعفاي خود را اعلام كرد.

مشروح گفتگوی علیزاده درباره این اتفاق را می‌خوانید:

  ‌ با توجه به درگيري‌هاي اخير در مورد مسائل خانه موسيقي، آيا بايد استعفاي شما را نوعي نقد نسبت به عملكرد خانه موسيقي دانست؟
من از هيچ كس آزرده نيستم. نظرم را گفتم. اين تصميم را هم به دلايلي كه ترجيح مي‌دهم آن را بيان نكنم گرفته‌ام. اما نبايد فراموش كنيم موسيقي در كشور ما مشكلات عديده‌اي دارد كه حل خيلي‌هايش از عهده خانه موسيقي برنمي‌آيد. مثل لغو كنسرت‌ها. شرايط موسيقي از همه هنرها بدتر است. وقتي به ارشاد مراجعه مي‌كنيد مي‌گويند از عهده ما خارج است. نه اينكه خانه موسيقي نخواهد؛ نمي‌تواند.
  ‌ ‌ شما هم منتقد عملكرد خانه موسيقي هستيد؟
بحث سر اين است كه خانه موسيقي استقلال نسبي خودش را حفظ كند. همه كساني كه عضو خانه موسيقي هستند هدف‌شان ارتقاي موسيقي است. خانه موسيقي خانه همه موسيقيدان‌ها ست و هر كس پيشنهادي يا انتقادي دارد اين حق را دارد كه آن را بيان كند. اگر كسي مخالف ما است بايد ببينيم حرفش چيست. نبايد فكر كنيم عليه هم هستيم. انتقاد براي ساختن است. خانه موسيقي خانه ما است. طبيعي است كه آدم انتقاد را از خانه خودش شروع كند.
  ‌  چرا پيشتر چنين تصميمي نگرفتيد؟
آن موقع در بحبوبه انتقادها سكوت كردم و خودم را كنار نگه داشتم. تا اينكه تصميم گرفتم اين را اعلام كنم. دوستان متوجه نشده بودند و اين خودش يك چيزهايي را نشان مي‌دهد. من وقتي اين انتقادات شد فكر كردم دوستاني كه مورد انتقاد قرار گرفتند گروه‌هاي هنري هستند و اين اقتضائات خودش را دارد. نبايد فكر كرد همه انتقادها مخرب است، شايد انتقادات سازنده باشد. اما بيش از هر چيز ما نياز به گوش شنوا داريم.
  ‌  به نظر شما عمده‌‌ترين مشكل خانه موسيقي چيست؟
خانه موسيقي بازوي ارشاد شده است. حرفم اين است كه در ارشاد گروه‌هاي مختلفي وجود دارد. آيا مي‌شود اين گروه‌ها از خود خانه موسيقي صاحب‌نظر‌تر باشند؟ ما ذي‌صلاح هستيم براي موسيقي تصميم بگيريم. اگر اين را سياسي نكنند اهالي خانه موسيقي مي‌توانند بهترين تصميم را بگيرند. اما ارشاد از كساني كمك مي‌گيرد كه بيشتر دستورات اداري را اجرا مي‌كنند تا اينكه از صلاحيت موسيقايي‌شان بهره ببرند. آيا خانه موسيقي اين سوال را از خودش نمي‌پرسد كه چرا رييس شورايش ممنوع‌الكار است. يعني خانه موسيقي نبايد قبل از هر چيز پيگير شرايط آقاي شجريان شود و بعد برود سراغ ماجراهاي ديگر؟ استاد بزرگي كه بيش از ٥٠ سال در قلب مردم جا داشته است.
  ‌ پس مساله شما مغشوش شدن استقلال خانه موسيقي است…
ما بايد در كشور مدافع موسيقي هم باشيم. خانه موسيقي براي اين تاسيس شده كه بتوانيم حرف خودمان را خودمان بزنيم. هيچ قصد سياسي هم نيست. فقط مطالبات صنفي است. اگر خانه موسيقي اعتقاد دارد كه ١٠ روز بايد فعاليت كند، همه جا تبليغ شود و به راديو و تلويزيون بروند در اين تضادي هست. چون بعد از اين‌كه ١٠ روز تمام مي‌شود، كنسرت‌ها دوباره لغو مي‌شود. اين را از اين نظر نمي‌توانم قبول كنم. بايد به ارتقاي موسيقي فكر كنيم. بحث‌هاي جدي با دولت و متوليان داشته باشيم. چرا ما مي‌ترسيم با مسوولان حرف بزنيم؟ اگر موسيقي بد است رسما اعلام كنند اگر هم نيست پس ديگر اين رفتارها چه معنايي دارد.
  ‌  پس شما معتقديد خانه موسيقي با توجه به اتفاقاتي نظير لغو كنسرت‌ها نبايد در جشنواره موسيقي نقش مديريتي داشته باشد؟
حرفم اين است و خيلي هم صادقانه مي‌گويم. براي موسيقي ١٠ روز كم است. ٣٦٥ روز بايد براي موسيقي باشد. اين را من به عنوان كسي كه براي كار خودم ارزش قايلم، مي‌گويم. اين يك تضاد است. چرا بايد خانه موسيقي در اين شريك باشد كه همين ١٠ روز را بودجه بدهد، تبليغات كند، بعدش هم هر چه خواستند كنسرت لغو كنند.