سینماروزان/میلاد جلیل‌زاده: فیلم “روز بلوا” که با حمایت سازمان اوج تولید شده، نومید از اکران به صورت مینی‌سریال وارد شبکه خانگی شده است.

“روز بلوا” هرچند در ایده اصلی، اثری بدیع است ولی در پرداخت داستانی و به خصوص ماجرای ورود به زندگی یک روحانی خطاکار، بیش از حد دچار محافظه‌کاری و دور از زمانه خود است.

بهروز شعیبی کارگردان “روز بلوا” در بخشی از گفتگوی بلند با روزنامه فرهیختگان مخاطب پرسش‌هایی در چرایی این همه احتیاط و محافظه کاری قرار گرفته؟

متن پرسش و پاسخ فرهیختگان با شعیبی را بخوانید:

*به نظر فیلم «روز بلوا» در ورود به مساله خیلی محتاط عمل می‌کند یعنی در نسبت روحانی فیلم با حجم اتفاقات امروز ایران با ملاحظه و به‌نفع حاج‌آقا بدیعی (روحانی قصه) عمل کرده است.

فکر می‌کنید آنقدر فضای سینما آماده است که شما بیشتر درباره روحانیت حرف بزنید؟

*سوال ما دقیقا از ابتدای مصاحبه همین است. چرا فضای سینما هنوز آماده نیست؟

من می‌گویم این فیلم محتاط نیست. فیلمی است که آنالیز می‌کند. فکر می‌کنید محتاط است چون بیننده ما عادت کرده مثل بعضی فیلم‌هایی که در سینما می‌بیند او را دچار احساسات لحظه‌ای کند و از همین خوشش می‌آید. آن فیلم‌ها ممکن است در ژانر کمدی یا اکشن یا… باشند و این کدها در فیلم‌های دیگر نیز وارد شده است. من می‌گویم فیلم دارای یک‌سری التهابات کاذب شده که می‌خواهد مخاطب در همان لحظه بگوید من چه فیلمی دیدم ولی یک سال بعد حاضر نیست دوباره آن فیلم را ببیند. اینها غالب فیلم‌های بفروش ما شده‌اند. فیلم “مصلحت” آقای دارابی را دیده‌اید؟ چرا فیلم “مصلحت” نمایش داده نمی‌شود؟ آن فیلم تقریبا سعی کرده آخوند منفی و مثبت را نشان دهد.

*می‌پذیرید به‌خاطر یک‌سری حساسیت‌ها از گفتن یک‌سری واقعیت‌ها پرهیز می‌کنید؟

خیر. من در “روز بلوا” این کار را نکردم ولی می‌گویم آن گفت‌وگویی که ما در “روز بلوا” درباره آن حرف می‌زنیم، هنوز فضای آن در جامعه ایجاد نشده است.

*ظاهرا شما دارید همه‌چیز فیلم را گردن می‌گیرید.

منظور من این است که فضای گفت‌وگویی که روز بلوا حرفش را می‌زند و می‌گوید باید بین روحانیت و جامعه باشد، هنوز در جامعه ما نیست. فکر نکنید من چیزی نشان دادم که در جامعه وجود دارد ولی در بیان آن احتیاط کردم. من می‌گویم این مکالمه الان هم وجود ندارد.

اخیرا پرونده امثال قاضی‌منصوری هم در رسانه علنی شده است.

بله. درست است. شخصیت‌هایی که لباس روحانیت داشتند و بدون لباس محاکمه شدند یا روحانی بودند و این مسائل را داشتند، در جامعه می‌بینیم ولی حاضر نیستیم فیلم مصلحت را نمایش دهیم. من می‌گویم روز بلوا برای این نمایش داده می‌شود که من بلد هستم درباره هر موضوعی حرف بزنم ولی طوری باشد اگر فردی کم‌سن و سال هم آن را ببیند، آزار نبیند درحالی که موضوع را برای او بازگو کنم.

سینماروزان: بسان چند سال اخیر، امسال هم فیلمهای ارگانی سهمی قابل توجه از جشنواره فجر را به خود اختصاص داده بودند ولی عجبا که نامدارترین ارگانی‌ساز سینمای ایران هم به‌نام درام معترضانه، یک کمدی ناخواسته تحویل ملت داده بود.

کیفیت آثار ارگانی جشنواره امسال آن قدر پایین بوده که حتی صدای روزنامه “کیهان” را که اغلب حامی این آثار بوده، درآورده است و این روزنامه را وادار کرده به انتقاد از فیلمهای ارگانی “لباس شخصی” و “روز بلوا”.
“کیهان” هرچند “خروج”حاتمی‌کیا را امیدوارانه خوانده ولی باز این فیلم را نسبت به کارهای قبلی حاتمی‌کیا نقد کرده.

روزنامه “کیهان” نوشت: در فیلم«لباس شخصی»، مخاطب با یکی دیگر از موضوعات مهم و ارزشمند تاریخ انقلاب اسلامی یعنی موضوع حزب توده‌ای و خیانت‌های آنها به انقلاب و نظام اسلامی و آرمان‌های آن درقالب فعالیت‌های مخفی، مواجه است. اما به‌رغم ارزشمندی موضوع این اثر، نوع روایت و پرداخت این موضوع مهم در فیلم، قابل تأمل است. نوع گریم نچسب نیروهای اطلاعات سپاه و شیوه‌های رفتاری بی‌نزاکت حتی با یکدیگر، رفتارها و اعمال توأم با خشونت و در برخی مواقع وحشیانه آنها، چه دیدگاهی در مورد آنها به مخاطب القا می‌کند؟!

این روزنامه‌ ادامه داد: یکی از نیروهای اطلاعات که در کسوت لباس روحانیت هم هست و بقیه نیروها در نماز جماعت به او اقتدا می‌کنند، در بازجویی‌هایش از یک نیروی ساواکی، چنان خشونتی به خرج می‌دهد که منجر به کشته شدن او در زیر بازجویی می‌شود؛ اما نه نفوذی بودن او در فیلم مشخص و شفاف می‌شود و نه، مورد بازخواست فرماندهان رده بالا قرار می‌گیرد. یا حضور شخصیت اصلی فیلم در جمع خانواده و رابطه سرد بین او و همسرش، چنان به ذوق مخاطب می‌زند که انگار مخاطب دلش می‌خواهد به او بگوید، بهتر است تو به وضعیت مملکت کوچک درون خانواده‌ات بپردازی و عطای اصلاح مملکت برون خانواده‌ات را به لقایش ببخشی.

“کیهان” افزود: اینکه کارگردان اثر، به در پیش گرفتن رویه «حفظ بی‌طرفی» در روایت و پرداخت موضوع در فیلم، تأکید داشته باشد، بیشتر به بهانه‌ای برای گریز از هرگونه کاستی‌های فیلم و تبرئه کردن خود شبیه است تا دلیل منطقی و قانع‌کننده برای مخاطبانی که فیلم دیدن برای آنها فقط سرگرمی نیست و اندیشه‌ورزی پیرامون آن، جزیی جدایی‌ناپذیر از آنها در دیدن فیلم است.

“کیهان” درباره فیلم ارگانی “روز بلوا” نوشت: در فیلم «روز بلوا»، کارگردان، روی یک موضوع مهم و به روز اقتصادی و اجتماعی، یعنی موضوع «اختلاس‌های اقتصادی» دست گذاشته است که درد اکثر مردم در جامعه کنونی ایران اسلامی است. این فیلم، گرچه در ابتدا به مذاق مخاطب زخم‌خورده از وضعیت اقتصادی جامعه، خوش می‌آید، اما دقیقه‌ها که می‌گذرد و فیلم، کم‌کم به انتهای خود نزدیک می‌شود، آنها را ناامید می‌کند. شخصیت اصلی فیلم، یک روحانی جوان شیک است. او ابایی از داشتن یک زندگی لاکچری ندارد. در خانه‌ای بزرگ و بسیار خوب زندگی می‌کند. ماشین گرانقیمت دارد؛ حتی ساعت مچی که به دستش می‌بندد و کادوی عروسی است که پدرزنش به او هدیه داده است، چنان می‌ارزد که جای دستمزد هکر یه لا قبای فیلم می‌شود. انگار فقط ظاهراً حواسش به حلال و حرام باشد، بقیه قضایا حل است. دلش هم به موسسه خیریه‌ای خوش است که او به همراه همسر و پدرزنش، از مدیران ارشد و اصلی آن هستند. وقتی روحانی شیک فیلم، متوجه اختلاسی می‌شود که ظاهراً دارد به پای او هم نوشته می‌شود، سعی می‌کند به دنبال یافتن سرنخ‌های اصلی باشد. اما همین پیگیری‌هاست که زمینه ناامیدی مخاطب را فراهم می‌کند. چون اختلاس‌ها ظاهراً فقط به یک نفر می‌رسد و انگار نه انگار که اتفاقاً در این روزهای مملکت، سر هر نخی که کشیده می‌شود، به خاندان‌هایی می‌رسد که کمتر کسی جرأت افشاگری آنها را دارد.

“کیهان” تاکید کرد: ظاهراً پرداختن به موضوع مهمی مانند اختلاس هم، دل و جرأت خاصی می‌خواهد که پیامدهای بعدی‌اش را هم به جان بخرد؛ و الا فیلم، همچنان ابتر می‌ماند و مخاطبی که به ذوقش خورده است.

“کیهان” درباره “خروج” نوشت: فیلم «خروج»، حاتمی‌کیا دست روی سوژه‌ای گذاشته است که برداشتی از یک موضوع واقعی است؛ کشاورزان یک منطقه دور از پایتخت با تراکتورهای خود به سوی مرکز ریاست جمهوری در تهران می‌روند تا حرفشان را به گوش رئیس‌جمهور برسانند. گرچه همزمانی این فیلم، با دوران مسئولیت و حاکمیت دولت فعلی و ریاست جمهوری حسن روحانی همراه شده است و برداشت برخی این است که این یک فیلم سفارشی علیه دولت حاکم فعلی و ریاست جمهوری اوست، اما فارغ از انواع برداشت‌ها، موضوع مهمی که حاتمی‌کیا دست روی آن می‌گذارد، موضوعی قابل اعتناست. موضوعی که شیوه روایت و پرداختن به آن، شاید در قد و قواره فیلم‌های قبلی حاتمی‌کیا نباشد، اما در جای خود، سر و گردن خیلی بالاتری از خیلی از فیلم‌هایی است که در جشنواره سی و هشتم فیلم فجر به نمایش درآمد؛ فیلم‌هایی که برخی از آنها حتی محصول کار پیشکسوتانی از سینمای ایران هستند که هنوز بعد از گذشت چهل پنجاه سال از دوران فیلمسازی‌شان، در فضای دهه چهل و پنجاه سیر می‌کنند و حتی وقتی می‌خواهند روایتی از دهه 90 ایران داشته باشند، اسیر همان فضای دهه چهل پنجاه قبل از انقلاب‌‌اند. خروج، قهرمان دارد، قصه دارد؛ ظلم‌ستیز است و دادخواهی دارد؛ اما با همه اینها، پلان آخر فیلم، انگار آب سردی بر آتش اشتیاق مخاطب است که او را دچار شوک می‌کند. جایی که قهرمان فیلم در مقابل تلاطم و سوال و جواب‌های جوان مقابل خود در بازداشتگاه، فقط سیگار می‌طلبد.

سینماروزان/مسعود احمدی:

➕پیوند زدن داستان زندگی یک روحانی با ماجرای یک اختلاس کلان اقتصادی که این روزها مثل آلودگی هوا شایع شده، ارزنده است!

➕چه خوب پته موسسات به‌ظاهر خیریه‌ای که جیب ملت را می‌زنند روی آب ریخته! هرجا خیریه هست پای پولشویی در میان است؟؟

➖ساده‌لوحی مفرط روحانی داستان از کجا نشات گرفته؟؟ خواسته تصویری مطهر از روحانی ارائه دهد؟؟ طاهر بودن روحانی با ساده‌لوحی فرق ندارد؟؟؟

➖ده‌ها بار پولهای کلان به حساب روحانی وارد و از آن خارج شده ولی روحانی خبر ندارد!! این چه روحانی است که حتی پیامک بانکیش هم فعال نیست؟

➖روحانی ساده‌لوح چطور عقل کرده دختر یک متنفذ مایه‌دار را بگیرد؟ و چرا عموی آبغوره‌فروشی که مرادش است حداقل در برهه ازدواج، چراغ راهش نیست؟؟

➖به همه چیز و همه کس سرک می‌کشد ولی در سطح می‌ماند! از اختلاس می‌گوید ولی در سطح، از وام‌های هزارمیلیاردی می‌گوید ولی در سطح، از پرستوها می‌گوید ولی در سطح و چون به عمق نمی‌زند می‌ماند که چطور جمعش کند؟

➕بلند کردن تن‌ماهی‌های هایپر توسط یک مستضعف در #ایران_مال !؟؟! داستان همین مستضعف را می‌ساخت بهتر نبود؟ اینکه چطور در کنار چنین گرسنگانی، پول ساخت عمارت‌هایی همچون ایران‌مال استحصال می‌شود سوژه بهتری برای داستان‌پردازی نبود!؟؟

➖آن هیونداهای کره‌ای از سدان تا شاسی بلند که تبلیغ محسوب نمی‌شود؟؟

➖بدبختانه دگردیسی روحانی ساده‌لوح هم درنیامده! اینکه چهار پلان از همراهی روحانی ساده‌لوح با عملی‌هایی بگیری که سرپناهی ندارند جز زیر پل گیشا که نشد دراماتورژی!

➖اثرگذاری آن سکانس نمادین #خون_شد که سوداگران لانه کرده حوالی میدان فردوسی را به خون می‌نشاند، بیشتر است یا این فیلم؟؟ کیمیایی از اعتیاد و #آقاخان می‌گوید و دلالان ارز را رسوا می‌کند و شعیبی از پولشویی و فساد اقتصادی می‌گوید و به جایی نمی‌رسد

?جوک

–روحانی داستان ناراحت است از “حاجی” خطاب شدن!!

–گله شتر وسط کارخانه متروک

–هکر جوان هم داده‌های سری را ارائه می‌دهد و هم تحلیل داده‌ها را! فقط هم ظرف یکی دو ساعت

–اندرزهای عموی آبغوره‌فروش که یادآور مرشد #اخراجیها است

–یک‌باره روح سوپرمن در روحانی ساده‌لوح دست و پاچلفتی حلول کرده و به نجات زن گرفتار خودسوزی می‌پردازد.

–هنروری مشابه #۳ارگانی در سکانس اقامه نماز روحانی ساده‌لوح

?دیالوگ

–شتر وارد میکنن که قیمت دیه رو بیارن پایین

–شرف الشمس‌تو خیلی وقته اینجا جا گذاشتی

–پول مردمو میشه برگردوند، اعتمادشونو چی؟؟

سینماروزان: هفته گذشته و بعد از ادعای تحریم جشنواره توسط بابک حمیدیان بازیگر فیلم ارگانی “روز بلوا”ی اوج و به‌دنبال آن موضع‌گیری خنثای بهروز شعیبی کارگردان فیلم نسبت به خط و ربط محصولش، این تناقض را زیر سوال بردیم.(اینجا را بخوانید)

حالا در برنامه تازه “هفت” نیز ژست تحریم جشنواره توسط بازیگران ارگانی به چالش کشیده شده و در بخش میز رسانه گفته شد: بازیگرانی که در فیلمهای ارگانی بازی کردند چرا باید بیایند جشنواره را تحریم کنند؟؟!!

به غیر از بابک حمیدیان، پیمان معادی بازیگر فیلم “درخت گردو” که جزو آثار مطلوب ارزشیون در جشنواره است نیز جزو تحریم‌کنندگان جشنواره است. “درخت گردو” را مصطفی احمدی تهیه‌کننده متبوع اول مارکت همراه اول مخابرات تولید کرده است.

مابقی تحریم‌کنندگان شاخص جشنواره افرادی هستند نظیر علی مصفا، تهمینه میلانی، جعفر پناهی، محمد رسول‌اف، محمدعلی سجادی، رضا درمیشیان، حمید فرخ‌نژاد، ژیلا ایپکچی، محمدرضا مویینی، فریدون شهبازیان، جمیل رستمی، مرضیه وفامهر، اشکان اشکانی، مصطفی خرقه‌پوش، زینت رضا و… که هرچند بعضا حمایت‌های فارابی و تلویزیون را داشته‌اند ولی هیچ‌گاه به‌صورت گل‌درشت حمایت ارگانهای متمول ارزشی و رسانه‌های اینها را نداشته‌اند.

سینماروزان: بعد از انصراف بابک حمیدیان بازیگر فیلم ارگانی “روز بلوا” از حضور در جشنواره، کارگردان این فیلم هم با لحنی محافظه‌کارانه درباره “روز بلوا” صحبت کرده است.

شعیبی، فیلمش را اثری بدون جهت‌گیری و فاقد قضاوت خوانده؛ انگار که در بخش خصوصی و با سرمایه شخصی، فیلمی مستقل ساخته!!

مگر نه اینکه “روز بلوا” با حمایت سازمان هنری-رسانه‌ای اوج تولید شده و رییس این سازمان هم تاکید کرده با افتخار از سپاه بودجه می‌گیرد پس چرا شعیبی این قدر خنثی حرف می‌زند؟؟

نمی‌شود که هم حمایت اوج را داشت و هم مدعی فقدان جهت‌گیری شد! اوج سازمانی منسوب به نیروهای نورس دست راستی است و شعیبی هم خواه ناخواه برای چنین سازمانی فیلم ساخته.

اینجاست که می‌شود گفت دم حاتمی‌کیا گرم که لااقل وقتی با حمایت ارگانهای حاکمیتی فیلم میسازد آن قدر وجود دارد که فریاد بزند فیلمساز نظام است!! به هر حال نمی‌شود که هم حوالی کاخ نیاوران سکنی گزید و هم مدعی ساده‌زیستی شد!

برای تماشای گفته‌های شعیبی اینجا را ببینید.