سینماروزان: تازه ترین فیلم عبدالرضا کاهانی با نام “خانم یایا” به واسطه تلاش برای شبیه شدن به برخی آثار فلسفی سینمای ایران مناقشه برانگیز شده!

به گزارش سینماروزان تماشاگران عادت کرده به وراجی طنزپیشگان در “خانم یایا” رفتارهایی پرسکوت از شخصیتهای اصلی می بیند و همین اسباب انتقاد را فراهم کرده.

روزنامه اصولگرای “کیهان” در گزارشی که اشاراتی مستقیم به نارضایتی مخاطبان دارد آورد: ضعف مفرط تازه‌ترین فیلم سخیف به نمایش درآمده در سینماهای کشور، تماشاگران این فیلم را هم به ستوه آورده است به طوری که در صفحات مجازی عوامل این فیلم، اعتراض کردند.

این روزنامه ادامه داد: نمایش سرسام آور فیلم‌های سخیف در فصل جدید اکران به اوج رسیده است! به طوری که از میان آثار روی پرده، حداقل هفت فیلم را می‌توان در ردیف فیلم‌های مبتذل برشمرد که نه تنها ارزش هنری و سینمایی ندارند که به ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی و نهاد خانواده نیز حمله می‌کنند.

اما تازه‌ترین محصول سینمایی لیبرال‌ها حتی اعتراض تماشاگران این فیلم را نیز برانگیخت. این فیلم که به کارگردانی یک فیلمساز همیشه معترض ساخته شده، به حدی ضعیف و بی‌سر و ته است که باعث شد، تعداد قابل توجهی از مخاطبان این فیلم به صفحات شخصی عوامل آن در فضای مجازی مراجعه و انتقادات خود را مطرح کنند. دو فیلم قبلی همین کارگردان نیز به خاطر ضعف مفرط ساختاری و محتوایی، امکان نمایش نیافتند و این فیلمساز در مصاحبه هایی، مدعی توقیف و سانسور فیلم‌های خود شد!

“کیهان” با اشاراتی که یادآور  یادداشت احمد طالبی نژاد درباره کاهانی است افزود: یک منتقد شبه روشنفکر، در یادداشتی در روزنامه «شرق» با متهم کردن این فیلمساز به «تظاهر به اپوزیسیون بودن» و «دو دوزه بازی» نوشت که او از روی عمد کار‌هایی انجام می‌دهد که فیلم‌هایش با مشکل مواجه شوند.

سینماروزان: عبدالرضا کاهانی هرچند در سالهای اخیر مدام به گلایه از محدودیتهای فیلمسازی در داخل پرداخته اما آن قدر خوش شانس است که حتی اگر با پروانه ویدیویی فیلمی مثل “خانم یایا” را بسازد باز هم با ممارست تولیدکنندگان جوانش میتواند اکران سینمایی داشته باشد.

احمد طالبی نژاد در روزنامه اصلاح طلب “شرق” اکران “خانم یایا” را مجالی کرده برای مرور برخی رفتارهای متناقض کاهانی.

متن یادداشت “شرق” را بخوانید:

صحبت‌کردن درباره عبدالرضا کاهانی چندوجهی است؛ از طرفی فیلم‌ساز جوان و خوش‌فکری است که فیلم‌های خوبی مثل «بیست»، «اسب حیوان نجیبی است» یا «بی‌خود و بی‌جهت» را در کارنامه‌اش دارد و ازسوی دیگر به‌نظرم جدا از فیلم‌هایش یک‌جور کیش شخصیت و خودبزرگ‌بینی در او هست. به یاد دارم سالی که «اسب حیوان نجیبی است» به نمایش درآمد، برای مجله «تجربه» با او مصاحبه کردم. چیزی که برایم مهم بود و در مصاحبه به آن اشاره کردم، این بود که «تو دائم غر می‌زنی که نمی‌گذارند فیلم بسازی، درعین‌حال سالی یک فیلم می‌سازی و فیلم‌هایت هم اکران می‌شود! چرا نقش اپوزیسیون را بازی می‌کنی؟» چون که از نظر من اپوزیسیون واقعی هرکسی باشد، عبدالرضا کاهانی و امثال او نیستند. درواقع من سه شخصیت در سینمای ایران سراغ دارم که از نظر تظاهر به خیلی چیزها شبیه به هم هستند؛ در رأس همه آنها بهروز افخمی است که بلاتکلیف است‌ و مشخص نیست کدام طرفی است. دومی بهمن قبادی است که با سیاست و سیاست‌مداران بازی‌بازی می‌کند و سومین نفر هم عبدالرضا کاهانی است. او خارج از کشور فیلم می‌سازد با معیارهایی که می‌داند در ایران مجوز اکران نخواهد گرفت و بعد به ایران برمی‌گردد و فیلم می‌سازد، فیلمش اجازه اکران پیدا می‌کند و در نهایت ژست مخالف‌خوانی می‌گیرد. از طرفی می‌بینیم انگار از روی عمد کارهایی انجام می‌دهد که فیلم‌هایش با مشکل مواجه شوند؛ مثلا در فیلم «استراحت مطلق» سکانسی در حمام دارد که بالاتنه عطاران لخت است و خانمش وارد حمام می‌شود. او بهتر از هر کسی می‌داند که ممیزها مو را از ماست می‌کشند و این صحنه حتما حذف خواهد شد، پس چرا این‌جور صحنه‌ها را می‌گیری؟ اگر قرار است با سانسور مقابله کنی، راهش این نیست؛ راه‌های دیگری وجود دارد. زنده‌یاد کیارستمی برای مبارزه با سانسور حجاب خانم‌ها در خانه، معمولا سکانس داخلی و فضای بسته نمی‌گرفت. سکانس‌ها را به داخل حیاط و کوچه می‌کشاند که به‌نوعی حجاب خانم‌ها توجیه داشته باشد. حالا آقای کاهانی عمدا صحنه‌هایی را می‌گیرد که می‌داند امکان نمایش ندارند که بعد متعرض شود فیلم من سانسور شده است. با وجود همه اینها، او کماکان فیلم می‌سازد و همچنان غر می‌زند و هنوز هم نمی‌دانم به چه چیزی معترض است؟ پس فیلم‌سازانی که به حکمی ممنوع‌الفعالیت شده‌اند و خانه‌نشین‌اند و کسی سراغشان را نمی‌گیرد و آنهایی که به هزارویک دلیل حذف شده‌اند، چه بگویند؟ این وجه شخصیت کاهانی را که اصطلاحا دودوزه‌بازی می‌نامند، مطلقا نمی‌پسندم؛ اما در اینکه او فیلم‌ساز توانمندی است، تردیدی ندارم. در «اسب حیوان نجیبی است» که داستان ساده، روان و البته غلط‌اندازی دارد، به‌تعبیری مخاطب تا دوسوم آخر فیلم فکر می‌کند شخصیتی که زورگیری می‌کند، مأمور نیروی انتظامی است و بعد در نهایت می‌بینیم او زندانی‌ای است که به مرخصی آمده و یکی از راه‌های تلکه‌کردن مردم این است که لباس مأمور انتظامی بپوشد که به‌نظر من بازی با ذهن مخاطب یا به‌نوعی کلک‌زدن به مخاطب است. یا در زمینه پرداخت دراماتیک موضوعات فیلمش گاف‌هایی دارد؛ در فیلم «بی‌خود و بی‌جهت» که لحظات درخشانی هم دارد و داستان زوج جوانی است که همان شب جشن عروسی‌شان اسباب و اثاثیه را به خانه‌شان آوردند که هنوز مستأجر قبلی تخلیه نکرده است، این ضرب‌الاجل (همان شب) کار را خراب می‌کند و به‌نوعی بی‌منطق است. اگر قرار بود جشن عروسی یک هفته، یا دست‌کم دو،‌سه شب دیرتر برگزار شود، موقعیت دراماتیک باور‌پذیر می‌شد. متأسفانه به‌دلیل این ضرب‌الاجل، آن موقعیت دراماتیک باور‌پذیر نیست و از این دست گاف‌ها در فیلم‌های او می‌بینیم. ولی در اینکه کارگردانی بلد است و به خلق موقعیت‌ها مسلط است، شکی نیست. در فیلم «بیست» که به اعتقاد من یکی از بهترین فیلم‌هایش محسوب می‌شود، موقعیت خوبی ایجاد کرده است. حرف درست و انسانی یا حتی سیاسی مطرح می‌کند. بنابراین ما با فیلم‌سازی طرفیم که هم ادای اپوزیسیون درمی‌آورد، هم فیلم‌های اجتماعی خوبی می‌سازد (جدا از عیب و ایردهایی که اشاره کردم) که همه اینها از نوعی هیجان‌زدگی ناشی می‌شود. به گمانم وقتی کاهانی تصمیم دارد فیلمی را شروع کند، فکر می‌کند چه کند تا این‌بار هم روی عده‌ای را کم کند، یا چه کند که به قول معروف برق بپراند. سکانس شروع فیلم «استراحت مطلق» واقعا به همین شکل بود (منظورم صحنه انفجار ماشین در خیابان است). نخستین‌بار که این سکانس را در سینما دیدم، از جا پریدم. او توانایی‌هایی دارد که این توانایی‌ها پشت نمایش‌های زورکی، سیاسی‌بازی و چیزهایی از این قبیل و در واقع موقعیت‌هایی که طبیعی نیستند، گم می‌شوند. درباره کیش شخصیت او گفتم به عنوان نمونه آنهایی که در شب مراسم آکادمی سینما سینما حضور داشتند دیدند او برای رضا عطاران پیام تصویری فرستاده بود؛ درحالی‌که روی کاناپه دراز کشیده و درباره عطاران حرف می‌زند، موقعیت او بد و توهین‌‌آمیز بود، حتی خواستم به این رفتار او اعتراض کنم که دوستان مانع شدند. در واقع با مجموعه‌ای روبه‌رو هستیم پر از تناقض که اسمش عبدالرضا کاهانی است.

سینماروزان: در تازه ترین جلسه شورای صنفی نمایش قرارداد اکران فیلم «…خانم یایا»ی عبدالرضا کاهانی که با مجوز خانگی ساخته شده بود اما برخلاف مشی انتقادی کارگردانش نسبت به نظارت، از معاون نظارت پروانه نمایش سینمایی گرفته(!) برای اکران در گروه ایران ثبت شد.

به جز این «مغزهای زنگ‌زده» هومن سیدی بعد از نمایش فیلم «پشت دیوار سکوت» در گروه آزادی ثبت شد و قراداد فیلم «لازانیا» به کارگردانی حسین قناعت نیز در گروه ماندانا بعد از فیلم «یک کیلو و بیست‌و یک گرم» رحیم طوفان ثبت شد.

همچنین قرارداد «هشتگ» رحیم بهبودی‌فر در گروه زندگی بعد از فیلم «آخرین بار سحر را کی دیدی» و قرارداد ««خانم یایا» عبدالرضا کاهانی در گروه ایران بعد از «جاده قدیم» ثبت شد.

 قرارداد «یک کیلو و بیست و یک گرم» در گروه ماندانا ثبت شده و این فیلم از چهارشنبه 14 شهریورماه جایگزین فیلم «همه چی عادیه» در سرگروه می‌شود ولی اکران فیلم «همه چی عادیه» در زیرگروه‌ها ادامه دارد. قرارداد فیلم ارگانی «چراغ‌های ناتمام» محصول موسسه آوینی نیز بعد از «دم سرخ‌ها» در گروه باغ کتاب ثبت شده و از چهارشنبه اکران می‌شود ولی اکران «دم‌سرخ‌ها» در سینماهای زیرگروه ادامه خواهد داشت.

سینماروزان/مهدی فلاح‌صابر: حواشی حضور «نورگل یشیلچای» بازیگر سریالهای «گوزل» و «عشق و جزا» در فیلم «جن زیبا» به کارگردانی بایرام فضلی و تهیه‌کنندگی مهرداد فرید همچنان ادامه دارد.

به تازگی بخش خبری «20.30»رسانه ملی، به حضور یشیلچای بازیگر ترک در این فیلم تاخته و حتی مدعی شده که این فیلم باید مجددا با حضور بازیگری ایرانی فیلمبرداری شود!! این ادعاها با واکنش صریح مهرداد فرید تهیه کننده «جن زیبا» مواجه شد که در گفتگو با سینماروزان به شدت ادعاهای این بخش خبری را زیر سوال برد.

مهرداد فرید با زیر سوال بردن میزان آگاهی سینمایی تولیدکنندگان «20.30» به سینماروزان گفت: آیا تهیه‌کننده این گزارش و یا خود گزارشگر این خبر چندان سواد سینمایی نداشته و در واقع با مقدمات حرفه ای سینما آشنایی ندارند؟؟ به طور مثال در گزارش خود عنوان کردند که فیلم «جن زیبا» برای جشنواره فیلم فجر ساخته شده که این خنده دار ترین بخش گزارش بود! آخر کدام فیلمسازی می آید که فقط برای جشنواره فیلم بسازد؟ این ادعا بدان معنی است که عوامل این گزارش حتی تراز کاری سینما را نمیدانند.

فرید ادامه داد: یعنی یک تهیه کننده یا سرمایه‌گذار میلیاردها تومان خرج ساخت یک فیلم میکند به خاطر حضور در جشنواره فیلم فجر؟ مثل این است که بگویند فلانی فیلم میسازد برای اسکار یا جشنواره کن! صدها سال است که در کل دنیا فیلم سینمایی ساخته میشود برای مردم و ما فیلم می‌سازیم که مردم ببینند. جشنواره فیلم فجر یعنی چه؟ البته من و دیگر فیلمسازان بدمان نمی‌آید که فیلممان در جشنواره نمایش داده شود و مورد تشویق قرار بگیرد! ولی گزارشگر با همین یک جمله نشان داد که متعلق به وادی سینما نیست و در این امر سررشته ندارد و متأسفانه تلویزیون در حوزه سینما خبرنگار حرفه ای استخدام نکرده است!

این کارگردان با اشاره به گاف برخی رسانه ها که نام وی را به عنوان کارگردان «جن زیبا» آورده بود، افزود: یک خبرنگار یا گزارشگر باید با حوزه کاریش آشنا باشد. مثلا خبرنگار حوزه پزشکی میبایست با اصول آن حوزه آشنا باشد یا مثلا خبرنگار حوزه نشر و کتاب باید با مقدمات و مبانی ساز و کار نشر آشنا باشد. وقتی گزارشگر بدون اطلاع از قوانین و اصول فیلمسازی اقدام به تهیه گزارش میکند، میشود این چیزی که میبینیم. مثلا خبرنگاری آمده و میگوید کارگردان «جن زیبا» مهرداد فرید است یعنی هنوز نمیدانند من تهیه کننده فیلم هستم!!! سالهاست که در دنیای وب، مرورگری داریم به اسم «گوگل» که حتی بچه های کم سن و سال هم کارکردن با آن را بلدند. چرا نباید یک خبرنگار پیش از تهیه گزارش حداقل سرچی بکند و اطلاعاتی را جمع آوری نمایند و یکسری موارد اولیه را یاد بگیرد و بعد در مورد آن خبر و گزارش تهیه کنند.

این تهیه کننده سینما درباره برخی موارد مطرح شده در گزارش «20.30» مثلا عدم استعلام از نهادهای امنیتی برای حضور «نورگل یشیلچای» به سینماروزان اظهار داشت: گزارشگر این خبر عنوان کرده چرا این بازیگر بدون استعلام از نهادهای امنیتی در این فیلم حضور پیدا کرده که این هم یکی دیگر از حرفهای مضحک و خنده دار روزگار است! در پاسخ به ایشان عرض میکنم مگر نهادهای امنیتی بیکارند؟ این همه مسائل مهم و حیاتی در دستور کار دارند بعد فیلمسازان یکی یکی بیایند و بروند در نهادهای امنیتی بپرسند که شما فلان بازیگر یا فلان کارگردان را قبول دارید یا تایید می کنید؟ بیان اینگونه مطالب از سوی رسانه هایی که نام ملی گرفته اند(!) بسیار خنده دار است.

فرید تأکید کرد: تنها مرجع استعلام ما وزارت ارشاد است که اصلا امنیتی نیست و یک نهاد کاملا فرهنگی و هنری است و اصول و عقاید کار ذیل پرچم جمهوری اسلامی را میداند و تمام کارگردانها و تهیه کننده های سینما هم آگاه هستند که در جمهوری اسلامی چگونه باید فیلم بسازند. ما یک پروانه ساخت داریم که وقتی آن را اخذ می‌کنیم برمبنای آن کار را میسازیم. دیگر چکار داریم که برویم از نهادهای امنیتی استعلام کنیم؟ اگر من بروم وزارت اطلاعات و در بزنم و بگویم آقا من این کار را میخواهم بکنم و این عمل را میخواهم انجام بدهم آیا به من نمی‌خندند؟ من در زمان درخواست تمدید اعتبار پروانه ساخت حتی کپی پاسپورت بازیگر ترکیه‌ای فیلم را پیوست کردم که اگر مخالفتی دارند پروانه را تمدید نکنند که البته پروانه تمدید شد و هنوز هم معتبر است.

مهرداد فرید با اشاره به حواشی حضور «نورگل یشیلچای» ادامه داد: بنده از روز اولی که فرم درخواست پروانه ساخت را پر کردم در ذیل آن نوشتم که این فیلم با حضور بازیگر و ستاره سینما و تلویزیون ترکیه ساخته خواهد شد و در غیر اینصورت اصلا ساخته نخواهد شد و اگر شما مخالف هستید به من پروانه ساخت ندهید ولی پروانه ساخت صادر شد و ما با حضور این بازیگر مشغول تولید فیلم شدیم. حال من از این خانم گزارشگر سوال دارم که آیا مردم ما حق دیدن فیلم سینمایی ایرانی با حضور بازیگران خارجی را ندارند؟ اگر فردا فیلم اصغر فرهادی با حضور پنه لوپه کروز بخواهد در ایران پخش شود آیا مردم حق دیدن آن را ندارند؟ آیا فیلم «گذشته»  فرهادی که با حضور بازیگر سینمای فرانسه ساخته شد نباید اکران میشد؟ مگر آن بازیگر فرانسوی قبل از حضور در این فیلم، در فیلمهایی بازی کرده که با قوانین و موازین جمهوری اسلامی مطابقت داشته؟ فیلم «خانم یایا»ی عبدالرضا کاهانی در تایلند و با حضور بازیگر زن تایلندی ساخته میشود. آیا مردم حق دیدن این فیلم را ندارند؟ یا مسعود اطیابی کارگردان فیلم ارگانی «ماه گرفتگی» در برزیل در حال تولید «تکزاس» با حضور بازیگران زن برزیلی هستند نباید مردم فیلمش را ببیند؟ آیا «سلام بمبئی» که بازیگر زن هندی در آن بازی کرد نباید اکران میشد؟ مگر «دیا میرزا» محجبه بود؟ چطور در زمان اکران آن فیلم تلویزیون چیزی نگفت؟ اگر جلوی «جن زیبا» را بگیرند پس باید جلوی اکران این فیلمها را هم می گرفتند.

مهرداد فرید

کارگردان «همخانه» و «بی‌تابی بیتا» ادامه داد: حالا که من پروژه ام را ده ها قدم به موازین ساخت فیلم در ایران نزدیکتر کرده و فیلمم را با حضور این خانم بازیگر ذیل پرچم جمهوری اسلامی و با حجاب مورد قبول وزارت ارشاد و نهادهای فرهنگی کشور تولید کرده ام نباید تشویق شوم؟ یا آنهایی که بیرون از جغرافیای ایران فیلمشان را میسازند و در ایران به نمایش در می آورند دارند خلاف میکنند؟ نهادهای امنیتی چرا انگشت روی آنها نمیگذارند؟ چرا آنها را مواخذه نمیکنند؟ اگر این گونه باشد که اصغر فرهادی و نظایر آنها نباید به ایران برگردند. به نظرم گزارشگر صدا و سیما وارد بحثی شده که از آن اطلاع کاملی ندارد و حرفهایی را بیان میکند که کاملا خاله زنکی و متعلق به نشریات زرد است.

این تهیه کننده سینما در واکنش به بخشی از گزارش که در آن ادعا شده بود مسئولان سینمایی خواستار فیلمبرداری مجدد این فیلم با یک بازیگر زن ایرانی شده اند به سینماروزان گفت: این گونه صحبتها و حرفها بعد از اینکه فیلمبرداری کار به اتمام رسیده غیر قابل قبول است. اگر روزی وزارت ارشاد چنین حرفی بزند که من بعید میدانم زده باشد با ساز و کار ساخت فیلم در ایران سازگار نیست. به این دلیل که وقتی شما یک پروژه تولید مشترک با یک کشور خارجی را تعریف میکنید چنین حرفهایی خلاف توافقات تولید مشترک است. مسئولان سینمایی و ارشاد یا می بایست پشت تولیدات مشترک بایستند و یا باید بگویند محصولات سینمای ایران در داخل همین مرزها محدود و ساخته شود و بعد از این هیچ تولید مشترکی صورت نخواهد گرفت. وقتی در دفترچه های سیاستگذاریشان بحث تولیدات مشترک را پیش میکشند میدانند که یکی از قوانین تولید مشترک استفاده از امکانات هر دو طرف است؛هم از لحاظ مالی و هم تجهیزات و …

مهرداد فرید تأکید کرد: ما از ابتدا اعلام کردیم که «جن زیبا» یک محصول مشترک است و بر همین مبنا پروانه ساخت گرفتیم بنابراین اگر قرار است تولید مشترک نباشد خب از این به بعد ما هم نمیسازیم. ضمن اینکه باید روشن کنیم سرمایه ای که شریک ترک گذاشته را چه کنیم؟ آیا باید فیلم را بسوزانیم؟ آیا سرمایه شریک ترک را بازگردانیم؟ آیا باید کار را متوقف کنیم؟ در حالی که از همان روز صدور پروانه ساخت میتوانستند مخالفت کنند و بگویند در سینمای ایران هیچ راهی برای تولید فیلم در بیرون از مرزها وجود ندارد و شما این فیلم را نسازید و ما هم نمیساختیم. من تصور میکنم گزارشگر تلویزیون که چنین ادعاهایی را در گزارش خود بیان کرده قواعد کار را نشناخته و سیستم فیلمسازی در ایران برایش قابل درک نیست چون سازمان سینمایی نه تنها مخالفتی با تولیدات مشترک ندارد که برای بازاریابی محصولات ایرانی در کشورهای همسایه هم که شده مدام درباره لزوم تولیدات مشترک گفته است. سازمان سینمایی مدام بر تولید مشترک تأکید دارد و تولید مشترک امکانپذیر نیست مگر با استفاده از عوامل مشترک!