دغدغه فرهنگستان؛ تببین سلامت معنوی در جامعه
سینماروزان: کار خوب مشترکی که بعد از انقلاب با همکاری حوزه علمیه به نتیجه رسیده همین سلامت معنوی است. پژوهشگاه رشاد یکی از کارهای مهمش آن است که آثار ملی و دینی را در حوزه سلامت معنوی، تدوین کند.
دکتر عباس زاده در همایش سلامت معنوی اسلامی با بیان مطلب فوق گفت: همایش ما دستاوردهایی دارد مختلف و متنوع در حیطه های متعدد. امسال بحث سلامت معنوی قرآن، مدنظر ماست. در این همایش یک شخصیت الگو در حیطه سلامت معنوی را معرفی می‌کنیم و مشارکت نسل جوان در بحث سلامت معنوی را پی گرفته‌ایم.
دکتر علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در این نشست گفت: سلامت معنوی چهار دهه ای است که توسط سازمان جهانی سلامت تایید شده و در عین حال بُعد دیگری را علاوه بر وجه دیگر سلامت تایید کردند به نام سلامت معنوی. بحث دیانت از جمله وجوه این مبحث است. الان آیت الله رشاد ورود کرده اند تا سند سلامت معنوی توسط پژوهشگاه نوشته شده و به تصویب برسد.
دکتر مرندی گفت: سلامت معنوی اسلامی یعنی همان دین داری و منطبق بر آموزه های قرآنی. در غرب بیشتر بر امور متافیزیکی مثل یوگا متکی هستند ولی در اینجا همه چیز کاملا برآمده از قرآن و آموزه های قرآنی است. برای نهادینه کردن این مقوله در اجتماع، کار راحتی نداریم ولی باید تلاش کنیم که ارزشهای انسانی جوری آموزش داده شود که نهادینه گردد در جامعه.
او افزود: تکامل سالهای اول زندگی و تاکید بر امور اخلاقی مثل دروغ نگفتن و… در ماه‌های آخر بارداری و ابتدای زندگی، بسیار مهم است و باید در بحث سلامت معنوی بسیار بدان اهمیت داده شود. سلامت معنوی با سلامت روان از زمین تا آسمان در تفاوت است. آموزش و پرورش در این حیطه نقشش بسیار بالاست. روحانیت هم به کمک ما آمده و باعث خواهد شد که بتوانیم امور مرتبط با سلامت معنوی را به طور جدی پیش ببریم. سی سال بود که هیچ کس هیچ کاری نکرده بود و درنتیجه کتب غربی، آمدند و فراگیر شدند ولي به هر حال فرهنگستان جلو آمده و قصد دارد خلاء را پر کند.
دکتر مرندی متذکر شد: جامعه پزشکی هم مثل کل جامعه، رشد معنوی نداشته و از طرفی بخشی از ساختار هم با پزشکان، میانه ندارد و مثلا در سریال‌ها یا با پزشکان شوخی می‌کنند یا با نانوایان. در دفاع مقدس، پزشکانی داشتیم که همدوش رزمندگان بودند یا در دوران کرونا که حدود سیصد شهید از جامعه پزشکی داشتیم پس نباید برخورد قهری با پزشکان داشت و باید به سمت ایجاب رفت.
دکتر مرندی گفت: هر صنفی اگر به خدا معتقد باشد و سلامت معنوی را جدی بگیرد قطعا با رشد مواجه خواهد شد. توسعه مناطق محروم فوق العاده تاثیر دارد در سلامت معنوی. زمانی در برخی استان ها اصلا پزشک ایرانی نداشتیم ولی حالا اوضاع خیلی بهتر شده. مقاله ای برای دانشگاه مریلند را سالها قبل خواندم با محوریت دو گروه بیمار که برای یک گروه دعا خوانده شد و معلوم شد که برای این گروه، طول عمر بیشتر شد. یا در دوران جنگ که وزیر شدم با وجود کمبود منابع ولی با توکل، سعی کردم شرایط خوبی را فراهم کنم و به سمتی ببرم اوضاع را که از بسیاری مشکلات جلوگیری گردد.
دکتر عباس زاده عضو شورای سلامت معنوی فرهنگستان بیان داشت: سلامت معنوی با رویکرد اسلامی وضعیتی است که بینش و کنش و رفتارهای آدمی مرتبط با اصول اسلامی باشد. سلامت معنوی را یک بعد در کنار دیگر ابعاد درنظر می‌گیرند ولی از نظر اسلامی، این طور نیست چون سلامت معنوی ارجح است بر دیگر وجوه مثلا بسیاری از معضلات روانشناسی با معنویت حل می‌شود. قرآن، سلامت معنوی اسلامی و جامعه سه کلیدواژه این همایش هستند.
او ادامه داد: تصویر قرآن از سلامت معنوی، واکاوی نتایج سلامت معنوی در قرآن، مبانی انسان شناختی، مبانی هستی شناسی، مطالعه راهکارهای اجرایی و نهادینه سازی سلامت معنوی قرآنی در جامعه، استفاده از ظرفیت محیطهای آموزشی برای رشد معنویت درجامعه و… ازجمله اهداف سلامت معنوی است. همایش، ۹ محور خواهد داشت و ازجمله چیستی، ارتباط سلامت معنوی با دیگر ابعاد، سلامت معنوی قرآن‌بنیاد و دیگر ابعاد، بحث فضای مجازی و…
در این نشست دکتر ابوالقاسمی از دیگر اعضای فرهنگستان درباره سلامت معنوی بیان داشت: مهمترین دغدغه فرهنگستان باید تببین سلامت معنوی در جامعه باشد. حوزه و وزارت بهداشت پای کار آمده‌اند و صداوسیما هم باید پای کار بیاید. استفاده از ظرفیت های مراکز بهداشتی درمانی هم در دستور کار است و همه باید پای کار بیایند. بحث سند سلامت معنوی اسلامی، هم‌افزایی دستگاهها را می طلبد. درسنامه سلامت معنوی هم تدوین شده و قرار است وارد سیستم آموزشی شود. سلامت روانی را شاید با دارو بتوان ایجاد کرد ولی سلامت معنوی را نمی‌توان با دارو ایجاد کرد. موضوع توکل یا دعا از موضوعاتی است که در بحث سلامت معنوی بسیار به کار می‌آید.