سینماژورنال: از جمله آثاری که بعد از دهه اول محرم روی پرده رفت و البته خیلی زود و به دلیل فروش پایین از پرده پایین کشیده شد “ماهی سیاه کوچولو” است.
به گزارش سینماژورنال به تازگی نشست نقد و بررسی این فیلم در محفل سینماروایت که به همت ایزد مهرآفرین و با اجرای رسول شادمانی اجرا میشود، برگزار شد.
در این نشست جبار آذین منتقد سینما بخشی از ایرادات این فیلم را مربوط به عدم تحقیقات کافی پیرامون کاراکترهایی دانسته که محوریت فیلم هستند و به نکته تناقض برانگیزی از فیلم اشاره کرده و آن هم “قسم حضرت عباس خوردن یکی از شخصیتهای کمونیست فیلم”!
از آن سو محمدرضا شفیعی که انگار گلایه‌هایی از فیلمنامه‌نویس اثر داشته که درباره ایرادات فیلمش پاسخگو نیست از این گفته که مسئولیت فیلمنامه کار برعهده سناریست کار است و اینکه چرا سناریست “ماهی سیاه کوچولو” هم در نشستهای مربوط به فیلم حضور پیدا نمی کند.
بد است در مورد سوژه ای که می خواهیم فیلم بسازیم اطلاعات کافی نداشته باشیم
جبار آذین منتقد با پرداختن به سوژه اصلی “ماهی سیاه کوچولو” بحث را آغاز کرد و گفت: قصه تکراری نیست. استفاده از سوژه های اجتماعی انقلابی از نکات خوب فیلم است. در حقیقت چیزهایی را خواستند به تصویر بکشند که دیگران به آن توجه نداشته اند. سوژه برای جامعه می تواند حرف های زیادی داشته باشد اما بد است که در مورد سوژه ای که می خواهیم فیلم بسازیم اطلاعات کافی نداشته باشیم. نقص پژوهش و تحقیق دیده می شود. شاهد شخصیت هایی هستیم که به لحاظ تفکر با آنها آشنا نیستیم.
وی ادامه داد: اگر «ماهی سیاه کوچولو» قرار است که مربوط به حادثه آمل در دهه شصت شود که این فیلم هیچ ارتباطی به آن ندارد. اگر قرار بوده که نقد تفکرات چپ و کمونیست باشد باز ارتباطی به آن تفکر ندارد. در حادثه آمل یکی از سردمداران، اتحادیه جامعه کمونیست بود اما وقتی حرکت فیلم شروع می شود می بینیم نه تنها تفکر مارکسیستی در این ماجرا دخیل بوده بلکه گروه های چپ هم وارد کار شدند و بعد ها گروهک منافقین نیز دیده شدند.
جالب است که کمونیست این فیلم قسم حضرت عباس می خورد!!
این منتقد همچنین گفت: اگر قرار است در مورد واقعه آمل فیلم ساخته شود باید تفکراتی که مطرح است نیز شناخته شود. اگر قرار است تفکرات چپ نقد شود باید با آگاهی نقد صورت بگیرد. دوستان به تحقیق و مشاوره سیاسی نیز بیشتر نیاز داشتند. اگر هم قرار بود فیلم فیلمی عاشقانه باشد باز هم در این زمینه نتوانسته موفق عمل کند. جالب است که کمونیست این فیلم قسم حضرت عباس می خورد{اشاره به کاراکتر مصطفی زمانی}! اینها سهل انگاری است. اینها نگاه نکردن درست به واقعیت ها است.
فیلمی که خالقش باید درباره‌اش توضیح دهد فیلم مشکل‌داری است
جبار آذین خاطرنشان ساخت: تکلیف فیلم از منظر فیلمنامه با خودش مشخص نیست و مجموع این ناهماهنگی ها در فیلمنامه آش شله قلمکاری را به بار می آورد که کارگردان فیلم تبحر خود را به خرج می دهد. موضوعات پراکنده فیلم به درستی پرداخته نشده است. مشکل در بخش فیلمنامه است که نتوانسته کار را پیش ببرد. وقتی شما فیلمی را می بینید و یا هر اثر هنری دیگر آن حرف های کارگردان است و اگر قرار باشد بعداز آن افراد خالقش بیایند و توضیح بدهند که منظورشان چه بوده مشخص است که آن اثر دچار اشکالات زیادی است.
- مصطفی زمانی و مریلا زارعی در نمایی از “ماهی سیاه کوچولو”/مصطفی زمانی در فیلم بازیگر کاراکتری است که افکار کمونیستی دارد اما در جایی به ناگاه قسم حضرت عباس می‌خورد!!!
قرار بود درباره شهیده حماسه آمل کار کنیم اما به داستان جذابی نرسیدیم
محمدرضا شفیعی تهیه کننده “ماهی سیاه کوچولو” در پاسخ به انتقادات آذین گفت: سفارش به من شد که در مورد موضوعی تحقیق کنم. چند کتاب و فیلم هم به من دادند در ارتباط با شهیده ای بود که با این واقعه ارتباط داشت. در نهایت به داستان جذابی نرسیدیم و کنارش گذاشتیم.
وی ادامه داد: اما از طرفی ماجرای آمل در صدر انقلاب بسیار مهم بوده که هیچ اتفاقی در سینما درباره آن نیفتاده است. ما تحقیق و پژوهش کردیم اما کمی همه چیز با عجله اتفاق افتاد. قطعا اگر خرد امروز را داشتم با تعامل بیشتری فیلم را می ساختم. اما واقعا میخواستیم فیلم را به جشنواره برسانیم.
دلخوری تهیه کننده از پاسخگو نبودن فیلمنامه نویس اش
شفیعی در ادامه افزود: خیلی ناراحتم که علی طالب آبادی فیلمنامه نویس فیلم مورد تأکید بنده در این برنامه حاضر نشده است. ایشان را در خصوص این فیلم چند جای دیگر هم دعوتش کرده اند و نرفته!! در حالی که مسئولیت فیلمنامه بر عهده نویسنده است.
این تهیه کننده خاطرنشان ساخت: با این حال ما هم بی تقصیر نیستیم. بالاخره باید مراقبت هایی می کردیم اما از این چیزی که اتفاق افتاده دفاع می کنم. آن چیزی که اشکال فیلم است و من متوجه شدم بخش هایی است که فکر می کردیم مخاطب متوجه می شود چون مخاطب تحقیق و پژوهشی که من داشتم را نداشته است. البته مخاطبی که فیلم را دوبار دیده است متوجه شده است.
وی ادامه داد: ما متن طولانی را در ابتدای فیلم گذاشته ایم تا به مخاطب کمک کند. ما سعی کردیم فیلمنامه را پربارتر کنیم. آن چیزی که پروانه ساخت گرفت در نهایت تغییرات زیادی کرد و ساخته شد. برخی ضعف ها رامی پذیرم اما نمی پذیرم که ما در فیلمنامه آشفته بودیم. فیلم نامه کاملاً شخصیت دارد و بر اساس اصولی که باید پیش می رود. چون اطلاعاتی را که باید می دادیم ندادیم مخاطب احساس آشفتگی می کند.
