سینماروزان: صحبت درباره ورود پولهای مشکوک و سرمایه‌های بی مسئولیت به حیطه هنر همچنان ادامه دارد؛ امتدادی که موجب کم کاری و بیکاری برخی از قدیمیهای تهیه کنندگی و بجایش پرکاری نیروهای نورس شده است. مهران مهام تهیه کننده ای که نامش پای برخی سریالهای خاطره ساز رسانه ملی و از جمله «کتابفروشی هدهد»، «خانه بدوش»، «نرگس»، «ترش و شیرین» و «کارآگاه شمسی…» آمده است در گفتگویی تفصیلی با «سوره سینما» به انتقاد از بلبشوی تولید پرداخته است.
مهام منتقد این است که همه جای دنیا تهیه کنندگان پیشکسوت هستند که میشوند بانی تولید محصولات دست اول برای شبکه های مختلف ولی در ایران چون تهیه کنندگی حیطه ای سهلگیرانه شده پیشکسوتان به کم کاری سوق داده میشوند تا ژنهای خوب و متصلین وارد کار شوند.
متن گفتگوی مهران مهام با «سوره سینما» را بخوانید:
*به عنوان یک تهیه کننده قدیمی تلویزیون کیفیت سریال سازی را در سالهای اخیر چطور می بینید؟ آیا توانسته‌ایم روند روبه رشدی داشته باشیم؟
در بخش ملودرام مشکلی نداریم و سریالهای فعلی مخاطبش را دارد ولی در بخش کمدی، بدجوری جامانده‌ایم. مسأله اینجاست که در سالهای اخیر نیروهای رشدکرده در تلویزیون با پول های عجیب وغریب که معلوم نیست از کجا آمده و با دستمزدهای بالا رفته اند به سمت پرده سینما یا شبکه خانگی و طبیعی است بازیگری که دستمزد میلیاردی میگیرد دیگر به دستمزد میلیونی تلویزیون قناعت ندارد!! از شما میپرسم کمدین هایی مثل رضا عطاران، مهران مدیری، پیمان قاسم خانی و… که همه محصول تلویزیون هستند کجایند و چرا از سینما و شبکه خانگی سردرآورده اند؟ اینها با ارقام سنگین مشغول کار برای مدیومهای رقیبند و تلویزیون هم نمیتواند با بودجه محدود خود با اینها رقابت کند.
*اینکه تلویزیون چهرههایش را صادر کند فی‌نفسه بد نیست! آیا چشمه زایش در مدیریت تلویزیون خشک شده که به سمت وارد کردن استعدادهای جدید و پرورش آنها نمی‌رود؟
ببینید، استعداد جدید که وارد میشود ولی استعداد اگر بخواهد پله پله مسیر رشد را طی کند حداقل ده سالی زمان لازم است. نمیشود که ده سال را از دست دهیم و منتظر شویم بعد از یک دهه نتیجه زحمات را ببینیم. تلویزیون بهروز باید تولید داشته باشد و برای تولید بهروز لااقل بخشی از پرورش یافتگان سالهای قبل تلویزیون بایستی کنار ما باشند و کنار اینهاست که میتوان نیروهای جوان را هم وارد کرد.
*چرا همین ترکیب جوان و پیشکسوت اعمال نمیشود؟
برای اینکه با بودجه محدود نمی توانیم با بخشهای مافیایی سینما و شبکه خانگی رقابت کنیم! آنها یک دستشان در فلان صندوق ذخیره و دست دیگرشان در بهمان بانک است و تهیه کنندگانی که میخواهند با سرمایه سالم کار کنند یقینا قدرت رقابت با اینها را نخواهند داشت. من بازیگری را نمی‌خواهم که زیر دست خودم مطرح شده و حالا برای ده روز کار، شصت میلیون طلب می کند. مسلما ما از این پولها نداریم که فقط برای یک بازیگر به مدت ده روز شصت میلیون پرداخت کنیم! بودجه این کار را نداریم و تلویزیون اجازه این کار را هم به ما نمی دهد. من مانده ام در شبکه خانگی چه جوری می شود که به بازیگری پیشنهاد یک میلیارد و دویست میلیونی می دهند و آن بازیگر باز بیشتر طلب می کند درحالی که در تلویزیون ساخت یک سریال پانزده قسمتی سه میلیارد تومان تمام میشود! یقین بدانید با ادامه این روند در طول زمان به مشکل خواهیم خورد و حتی خود بازیگرها هم به مشکل خواهند برخورد. آنها شاید پیش خودشان بگویند، الان را عشق است. ولی کم کم و به مرور، خودشان هم لطمه می‌بینند.
*آیا ارقام ردوبدل شده در برخی پروژه های سینمایی و شبکه خانگی عجیب نیست؟
شما به ارقام در سینمای خانگی برای یک سریال پانزده قسمتی توجه فرمایید می‌بینید بسیار تعجب آور و شک برانگیزاست. یک سریال خانگی که به یک بازیگر 1میلیارد میدهد حداقل باید چهل میلیارد بفروشد تا به پول خودش برسد. آیا واقعا این اتفاق می افتد؟ باید در این مورد تحقیق اقتصادی کرد. جالب آنجاست که بعد از مدت کوتاهی همین سریال ها از شبکه های ماهواره پخش می شود و برای همین آن قدر هم نمیتوانند سودده باشند.
*پس منشأ پولها است که شبهه‌برانگیز است؟
کسانی به عنوان کاسب پول به جیبشان آمده و می گویند عشقم دیدار نزدیک با فلان بازیگر است و میخواهم برایش سرمایه گذاری کنم. حال درست یا غلط، کاری ندارم به این عشق ولی جای آن نهاد نظارتی که بر دستمزدها کنترل داشته باشد خالی است!! البته بماند که خیلی از این جماعت هم اصلا پولشان آلوده است و برای پولشویی آمده اند ولی به هر حال «این از کجا آوردی؟» بخش دیگری است که مربوط به قوه قضاییه است که باید تعارف را کنار بگذارد و وارد شود و نظارت دقیق بر سرمایه گذاران مشکوک داشته باشد.
*بر این اساس باید منتظر باشیم که سریال‌سازی ما کاملا در شبکه خانگی دنبال شود.
به نظر من تلویزیون باید فکری برای کمبود بودجه بکند؛ به هر حال اگر میخواهد سریالهای پیشرو تولید کند یا باید بودجه را افزایش دهد یا از خرجهای اضافی کم کند و به سمت تولید سریال بیاورد. اگر این کار را نکند در آینده در بخش سریال سازی خصوصا در بخش کمدی ضربات سنگین تری خواهد خورد.
*یعنی شما معتقدید مشکل اصلی سریال‌سازی ما فقط محدودیت بودجه است؟
خیر، محدودیت بودجه مشکل اصلی و کنارش ممیزی هم دامنگیر سریال سازان است و در مضامین دست و پای ما بسته است. در مقابله با سینما و شبکه خانگی ما جنگمان ناجوانمردانه است؛ بحث ماهواره هم جای خود دارد. آنها در موضوع و محتوا دستشان بازتر است که هرچه میخواهند با هر رنگ و لعابی ارائه میدهند. در همین سینماها که به اصطلاح فیلم پرفروش دارند چه می بینید؟ شوخی و بزن و برقص. جز این است؟ آیا آن شوخیهای آن چنانی و رقاصیهای باباکرمی را میتوان در تلویزیون نشان داد؟ قطعا نه!
*برای حل مشکل چه باید کرد؟ آیا شما قائل به ورود ارگانهای نظارتی به ماجرا هستید؟
طبق قوانین موجود، سینما در اختیار وزارت ارشاد است و بحث آن جداست اما در بخش ساخت سریال در شبکه خانگی باید تعاملی با تلویزیون صورت گیرد و یا اینکه تلویزیون مشکلاتش را ابراز و خیلی روراست بگوید که با این بودجه نمی توانیم بجنگیم.خود من با این بودجه نمی توانم از وجود خیلی از بازیگرها استفاده کنم و این در بودجه من نیست. واقعا هم با نبود بازیگر، سریال لطمه خواهد خورد.
*از آن سو مخاطبان را هم داریم که میگویند سریالهای تلویزیون واقعا حرف تازه ای برای گفتن ندارند؟
همین طور است. وقتی فلان سریال می آید و کلی خط قرمزها را جلو میبرد دیگر با ممیزی تلویزیون نمیتوان با این سریالها رقابت کرد و به این لحاظ سریالهای خانگی ضررش بسیار بیشتر از ماهواره است!! در ماهواره بازیها بسیار پیش پاافتاده و سطحی است ولی در شبکه خانگی بازیگران حرفه ای با ارقام بالا به خدمت گرفته میشوند و نتیجه کار هم به مراتب بالاتر از محصولات ماهواره ایست ولی از آن سو تحت فشار قرار گرفتن تلویزیون را هم می بینیم. باید مدیران تلویزیون برنامه ای جامع بچینند برای برون رفت از این بحران! راهش هم ساده است؛ به کارگیری پیشکسوتان در کنار چهره های مستعد و سپس ارجحیت تزریق بودجه به این ترکیب.