سینماروزان: محمدمهدی اسماعيلي وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که مهمان برنامه «نگاه یک» در شبکه یک سیما بود، درباره نگاه دولت سیزدهم به مقوله فرهنگ گفت: در چهار دهه اخیر شاهد نگاه های مختلفی به مقوله فرهنگ بودیم. شعار دولت فعلی گفتمان است و تلاشش بر این است که همه امورات را در همه حوزه ها به مردم بازگرداند. این به معنی سلب اختیار از دولت نیست بلکه دولت باید تسهیل گر باشد و اگر شعار بخواهد اجرا شود مردم باید همه کاره باشند.
وی افزود: فعالیت های فرهنگی باید به جریان های مردمی واگذار شود و این نقطه کانونی دولت جدید است. حرکت دولت مردمی بر پایه اتکای حضور مردم است. در دولت قبلی با پدیده بی اعتمادی مردم به دولت مواجه بودیم و ماجرای آبان ۹۸ در این پارادایم قابل تحلیل است. با اشاره به ماجرای هک کارت سوخت بنزین در مدت اخیر باید گفت در دولت جدید اعتماد مردم به دولت برگشت و مردم اصلا اعتراضی نکردند. حالا با این فضا ما می توانیم کار را به دست مردم بسپاریم.
اسماعیلی در ادامه بیان داشت: برنامه اصلی وزارت خانه فرهنگ و ارشاد اسلامی احیای مرجعیت وزارت فرهنگ در مدیریت فرهنگی است. حوزه سیاست گذاری اصلی در مدیریت فرهنگی دولت بر عهده وزارت ارشاد است. ما دستگاه‌های متعدد غیر فرهنگی در دولت داریم که بیشترین دخالت را در عرصه مدیریت فرهنگی دارند. چرا این طور شده؟ هولدینگ‌های رسانه‌ای تشکیل شده که به دو شرکت بزرگ خصولتی متصل است، در دولت سیزدهم رئیس جمهور دستور داده همه دستگاه‌های دولتی دارای بودجه فرهنگی با نقطه چین به وزارت فرهنگ و ارشاد وصل شوند. مصوبه این موضوع در دولت در حال آماده‌سازی است، رئیس جمهور از حوزه اختیارات خود مدیریت فرهنگی را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تفویض می‌کنند و این کار بسیار بزرگی است.
وی ادامه داد: دولت هم مثل مجلس کمیسیون هایی دارد. در وزارت ارشاد یک نظارت بر فرهنگ داریم. امتیازی که دولت آقای رئیسی دارد این است که وزرای مختلف درباره موضوع های مختلف اشتراک نظر داریم و برای مثال وزیر صمت نسبت به مسائل فرهنگی با ما اتفاق نظر دارد و زبان ارتباطی مان خیلی فعال است، ما همه یک مجموعه هستیم. من درباره همه مصوبات دولت رای می دهم. در مدیریت فرهنگی علیرغم ساختارهای مختلف، وزارت ارشاد باید نظارت بر عملکرد و هزینه کرد فرهنگی داشته باشد.
وزیر ارشاد اسلامی افزود: اگر فرهنگ را پایه اصلی تحولات جامعه بدانیم و انقلاب مان را انقلاب فرهنگی بدانیم و بپذیریم مخالفت هایی که خارج از کشور می شود بیشتر در بعد فرهنگی است نه سیاسی، حتما باید حوزه فرهنگی مان را تقویت کنیم. حتی این را هم می دانم که شبکه های فارسی زبان بیشتر تمرکزشان روی نظام خانواده است.
اسماعیلی گفت: امروزه ما در حوزه سیاست گذاری دچار مشکل هستیم و بر همین اساس چرخه معیوب می شود. ما در دولت جدید تلاشمان این است که مغز متفکر کار را باز تعریف کنیم ولو اگر بودجه کمی داشته باشیم هم کار درستی صورت می گیرد.
وی افزود: روز گذشته از پشت صحنه یک فیلم سینمایی بازدید کردم و به این فکر کردم که در این چند سال چند فیلم درباره شهدا ساخته شده؟ تا امروز به جز فیلم بادیگارد یک فیلم درباره شهدای هسته‌ای ساخته نشده است، چه زمانی قرار است ساخته شود؟ رهبر معظم انقلاب بیش از ۳۰ تا ۴۰ مجموعه از شهدای شاخص انقلاب نام بردند که باید درباره آنها فیلم و سریال ساخته شود، اما در حوزه‌ای که قرار است مدیریت کنیم چند تا ساخته شده است؟ مگر پول نبوده؟ تعدادی سریال ساخته شده اما زیاد نبوده و من مشکل حوزه فرهنگ را اولا بودجه نمی بینم و معتقدم بودجه به اندازه کافی وجود دارد. قرار نیست همه پول ها دست وزارت ارشاد باشد. اگر با برنامه ریزی خوبی پیش رویم سال آینده در جشنواره فیلم فجر ۲۰ فیلم متناسب با ایثار و شهادت داریم و در جشنواره فیلم فجر سال آینده می توان اینها را ارزیابی کرد.
اسماعیلی درباره توزیع امکانات در حوزه های فرهنگی ادامه داد: ۸۰ تا ۹۰ درصد فیلمهای سینمایی مان در تهران و شمال تهران ساخته می شود. آیا ظرفیت های دیگری نداریم؟ بسیاری از مشکلات ما زیر ساختی است. طی همین دو ماه و سفرهایی که به استان های مختلف داشتیم، به بخش های فرهنگی شان از نظر مالی کمک کردیم. در استان اردبیل بیش از ۳۰۰ میلیارد کمک برای مجموعه های فرهنگ استان گرفتیم همینطور است برای دامغان و سمنان و … که همگی برای تکمیل ساختارهای فرهنگی شهرهای مختلف ایران شد. همچنین در استان فارس دولت ۲۰۰ میلیارد برای تکمیل تالار مرکزی شیراز بودجه گذاشت. خبرش را که برای انتشار آماده کردیم، مسئول دفترم آمد و گفت که جلوی این خبر را گرفته چون تصورش این بوده که اعتبار ۲ میلیاردی به اشتباه ۲۰۰ میلیارد درج شده است من گفتم خیر همان ۲۰۰ میلیارد درست است، اما برایش باورپذیر نبود.
وی ادامه داد: سیاست اصلی این دولت، تکمیل زیر ساخت های فرهنگی است. تولید فرهنگی بر زیر ساخت، گره خورده است. همان ابتدای کار در وزارت ارشاد گفتم میخواهم بخش مناطق محروم در وزارت ارشاد را راه اندازی کنم. از جمله آموزش های فرهنگی در شهرهای مختلف و ما این روزها در حال تکمیل زیر ساخت هایمان هستیم که مهم ترین کار آن کار تولید است.گام اول در دولت سیزدهم این است که زیرساخت های مهمی که نیمه‌کاره هستند را تکمیل کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره کارهای اجرایی در بخش مناطق محروم نیز بیان داشت: مهم ترین کار دولت مردمی، واگذاری کارها به مردم است. ۲۶ هزار کانون فرهنگی و هنری در مساجد داریم که فعال هستند و در ستاد مناطق محروم بار اصلی مان را بر دوش کانون های مساجد گذاشتیم. برای مثال من فیلم محمد رسول الله مصطفی عقاد را دهه ۶۰ روی دیوار مسجد دیدم و یادم هست که در مسجد تئاتر اجرا می کردیم.
وی درباره تخصیص بودجه به حوزه سینما و موسیقی نیز گفت: سینما هزینه بر تر از سایر حوزه ها است اما باید به همه حوزه ها به یک اندازه توجه کرد. در همین مدت دو جلسه با خوش نویسان و هنرمندان تجسمی گذاشتم و در آنها به نتیجه های خوبی رسیدیم و برای هنرهای بومی و محلی بودجه تخصیص می دهیم. در سنندج برخی به بنده مراجعه کردند و درخواست راه اندازی انجمن دف داشتند و وقتی به تهران برگشتم انجمن دف‌نوازی در سنندج راه‌اندازی شد. در سیستان و بلوچستان گروهی را مامور کردم که سالیانه ۶-۷ جشنواره بزرگ برای این استان و شهرهای مختلف آن طراحی کنند.همیشه کسی که انگیزه نداشته باشد را به همکاری انتخاب نمی‌کنم چرا که من در قبال مردم متعهدم چون معلوم نیست دوره خدمت هر فردی در هر پست و سمتی تا چه زمانی ادامه داشته باشد.
اسماعیلی درباره مصرف محصولات فرهنگی در سبد خانوار گفت: سال گذشته با دوستان در سازمان صداوسیما کاری برای سرانه مصرف فرهنگی انجام دادیم اما امسال وضعیت خوب نیست و ما هر چقدر کتاب خانه بسازیم و کتاب تولید کنیم باز هم مهم کتاب خوان است که نداریم و تعدادشان خیلی کم است. در این بخش وزارت آموزش و پرورش هم باید پیش قدم باشد. امروزه بچه های ما غیر از کتاب های درسی به هیچ کتاب دیگری دست نمی زنند. ما در وزارت ارشاد معاونت فرهنگی داریم و نمایشگاه کتاب برگزار می‌کنیم و ما تلاشمان بر این است که قیمت تمام شده کتاب را پایین بیاوریم. جلسه‌ای با وزیر صمت و معاون اول داشتم تا در برنامه‌ای یک و نیم تا دو ساله صنعت نشر را به خودکفایی برسانیم. یکی از سرفصل‌های برنامه من در مجلس ملی کردن صنعت نشر بود. در آنجا گفتم که ۹۰ درصد کاغذ ما وارداتی است. برای مثال سالیانه حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تن کاغذ نیاز داریم و تولید اکنون ما کمتر از ۳۰ هزار تن است. ما کارخانه‌ای در مازندران داریم که اگر فعال شود میتواند تا ۹۰ هزار تن کاغذ برای ما تولید کند. آقای رئیسی در سفر اخیری که به استان فارس داشتند، از مجموعه‌ای بازدید کردند که با دریافت تسهیلاتی که درخواست داشتند ۸۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و اگر راه بیفتد میتواند سالیانه ۳۰ تا ۴۰ هزار تن کاغذ تولید کند. اگر همین چند کارخانه راه بیفتد تا یک سال و نیم آینده می‌توانیم بیش از ۸۵ درصد کاغذ را در داخل کشور تولید کنیم. این موضوع یعنی قیمت را از التهابات ارزی نجات داده‌ایم. وظیفه من است که همراه با دوستان در وزارت صمت این کار را پیگیری کنم.
وی درباره تکثیر و چاپ غیر قانونی برخی کتاب ها گفت: کار بعدی ما این است که زیر ساخت های کتاب خانه ها را تکمیل کنیم و دنبال این موضوع هستیم و از طریق دستگاه های قضایی آن را پیگیری کنیم و در حال آماده کردن قانون جدیدی برای حمایت از نویسندگان و ناشرین هستیم و این ماموریت را به اداره کل حقوقی خود داده‌ایم تا بتوانیم در قالب یک لایحه که به مجلس می‌رسد، این معضل را برطرف نماییم. همچنین قصد داریم تا قرائت خانه ها را در کشور افزایش دهیم تا افرادی که هزینه خرید کتاب را ندارند بتوانند به راحتی با مراجعه به کتاب خانه ها به مطالعه مشغول شوند.
اسماعیلی همچنین با اشاره به حمایت وزارت ارشاد از هنرمندان نیز گفت: برنامه ای برای حمایت از سینماگران و هنرمندان داریم که یکی از آنها ارائه تسهیلات دو یا سه درصدی در صندوق هنر است. ۵۰۰ میلیارد برای این افراد در نظر گرفتیم. ما زمینه فعالیت های عادی سازی کشور را در دوران کرونا انجام دادیم و معتقدیم باید با کرونا کنار آمده و با آن زندگی کنیم. بر همین اساس امروزه بالای ۹۰ میلیون واکسن تزریق شده است و از مردم می خواهیم که در این مشارکت دولت را کمک کنند تا ایمنی سراسری ایجاد شود. همچنین در حال طراحی سامانه‌های هوشمندی هستیم که بتوانیم براساس واکسیناسیون خدماتی را به مردم ارائه بدهیم. این سامانه‌ها به صورت آزمایشی در دو استان در حال استفاده است و ان شاء الله از اول آذرماه پیش‌بینی میشود که بتوان کل کشور را زیر این سامانه برد. از این طریق می‌توان به کسانی که دو دز واکسن را دریافت کرده‌اند خدمات فرهنگی ارائه کرد.
وی افزود: بیشترین بسته فرهنگی متعلق به موسیقی است. ما فضایی ایجاد کردیم تا هنرمندان موسیقی کنسرت هایشان را در شهرهای مختلف برگزار کنند. ثبت نام این کنسرت ها آغاز شده و از اوایل آذر ماه به طور جدی شروع می شود. از طرفی نمایش فیلم ها در سینماها هم شروع شده است و این نشان دهنده رغبت مردم به سمت این فضا است.
اسماعیلی در ادامه عنوان داشت: برنامه روشنی برای هزینه های بالای کتاب دانشگاهی نداریم اما قصد داریم نمایشگاه هایی برگزار کنیم که در آنها این کتاب ها با تخفیف های خوبی به فروش می رسند. در هفته کتاب نیز بنا داریم نمایشگاه های حضوری و مجازی برای مردم کشورمان داشته باشیم.
وی درباره حواشی بوجود آمده درباره انتصاب اعضای هیئت امنای فارابی گفت: در هیئت امنای فارابی ۹ نفر عضو داریم و حضور سه نفر از آنها را برای دوره فعلی تمدید کردیم و سه نفر از اهالی فرهنگ و هنر به آنها اضافه شدند که رئیس سازمان سینمایی یکی از آنها است. رییس سازمان برنامه و بودجه ما در خبرگزاری جمهوری اسلامی و عضو بنیاد رودکی بوده اند. او از نظر حقوقی در چندین حوزه ما عضویت دارد و با همان فلسفه‌ای که در بنیاد رودکی عضو حقوقی است در همین‌جا هم از او استفاده کردیم. درباره وزیر نفت هم باید بگویم که در ابتدا می‌خواستیم از معاونین ایشان استفاده کنیم اما دیدیم بهتر است خود آقای دکتر اوجی حضور داشته است. نباید این تلقی ایجاد شود که ایشان را برای پول آوردن عضو کرده‌ایم. درباره مناطق آزاد هم باید بگویم که دارای معاونت فرهنگی بوده و بخش عمده‌ای از فعالیت‌های فرهنگی در آنجا انجام میشود. ما می‌خواهیم که این افراد هم‌افزا شوند. این افراد هیئت امنا هستند و بنیاد فارابی دارای هیئت مدیره و مدیر عامل است که همه آنها شخصیت‌های سینمایی هستند و یکی از شخصیت‌های سینمایی مطرح را به عنوان رئیس سازمان سینمایی گذاشتیم و اگر تمام انتصابات بنده را بررسی کنید می‌بینید که همه این افراد جز افراد برجسته حوزه خودشان هستند. به نظرم هیچ ایرادی ندارد که در هیئت امنا یک مرکز از تخصص‌های مختلف در کنار هم حضور داشته باشند.
اسماعیلی درباره کم توجهی به تئاتر و دلیل آن نیز بیان داشت: از همه این عزیزان عذرخواهی می کنم که در دوره کرونا بیشترین ضرر را دیده اند و کمتر مورد توجه مردم قرار گرفتند. آنقدر به این افراد کم توجهی شده که نمی توانم حرفی بزنم. اما می توان به برخی فضاها توسعه مکانی داد. در وزارتخانه نیز نگاه ما این است که مردمی‌سازی کرده و از جشنواره‌ها و مدل‌هایی که تئاتر را به دل توده‌های عمومی مردم می‌برد حمایت کنیم.
وی ادامه داد: درباره گزارش جنجالی که از وضعیت حوزه‌های مختلف هنر در دولت قبل ارائه کردم باید بگویم که فضای سیاسی روی آن سوار شد، اما گزارشی از وضع موجود براساس گزارش‌های رسمی دستگاه‌های دولتی دولت سابق بود. برنامه ما این بود که در هر حوزه، تصویری از وضع موجود را به مجلس ارائه بدهیم و سپس برنامه خودمان را بگوییم. بنده نسبت به منتقدین داخلی احترام می‌گذارم و معتقدم که دچار سوءتفاهم شده‌اند…
اسماعیلی همچنین با بیان اینکه تلاش ما این است که در مفاهمه با اهالی سینما بتوانیم وضعیت را به ریل‌گذاری اصلی برگردانیم گفت: اهالی سینما بهترین کسانی‌اند که می‌توانند در این زمینه به ما کمک کنند. بدون شک از آثاری حمایت می‌کنیم که به فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی ما کمک کرده و ادبیات آن را افزایش بدهد. قطعا خودم را موظف می‌دانم که از آثار نمایشی که در خدمت این مرز و بوم است دفاع کنم و تعهدم به این بخش از کارهاست. اگر قرار باشد حمایتی بکنیم از این دست کارها حمایت می‌کنیم.
