سینماژورنال: داستان انتقال نمايشگاه كتاب به خانه‌اي دايمي انگار تمامي ندارد. از زماني كه محسن پرويز، معاون فرهنگي در سال ٨٦ بالاخره دلش را به دريا زد و نمايشگاه كتاب را به مصلا انتقال داد؛ دوباره چند سال بعد بحث‌هاي انتقال نمايشگاه به جايي ديگر قوت گرفت.
به گزارش سینماژورنال و به نقل از “اعتماد” يك روز شهر آفتاب مطرح مي‌شد و يك روز باغ كتاب. در اين ميان هر كسي پيشنهادي در آستين داشت تا نمايشگاه را به آنجا انتقال دهند اما با گذشت هشت سال ماندن در مصلا همچنان اين بحث به جايي نرسيده تا اينكه محمدباقر قاليباف در مراسم اختتاميه بيست و هشتمين نمايشگاه كتاب تهران خطاب به وزير ارشاد و ديگر حاضران در سالن گفت: بياييد قول بدهيم سال آينده، بيست و نهمين نمايشگاه كتاب تهران در تپه‌هاي عباس‌آباد برگزار شود كه فضايي ١٣٠ هزار متر مربعي و بسيار زيبا، متنوع و استاندارد دارد. همين حرف كافي بود تا دوباره بحث انتقال نمايشگاه كتاب قوت بگيرد. بر مبناي همين حرف‌ها بود كه علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي از قول شهردار تهران سخن به ميان آورد و گفت كه شهردار قول داده است با آماده‌سازي ۱۳۰ هزار متر مربع از مجموعه باغ موزه و باغ كتاب، بيست و نهمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب در اين مجموعه برگزار شود.
وزیر ارشاد: از شهردار تهران قول گرفتيم كه نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران هم در اين فضا برگزار شود
علي جنتي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي چندي بعدتر كه در نمايشگاه بين‌المللي قرآن در باغ موزه و باغ كتاب برگزار مي‌شد، حضور يافته بود يك بار ديگر به قول آقاي شهردار اشاره كرد و با تاكيد بر مناسب و استاندارد بودن فضاي نمايشگاهي مجموعه باغ موزه و باغ كتاب تهران براي برپايي نمايشگاه قرآن، گفت: نه تنها فضاي باغ موزه دفاع مقدس و باغ كتاب براي برگزاري نمايشگاه قرآن مناسب است بلكه ما از شهردار تهران قول گرفتيم كه نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران هم در اين فضا برگزار شود.
اما جنتي همان موقع هم خودش مي‌دانست كه اين فضا هنوز آماده نشده و در همان روز ديدار از نمايشگاه بين‌المللي قرآن گفته بود در حال حاضر تنها نزديك به ۵۰ هزار مترمربع از اين مجموعه آماده‌سازي شده است كه در اختيار نمايشگاه قرآن قرار گرفته است. بنابراين براي رسيدن به ميزان فضاي مورد نظر كار زيادي بايد صورت بگيرد.
مدیر پروژه باغ کتاب: وزیر با تسامح حرف زده است
با اينكه بسياري فكر مي‌كردند كه نمايشگاه سال ٩٥ قرار است در باغ كتاب برگزار شود اما علي‌اكبر اشعري، مدير اين پروژه چيز ديگري مي‌گويد و حرف‌هاي آقاي وزير را براي برگزاري نمايشگاه كتاب در باغ كتاب را نوعي تسامح مي‌داند.
او با تفسير حرف‌هاي وزير مي‌گويد كه شايد منظور آقاي جنتي فضاي باز باغ كتاب بوده است كه اين موضوع هم عملي نيست چرا كه اين روزها عمليات گودبرداري در آنجا در حال انجام است. اشعري تاكيد دارد كه باغ كتاب هنوز آماده نيست و مبلمان آن هنوز چيده نشده است. به گفته او «اين طور ساختمان‌ها را وقتي مي‌سازند يك گروه ناظر هست كه عيوب را بايد برطرف كنند كه اين اتفاق هنوز نيفتاده است.»
او البته تاكيد دارد كه من چيزي نشنيده‌ام كه بخواهند نمايشگاه كتاب را آنجا برگزار كنند. از سوي ديگر در شوراي سياستگذاري تاجايي كه مي‌دانم بين شهر آفتاب و مصلا يكي را در نظر دارند.
اشعري مي‌گويد كه فضاي باغ كتاب سي هزار متر است و اگر وزير اين حرف را زده باشد به نظرم با تسامح زده است. با اين چيزهايي كه مطرح مي‌شود به نظر مي‌رسد داستان «باغ كتاب» قرار نيست به اين زودي‌ها به نتيجه برسد.
امکانات ویژه باغ کتاب که در تپه های عباس آباد واقع شده
از همان روزهايي كه محل برگزاري نمايشگاه بين‌المللي كتاب تغيير كرد، بحث مكاني براي برگزاري دايمي نمايشگاه‌هاي كتاب وجود داشت، جايي كه تمام سال مخاطباني كه شامل علاقه‌مندان به كتاب، مديران، ناشران و پژوهشگران مي‌شوند به آن سر بزنند و منتظر گردهمايي بزرگ ناشران نباشند. البته قرار است باغ كتاب امكاناتي داشته باشد كه جست‌وجو درباره يك موضوع، كتاب، نويسنده يا ناشر را راحت‌تر مي‌كند و ديگر مانند نمايشگاه‌هاي كتاب نيست كه هركسي به دنبال كتابي خاص يا نويسنده مشخص باشد و نداند به كدام غرفه يا ناشر بايد سر بزند اين همان كاربري است كه اشعري درباره آن حرف مي‌زند؛ برگزاري نمايشگاه‌هاي تخصصي در باغ كتاب.
باغ كتاب تهران در تپه‌هاي عباس‌آباد واقع شده است، جايي كه از شرق با كتابخانه ملي ايران، از شمال شرقي با فرهنگستان‌هاي علوم، زبان و ادبيات فارسي، از شمال غربي با باغ هنر و از غرب با باغ‌موزه دفاع مقدس همسايه است.
130 هزار مترمربع وسعت باغ کتاب
وسعت باغ كتاب تهران ۱٣۰ هزار مترمربع است كه ۶۵ هزار متر مربع آن ساختمان نمايشگاهي، تالارهاي همايش و اداري است و مابقي آن را فضاي سبز و يك درياچه مصنوعي تشكيل مي‌دهد. فضاي داخلي باغ كتاب تهران شامل ۱۶ سالن نمايشگاهي هر يك به مساحت ۲۰۰۰ متر مربع و در دو طبقه بنا شده است. قرار است باغ كتاب تهران پس از تكميل، به عنوان يك نمايشگاه كتاب دايمي در چهارفصل سال به نمايش و ارايه كتاب بپردازد.
ارديبهشت سال ۹۲ اشعري در حاشيه بيست و ششمين نمايشگاه كتاب تهران اعلام كرده بود پروژه بزرگ باغ كتاب همان سال و همزمان با هفته كتاب افتتاح مي‌شود.
اتفاقي كه رخ نداد و همچنان دو سال ديگر از آن تاريخ مي‌گذرد. باغ كتاب پروژهاي است كه از سوي بخش خصوصي اداره مي‌شود و مي‌خواهد خلأ بخش خصوصي و دولتي در حوزه كتابخواني را پر كند. يعني جايي كه بخش خصوصي توان و امكانات لازم و بخش دولتي هم دانش لازم براي اداره چنين مكاني را ندارد.
پروژه ای برای مشاركت جدي ميان ناشران و كتابفروشان
حبيب‌الله حبيبي، كارشناس پروژه باغ كتاب نيز همان سال گفته بود: «در جهان به ازاي هر يك ناشر سه كتابفروشي وجود دارد اما در ايران به ازاي هر سه ناشر يك كتابفروش داريم و از همين رو ويژگي‌هاي كافي براي عرضه ويترين مناسب آثار ادبي در كشور نداريم. اين پروژه سبب مي‌شود مشاركت جدي ميان ناشران و كتابفروشان ايجاد شود و به رونق اقتصادي نشر كمك كند و با توجه به مشكل مكاني برگزاري نمايشگاه كتاب در سال‌هاي متعدد تصميم براي ساخت اين پروژه قطعي شده و قرار است با ساخت مكاني مجزا و اختصاصي براي كتاب، عطش مردم براي خريد كتاب در طول سال تامين شود تا نمايشگاه بين‌المللي كتاب با ازدحامي كه حالا مي‌بينيم روبه‌رو نشود و كيفيت اين رويداد فرهنگي نيز افزايش پيدا كند.»
اشعري هم اعتقاد دارد: «پروژه باغ كتاب تهران براي رونق كار ناشران و كتابفروشان داير شده و نقش مكمل را در اين بخش ايفا مي‌كند و فروشندگان و ناشران هنگامي كه وارد اين شبكه مي‌شوند، مي‌توانند از نزديك‌ترين كتابفروشي در نزديكي خود مطلع شوند.»
مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری: باغ کتاب آماده بهره برداری است اما نمی دانیم آن را به چه کسی تحویل دهیم
خليل راحتي، مديرعامل شركت توسعه فضاهاي فرهنگي شهرداري تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» از پايان عمليات ساختماني باغ كتاب خبر داده و اضافه مي‌كند: «پروژه باغ كتاب در حال حاضر آماده بهره‌برداري است و وقتي بهره‌بردار مشخص شود، با ناشرهاي مختلف مذاكراتي صورت مي‌گيرد. اما با اينكه عمليات ساختماني كار تمام شده، هنوز به ما گفته نشده آن را به چه كسي تحويل دهيم.»
او در ادامه مي‌گويد: «امكانات جانبي كه براي باغ در نظر گرفته شده، مانند سالن‌هاي نمايش و همايش نيز حاضر هستند، البته يك سالن چندمنظوره نيز در نظر گرفته‌ايم كه نصب تجهيزات آن يك سال طول مي‌كشد و سال آينده آماده بهره‌برداي خواهد بود.»
هنوز هیچ چیز معلوم نیست
گرچه وزير ارشاد بعد از نمايشگاه كتاب سال گذشته اعلام كرد كه بالاخره نمايشگاه كتاب به باغ كتاب خواهد رفت اما با حرف‌هايي كه مدير پروژه زده هنوز اين مكان تحويل كسي داده نشده است معلوم نيست پروژه باغ كتاب به كجا مي‌رسد و بالاخره ايده نمايشگاه دايمي كتاب از چه زماني اجرا مي‌شود و نمايشگاهي كه لقب بين‌المللي را يدك مي‌كشد و يكي از پر‌بيننده‌ترين نمايشگاه‌هاي خاورميانه است كي بالاخره به خانه جديد خواهد رفت.
