در سومین سال برگزاری رقم خورد؛ شب سینمایی سوره؛ از اشک‌های ذوق تا لبخندهای افتخار
سینماروزان/کیوان بهارلویی: سومین رویداد «شب سینمایی سوره» با محوریت دورهمی سالانه سینماگران بیش از چهار دهه تاریخ سینمای حوزه هنری همراه با پاسداشت بزرگان سینمای ایران، شب گذشته ۱۴ مهرماه در محوطه حوزه هنری برگزار شد.
در این مراسم که با حضور هنرمندان شاخص و پیشکسوتان سینما برگزار شد، در ابتدا و پس از قرائت قرآن توسط سجاد امیرزاده قاسمی و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، ضرب زورخانه‌ای توسط امیررضا آذری اجرا شد و پس محمدرضا مقدسیان اجرای برنامه را آغاز کرد.
وی در ابتدا ضمن خیر مقدم به مهمانان بیان کرد: به سومین شب سینمایی سوره خوش آمدید. متاسفانه ساعاتی پیش با خبر درگذشت آتیلا پسیانی، هنرمند دوست داشتنی سینمای ایران مواجه شدیم که همگی ما را غمگین کرد. یاد همه کسانی که سال پیش در کنار ما بودند و سایشان بالای سر هنر این مملکت بود، گرامی باد. شاید برگزاری چنین مراسمی با هدف کنار هم قرار گرفتن هنرمندان ارزشمند این کشور و با خبر شدن آنها از حال و وضعیت یکدیگر بعد از شنیدن خبر از دست دادن عزیزانمان بیشتر معنا پیدا کند. ما نیاز داریم با هم حرف بزنیم، از حال و روز و تفکرات یکدیگر آگاهی یابیم تا در کنار هم زیر چتر خانواده سینمای ایران زندگی کنیم. حسرت تمام کسانی که نیستند تا ابد در دل ما خواهد ماند.
وی یادآور شد: حوزه هنری به عنوان یکی از بازوان اصلی سینمای ایران در ۴ دهه اخیر نقش مهمی در سروشکل دادن به ساخت آثار، تربیت نیروها، تولد استعدادها در بخش‌های مختلف از جمله کارگردانی، نویسندگی، بازیگری، تهیه‌کنندگی و… داشته است. این کارنامه پُربار و بلندبالا است که امیدواریم ادامه‌دار باشد.
سپس تیزری با عنوان «این قصه قهرمان دارد» شعار محوری سازمان سینمایی سوره و با مروری بر فیلم‌های شاخص بیش از چهار دهه سینمای سوره، پخش شد.
ما میراث‌دار بیش از 40 سال تجربه و حال خوب گذشتگان‌مان هستیم
در ادامه حمیدرضا جعفریان، رییس سازمان سینمایی سوره ضمن خوشامدگویی به اهالی سینما عنوان کرد: از همه هنرمندانی که امشب در کنار ما هستند، تشکر می‌کنم و باید بگویم جای بسیاری از عزیزان در میان ما خالی است. ما دلمان به حوزه هنری و همین جایی که در حال حاضر در آن حضور داریم، خوش است و بدان افتخار می‌کنیم.
وی ادامه داد: ما میراث‌دار بیش از 40 سال تجربه و حال خوب گذشتگان‌مان هستیم که تلاش می‌کنیم در همه کارهای خود و مسیری که در سه سال اخیر طی کرده‌ایم، آن را دنبال و حفظ کنیم. اگر بخواهیم تحول و حرکت رو به جلویی داشته باشیم، حتما پایبند این میراث هستیم، در حقیقت پا روی شانه تجربیات گذشته می‌گذاریم و مدام به خود می‌بالیم که این افتخار را داریم تا پیشکسوتان و هنرمندانی که در گذشته با حوزه هنری همکاری داشتند، ما را مورد لطف خود قرار دهند و با ما همراه شوند.
رییس سازمان سینمایی سوره تاکید کرد: ما در این سالها تمرکز ویژه‌ای روی مخاطب کودک و نوجوان داشتیم و دوست داریم این مسیر را پُرقدرت ادامه دهیم، چراکه یکی از مخاطبان هدف ما هستند. البته این اتفاق در حوزه انیمیشن رخ داده است. در حوزه سریال و مجموعه نمایشی نیز کارهایی در حال انجام است که در آینده بیشتر از آنها خواهید شنید.
جعفریان ادامه داد: ما این جمع حاضر را که طیفی از پیشکوستان و جوانان هنرمند است، بسیار مغتنم می‌شماریم و امیدواریم این پیوستگی نسلی را با ورود جوانترها به فضای فیلمسازی حفظ کنیم. تلاش می‌کنیم در جریان تولید به پُررونق‌تر شدن فیلم سینمایی، انیمیشن، سریال، مستند و… با حضور جوانترها کمک کنیم.
وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: حوزه هنری همیشه محفلی برای کسانی بوده است که دغدغه و مساله دارند و به دنبال یادگیری هستند. تلاش ما برای ورود جوانان به عرصه هنر محدود به تهران نیست بلکه آن را در شهرهای دیگر ایران عزیز نیز پیگیری می‌کنیم. جشنواره 100 طلیعه خوبی بود. از سوی دیگر شکل‌گیری مرکز فیلم جوان سوره نیز در این مسیر ما را یاری خواهد کرد. امیدواریم بتوانیم یکی دو سال آینده به فیلم‌های سینمایی که جوانترها ساختند در کنار آثاری که پیشکسوتان تولید کردند، افتخار کنیم. در این مسیر به کمک به همه هنرمندان شاخص این عرصه احتیاج داریم.
در ادامه مراسم، محمد معتمدی خواننده مطرح برای اجرای ۲ قطعه «تا آسمان» و «دم زندگی گرم» روی سن آمد.
وی پیش از اجرا بیان کرد: ایام باسعادت میلاد پیامبر اکرم (ص) و هفته وحدت را تبریک می‌گویم. از صمیم قلب امیدوارم تمام ناملایمات برای مردم و جامعه مسلمانان رفع شود و به برکت نامگذاری هفته وحدت پیوند و برادری بین همه مسلمانان جهان برقرار باشد.
محمدرضا مقدسیان در ادامه برنامه گفت: ما ایرانی‌ها به یک فرهنگ شناخته می‌شویم و در حقیقت همه فرهنگ‌های اصیل دنیا این ویژگی را دارند که امیدوارم در حد هشتگ فضای مجازی و سخنرانی باقی نماند؛ قدردانی، یاد کردن، بزرگداشت و سراغ گرفتن از کسانی که اگر امروز در سینمای ایران درباره آن صحبت می‌کنیم، به واسطه تلاش آنان و خلق آثار ماندگار بوده است.
آیین پاسداشت بزرگان سینمای حوزه هنری بخش بعدی این محفل سالانه بود. پس از پخش تیزر تجلیل از اولین پیشکسوت، با حضور حبیب والی‌نژاد، همایون اسعدیان، سیدرضا میرکریمی و محمد معتمدی و در میان تشویق بسیار حضار این مراسم، از محمدرضا علیقلی، آهنگساز برجسته و پُرافتخار سینما و تلویزیون تجلیل شد.
تقدیر از خالق موسیقی ماندگار «خیلی دور خیلی نزدیک» که برای اولین بار روی صحنه آمد
همایون اسعدیان درباره این آهنگساز برجسته گفت: ضایعه درگذشت آتیلا پسیانی را به جامعه هنری تسلیت می‌گویم. من به نوعی برای شرکت در این محفل دچار سردرگمی بودم؛ اینکه به احترام آتیلا پسیانی در این مراسم نباشم یا به احترام محمدرضای عزیز حضور یابم. به این نتیجه رسیدم که شاید در آینده افسوس بخورم که چرا در این مراسم شرکت نکردم. از 13 یا 14 سالگی با محمدرضا علیقلی رفیق بودیم. ایشان اتاقی در خانه‌شان داشت که صدا از آن بیرون نمی‌رفت و ساز تخصصی خود یعنی ترومبون را در آنجا تمرین می‌کرد.
وی خاطرنشان کرد: به اعتقاد من از همان موقع نطفه یکی از نوابغ موسیقی ایران بسته شد. محمدرضا علیقلی را با موسیقی فیلم‌هایش نباید شناخت، ایشان قطعات فوق‌العاده‌ای ساخته که بی‌نظیر و حجم کارهایش درخشان است. افتخار می‌کنم سعادت داشتم برای یکی از کارهایم موسیقی بسازد و خوشحالم که امشب قرار است از ایشان تجلیل کنیم.
در ادامه سیدرضا میرکریمی خاطرنشان کرد: بسیار خوشحالم که قرار است روی سن بایستیم و از محمدرضا علیقلی تجلیل کنیم. با قطعات موسیقی محمدرضا علیقلی می‌توانیم تمام تاریخ هنر 40 سال گذشته را مرور کنیم و به یاد آوریم. محمدرضا علیقلی بالای سن نمی‌رود و هر زمان جایزه گرفته، نبوده است و من بسیار شعف دارم در اتفاقی که هیچگاه در ادوار اخیر رخ نداده است، حضور داشته باشم.
سپس محمدرضا علیقلی با تشویق ایستاده اهالی سینما روی صحنه آمد و سینماگران حاضر روی سن با اشک شوق به پیشواز او رفتند تا لحظاتی احساسی در سومین شب سینمایی سوره رقم بخورد.
علیقلی با حضور روی سن در سخنانی مطرح کرد: من تا با حال روی صحنه نرفتم، در هیچ مصاحبه‌ای در روزنامه و تلویزیون شرکت نکردم. این قصه برای تمام چهل سال گذشته است. امشب حضور در اینجا برایم سخت بود. هم بابت اینکه کسالت دارم و هم دوست صمیمی و عزیز و درجه یکی همچون آتیلا پسیانی را که سالها جز کار باهم زندگی کردیم از دست دادم. از همه شما ممنونم.
در ادامه مراسم و پس از پخش تیزر مرتبط با دومین چهره، از محمدرضا شرف‌الدین تهیه‌کننده پیشکسوت و هنرمند باسابقه عرصه جلوه‌های ویژه میدانی، با حضور محمدعلی باشه‌آهنگر، مجتبی فرآورده، محمد احسانی، محسن مومنی شریف، مهدی جعفری و امیررضا مافی تجلیل شد.
محمدعلی باشه‌آهنگر درباره محمدرضا شرف‌الدین بیان کرد: به یاد دارم در زمانی که دستیار کارگردان بودم، با محمدرضا شرف‌الدین در پایگاه چهارم شکاری دزفول بودیم و او پشت تپه‌ای قرآن می‌خواند. به ایشان گفتم رضا مگر در کارت مشکلی وجود دارد که قرآن می‌خوانی؟ گفت وقتی قرآن می‌خوانم تمام حس و حال پشت انفجار را درک می‌کنم و خیالم راحت می‌شود.
وی یادآور شد: ایشان در رشد آرام آرام سینمای جنگ و دفاع مقدس تاثیر داشت. افتخار می‌کنم در کنار حاج رضا کار کردم و جدای از کار و بیش از آنکه از تکنیک جلوه‌های ویژه میدانی بهره ببرم، از ایشان اخلاق حرفهای و نیکو، و تهعدش به کار را آموختم و برایش آرزوی موفقیت می‌کنم.
امیدوارم به سینمای باشکوهی که درخور تمدن اسلامی باشد، برسیم
سپس محمدرضا شرف‌الدین روی سن آمد و تصریح کرد: خوشحالم امشب در جمع عزیزان سینما هستم. می‌خواهم از زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور یاد کنم که با حوزه هنری کار خود را شروع کرد و با ساخت فیلم‌های دفاع مقدسی به اوج رسید و در اوج دار فانی را لبیک گفت. از همه عزیزانی که زمینه تولید اثار سینمایی را به ویژه در حوزه دفاع مقدس فراهم می‌کنند، تشکر می‌کنم.
وی خاطرنشان کرد: حضرت امام (ره) درباره سینما می‌گویند که سینما از مظاهر تمدن است و باید در خدمت فرهنگ و رشد و تعالی مردم باشد. البته مقام معظم رهبری نیز در دیدار با سینماگران گفته‌اند که کلید توسعه و پیشرفت در دست شما سینماگران است. مدیریت در سینما نقش بسیار مهم و بسزایی دارد و خوشحالم که امروز مدیران جوانی بر مسند سینمای کشور نشستند و نهادهایی مانند سازمان سینمایی سوره حاضر هستند. امیدوارم سینمای باشکوهی را که درخور تمدن اسلامی باشد، در آینده داشته باشیم.
قطعه «سوگند» به آتیلا پسیانی تقدیم شد
سپس محمد معتمدی قطعه سوم خود را با نام «حالا که می‌روی» به بهانه درگذشت آتیلا پسیانی، به این هنرمند فقید تقدیم و اجرا کرد و پس از آن آهنگ «سوگند» تیتراژ فیلم سینمایی «سیانور» را خواند.
بخش پایانی مراسم به تجلیل از چهره سوم شب سینمایی سوره اختصاص داشت و با حضور محمدمهدی دادمان، امرالله احمدجو، کمال تبریزی، بهروز شعیبی و بابک خواجه پاشا از سیدرضا میرکریمی تجلیل شد.
ابتدا امرالله احمدجو درباره این کارگردان سرشناس اظهار کرد: به سیدرضا میرکریمی تبریک می‌گویم و خوشحالم که ایشان را امشب ملاقات کردم، همچنین دوستانی که خیلی وقت است همدیگر را ندیده بودیم. به هر حال همه ما روزی از دنیا می‌رویم و در آن شکی نیست. اخیرا هنرمندان عزیزی از جمله کیومرث پوراحمد که به ویژه در حوزه هنری زحمات زیادی کشیده است، فردوس کاویانی بازیگر بسیار شیرین و امروز هم آتیلا پسیانی را از دست دادیم. اما به یاد بیاوریم که همه درگذشتگان در این بخش برای زنده بودن ما و زندگی شیرین‌تر، دلنشین‌تر و انسانی‌تر زحمت کشیدند و تلاش خود را کردند. روح همه‌شان شاد.
تمثیل درستی از وجود خودش است
سپس کمال تبریزی در سخنانی گفت: ضایعه درگذشت همه هنرمندانی را که در روزهای اخیر از دست دادیم، تسلیت می‌گویم. جمله‌ای ابتدای ویدیو تقدیر از سیدرضا میرکریمی نوشته شده بود: «قاب‌های شیرین». تصور می‌کنم این شیرینی تمثیل درستی از وجود خود ایشان است که به آثارش منتقل می‌شود. نکته بسیار استثنائی درباره ایشان و محمدرضا علیقلی وجود دارد که نشانه‌ای از یک مفهوم است. همه کارهایی سیدرضا میرکریمی و آهنگ‌هایی که محمدرضا علیقلی ساخته، برای من یک نشانه مهم دارد؛ حس بهشت و طراوتی که در سعادتمندی بشر وجود دارد. در حقیقت این حس از آثار آنان طراوش می‌کند و بر ذهن و جان می‌نشیند. به هر دو بزرگوار تبریک می‌گویم و امیدوارم در سلامت کامل برای عزت و تعالی سینمای ایران حفظ شوند و پایدار و برقرار باشند.
کارگردانی که اصول انسانی را در حد اعلای خود نشان داده است!
سپس بابک خواجه پاشا درباره تجربه همکاری با این هنرمند اظهار کرد: صحبت درباره سیدرضا میرکریمی من را به گریه می‌اندازد. ایشان بسیار برایم محترم است و مقام والایی دارد. سیدرضا میرکریمی بسیار انسان شریف و دوست داشتنی است و من سینما و زیستم را مدیون ایشان هستم. انسان قطعا برای ماندگاری دست به دامان هنر شده و هنر سینما برای ماندگار کردن انسانیت روی زمین آمده است. هر از گاهی فیلمسازان اصول انسانی را زیر پای می‌گذارند؛ حرمت پدر و مادر و همچنین کودکان به راحتی زیر پا نهاده می‌شود.
وی یادآور شد: کسی که اصول انسانی را در سینمای خود به حد اعلا نشان داده و من از ایشان آموختم، سیدرضا میرکریمی است. البته نه فقط در سینمایش بلکه در پشت صحنه آثارش نیز بدین شکل عمل می‌کند. ایشان مهمترین درسی که به من داد این بود که وقتی بزرگ شدم، حواسم به همه عوامل باشد. یک فیلمساز ابتدا باید انسان والایی باشد تا بتواند فیلم انسانی بسازد. آقای میرکریمی من کوچک شما هستم، برای فیلم «در آغوش درخت» هم منت سر من گذاشتید و حق پدری گردن من دارید. تمام قد دستتان را می‌بوسم. شما بسیار انسان شریفی هستید که من از شما نه غیبت شنیدم و نه قضاوت و دروغ. بر آسمان سینمای ایران پایدار باشید.
بهروز شعیبی در ادامه این بخش عنوان کرد: من همیشه علاقه‌مند سینما و منش سیدرضا میرکریمی بودم. در این سن به این باور رسیدم که آدم‌های بزرگ از توجه به جزئیات بزرگ شدند، نه اینکه لزوما خواستند کارهای بزرگ کنند و خودشان بزرگ شوند. میرکریمی نشانه و نماد توجه به جزئیات و کارش را در سنیما دقیق و درست انجام داده است. من امروز به عنوان طرفدار و کسی که شاگردی ایشان را از طریق آثارش کرده‌ام، فکر می‌کنم هر موضوع و مساله‌ای که می‌خواهیم نشان دهیم، اولینش این است که ابزارش را بشناسیم. متاسفانه ما با خیل عظیم هنرها و شبه هنرهایی روبه‌رو هستیم که می‌خواهند حرفهای بزرگ بزنند اما ابزارش را نمی‌شناسند.
وی تاکید کرد: سیدرضا میرکریمی بهترین استاد و الگو برای من است که یاد داد در سینما آزاده باشیم و این آزادگی را در سینما با توجه به جزییات انجام دهیم. نکته دومی که برای من ارزشمند است، این است که سینمای ایشان مانند توانمندی ایشان در توجه به جزییات این ابزار توجه به جزییات روابط انسانی است. شاید در سال‌های اخیر و تحقیقا در این سالها مولفی در سینما سراغ نداریم که جزئی‌ترین روابط اخلاقی و انسانی برایش دغدغه بوده است. امیدوارم نسل ما و باید بگویم نسل بعد از ما، از سیدرضا میرکریمی یاد بگیریم که روابط انسانی قرارست در پهنه بزرگ سینما به نمایش درآید، به جای این التهابات کاذب.
محدوده هنرمندانی که در قلمرو فرهنگ ایرانی قرار می‌گیرند، بزرگ است
پس از آن سیدرضا میرکریمی روی سن آمد و در سخنانی اظهار کرد: زمانی که به همراه دوستان برای تجلیل از محمدرضا علیقلی روی سن آمدم، انقدر شعف داشتم و لذت بردم که الان اگر بگویم خوشحال هستم، دروغ گفتم. میخواستم نپذیرم اما دوستان لطف کردند و اصرار ورزیدند. از لطف و توجه عزیزان ممنونم. دوستان هم مبالغه کردند و کار سخت شد. من جزو نسل اول حوزه نیستم اما آن را خانه خود می‌دانم به واسطه کارهایی در اینجا ساختم و خاطرات خوبی که داشتم.
وی خاطرنشان کرد: حیف که شرایط پُر از اعتماد متقابلی که زمانی باعث می‌شد آثار درخشانی ساخته شود، متاسفانه امروز در سینمای کشور کمتر دیده می‌شود. همین جمعی که اینجا هست و احتمالا جای بسیاری از افراد خالی است، نمونه‌اش کم شده است و برپایی این محفل به دوستانم در سازمان سینمایی سوره دستمریزاد دارد. این دیدن‌ها بسیار به پشت هم ایستادن و هم‌فکری کمک می‌کند. ممکن است عده‌ای به سراغ تک افتاده‌ها بروند، ذهنشان را خراب کنند و اعتماد به نفسشان را از آنها بگیرند. به هر حال ما وقتی با هم هستیم اعتماد به نفسمان بالاتر می‌رود. امیدوارم با این دید به فرهنگ نگاه شود. محدوده هنرمندانی که در قلمروی فرهنگ ایرانی قرار می‌گیرند، بزرگ است و باید همه را شامل شود نه اینکه این نگاه بسته و بسته‌تر شود.
بخش پایانی مراسم به شعرخوانی میلاد عرفانپور مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری اختصاص داشت.
در این مراسم هنرمندان و چهره‌های فرهنگی ازجمله محمدمهدی دادمان رییس حوزه هنری، عبدالحمید قره داغی، علیرضا تابش، محمدرضا جعفری‌جلوه، محسن مومنی شریف، رضا پورحسین، محمد احسانی، امرالله احمدجو، کمال تبریزی، همایون اسعدیان، محمدعلی باشه‌آهنگر، محمدحسین لطیفی، حبیب والی‌نژاد، احمد میرعلایی، محمدرضا علیقلی، سیدرضا میرکریمی، محمدرضا شرف‌الدین، بهرام عظیمی، سیدمحمود رضوی، بهروز شعیبی، مهدی جوادی، مجتبی فرآورده، مهدی مسعودشاهی، محمدرضا شفیعی، محمد معتمدی، مهدی جعفری، امیرعباس ربیعی، محمدرضا مصباح، کامران حجازی، حسین نمازی، مسعود اطیابی، بابک لطفی خواجه پاشا، نازنین پیرکاری، غلامرضا فرجی، لیلی عاج، مهدی سجاده‌چی، مهدی نصرتی، توماج دانش‌بهزادی، مسعود شریف، ارسطو خوش رزم، روح‌الله زمانی، ابراهیم امینی، علی شیرمحمدی، شهره پیرانی و آرمیتا رضایی‌نژاد، مهدیه عین‌اللهی، محمد خیراندیش، محمود بابایی، سجاد نصرالهی، میثم مرادی، میلاد عرفانپور، آزاده آل‌ایوب، سعید الهی، اکبر نبوی، امیررضا مافی، یوسف بچاری، صادق میرکریمی، محمد پایدار، حسن حبیب‌زاده، احمد حیدریان، حمیدرضا عطارد، مجید رستگار، مهدی انصاری، محسن آقایی، شهرام میراب‌اقدم، فاطمه محسنین، و… حضور داشتند.
رویداد «شب سینمایی سوره» به عنوان دورهمی سالانه سینماگران بیش از 4 دهه تاریخ سینمای حوزه هنری توسط سازمان سینمایی سوره به طور سالانه با پاسداشت از بزرگان تاریخ سینمای ایران برگزار می‌شود.