سینماژورنال/حامد مظفری: سه هفته پیش که خبر از انتصاب رضا میرکریمی به عنوان دبیر بخش بین الملل فجر دادیم(اینجا را بخوانید) می شد پیش بینی چنین روزهایی را کرد اما تا اعلام رسمی خبر از سوی سازمان سینمایی منتظر ماندیم.
سه روز قبل که رییس سازمان سینمایی حکم رضا میرکریمی برای دبیری بین الملل فجر را صادر کرد(اینجا را بخوانید) و مدتی بعد از آن نیز از تغییر نام بین الملل فجر به جشنواره فیلم ایران سخن گفت نیز این پیش بینی را کردیم که این اقدام با واکنش فعالان جبهه فرهنگی انقلاب مواجه خواهد شد.(اینجا را بخوانید)
آنجا پیش بینی کردیم که اقدام تازه سازمان سینمایی با مخالفت رسانه ها و کارشناسان و سینماگران وابسته به جبهه فرهنگی انقلاب روبرو شده و آنها از این تغییر نام گلایه خواهند داشت و اتفاقات سه روز اخیر سندی است بر درستی آن اتفاق.
نگاهی به رسانه های منتسب به این جبهه مانند “جوان”، “نسیم”، “فارس”، “سینماپرس” و “مشرق” و موضع گیری آنان نسبت به این اتفاق و امتداد این موضع گیریها تا رسانه ملی، شبکه خبر و بخش خبری “20:30” طی روزهای گذشته، نشان از آن داشت که این گروه از فعالان فرهنگی انتقاد شدید دارند به تصمیم تازه سازمان سینمایی.
آینده از آن کیست؟
اما آینده از آن کیست؟ و در نهایت اتفاقات چگونه پیش خواهد رفت؟
درست ساعاتی بعد از انتقادات دامنه دار جبهه فرهنگی انقلاب و در نهایت روی آنتن رفتن برنامه ای انتقادی از “20:30” کارگردانی که دبیر این جشنواره تازه تأسیس شده، در مطلبی در صفحه اجتماعی به انتقاد از “20:3” پرداخته و یک روز بعد نیز رییس سازمان سینمایی با نگارش نامه ای خطاب به رییس صداوسیما به این بخش خبری اعتراض کرده و آن را سراسر کذب می خواند(اینجا را بخوانید).
رییس سازمان سینمایی در نامه خود بر این تأکید می کند که جشنواره فجر همچنان فجر باقی خواهد ماند و در کشورهای مختلف هم سیمرغهای آن به پرواز درخواهند آمد اما این را نمی گوید که بالاخره کذبی گزارش مذکور از کجا نشأت گرفته! مگر نه اینکه ابتدا بین الملل فجر از بخش ملی جدا شد و حالا هم تغییر نام داده پس دروغ گزارش “20:30” کجاست؟
آيا وقتي ايوبي مي گويد جشنواره فجر باقي خواهد ماند منظورش جشنواره داخلي فجر است يا نه برخلاف آنچه قبلاً منتشر شده بود جشنواره بين المللي فجر( بخش جدا شده از فجر) هم همچنان فجر خواهد بود و ايران نام نخواهد گرفت.
چرا به جاي اينكه روابط عمومي سازمان سينمايي به تكذيب تغيير نام بين الملل فجر آن هم در قبال همه از خبر “٢٠:٣٠ “گرفته تا نماينده عضو كمسيون فرهنگي ، اقدام كند ، ايوبي خود به نامه نگاري به سرافراز دست زده و فقط جواب “٢٠:٣٠” را آنهم در ايهام داده است؟
فارغ از همه اینها، نامه صریح ایوبی به رییس رسانه ملی و واکنش اجتماعی میرکریمی، یک نشانه مهم دارد.
آن نشانه این است که سازمان سینمایی برخلاف رویه پیشین خود در توقیف یا معلق کردن اکران فیلمهای مجوزداری نظیر “عصبانی نیستم”، “خانه پدری”، “خانه دختر” و “رستاخیز” تحت تأثیر فشار رسانه های منتقد، این بار می خواهد در برابر هجمه ها ایستادگی کند.
استفاده از میرکریمی برای عبور از بحران؟
اصلا اینکه شخصیتی مثل رضا میرکریمی که نزد چهره های ارزشی سینمای ایران نیز هواداران خود را دارد برای دبیری جشنواره بین المللی ایران انتخاب می شود یک پلتیک تمام عیار برای عبور از این بحران است.
سازمان سینمایی ابتدا و با حضور دبیر پیشین فجر ،جدایی بخش بین الملل از بخش ملی را به بهانه پررونق برگزار کردن آن کلید زد و سپس و از آنجایی که می دانست تغییر نام بین الملل فجر و تبدیل آن به جشنواره ای دیگر با حضور دبیر پیشین با واکنشهای به مراتب تندتری روبرو خواهد شد از میرکریمی برای این تغییر سود جست.
طبیعی است کمتر کسی است که بتواند انگ شبه‌روشنفکر بودن یا وابستگی به فراماسونرها را به میرکریمی بزند و سازمان سینمایی با حضور میرکریمی راحتتر خواهد توانست منویات خود را در تأسیس جشنواره ای جدید یا تغییر نام بخش بین الملل فجر پیاده کند.
نظر حاتمی‌کیا درباره این تغییر نام چیست؟
اگر در نظرات چند روز اخیر دقت کرده باشید حتما متوجه شده اید که یکی از کلیدواژه های مخالفان تصمیم ایوبی سخنان جنجالی دو سال قبل ابراهیم حاتمی کیا درباره جشنواره فیلم فجر و گلایه های او از بی ربطی نام این جشنواره با آثار موجود در آن بود.
اما خود حاتمی کیا در برابر این اتفاق چه واکنشی نشان خواهد داد؟ آیا او با مخالفان این تغییر نام یا تأسیس جشنواره ای جدید همراه خواهد شد یا بخاطر میرکریمی هم که شده سکوت را ترجیح می دهد.
سابقه ذهنی ما در جریان نقدهای وارده از سوی حاتمی کیا به اسکار فرهادی و سپس دفاعش از “یه حبه قند” میرکریمی و در نهایت حمایت میرکریمی از انتقاد حاتمی کیا، نشان از آن دارد دوستی این دو نفر آن قدر دیرینه هست که حاتمی کیا وارد این تقابل نشود اما این را هم نباید از نظر دور داشت که بالاخره ابراهیم بچه جنگ و دفاع مقدس است و بعضا دیده شده در بزنگاههای حساس سینمایی مهمترین واکنشها را نشان داده است.
آیا نام جشنواره در نهایت به “جشنواره فیلم تهران” بدل خواهد شد؟
فارغ از ورود حاتمی کیا به این تقابل یک سوال اساسی تر هم وجود دارد؛ اغلب رسانه ها چه آنها که موافق تغییر نام جشنواره هستند و چه آنها که مخالف، در یک نقطه مشترکند و آن هم این پرسش که عموم جشنواره های معتبر دنیا را با نام شهرهای محل برگزاری می شناسند و نه کشورهای برگزارکننده؛ چرا نام جشنواره تازه تأسیسی که میرکریمی مدیرش است را جشنواره ایران گذاشته اند و نه تهران؟
پاسخ سینماژورنال به این پرسش یک چیز است؛ واهمه از مقایسه شدن با جشنواره ای به نام تهران که در دوران قبل از انقلاب اسلامی حدودا شش دوره در ایران برگزار می شد.
سوال بعدی اینجاست که آیا نام جشنواره بین المللی ایران برای این جشنواره تازه تأسیس، گذراست یا پایا؟ حدس سینماژورنال آن است که این تغییر نام مرحله بعدی پروسه است! یعنی بعد از آن که تب انتقادات مرتبط با تأسیس جشنواره فروکش کرد آن گاه برای آن که این جشنواره نیز منطبق با روال جهانی جشنواره های معتبر شود نام آن به جشنواره فیلم تهران بدل خواهد شد.