1

مرگ آتیلا پسیانی؛ میراث‌دار کارگاه نمایش و پدر معنوی نوآمدگان بازیگری!

سینماروزان/حامد مظفری: آتیلا پسیانی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون در ۶۶سالگی مرحوم شد.

آتیلا پسیانی متولد ۱۳۳۶ و فرزند جمیله شیخی بازیگر فقید بود که کار بازیگری را کنار مادر استارت زد ولی خیلی زود جذب کارگاه نمایش شد و تحت آموزه‌های اساتیدی همچون آربی آوانسیان قرار گرفت. هدف از راه اندازی کارگاه نمایش ایجاد فضایی برای انجام تجربه های خارج از روال متداول تئاتری بود و همین سبب ساز شکل گیری نسلی از بازیگران تئاتر شد که خوب یا بد بیش از مخاطب عام به دنبال جلب طبقه موسوم به الیت مخاطب بود با این حال وقوع انقلاب و ممنوع‌کاری شماری از بازیگران قبل، موجب شد برخی از متلمذین این مکتب به بازیگر بسیاری از آثار روتین سال‌های بعد بدل شوند و خود، نقیض خود را تولید کنند!

آتیلا پسیانی کار بازیگری در تلویزیون را قبل از انقلاب و با ایفای نقش در سریال #لحظه به کارگردانی محمد صالح علاء شروع کرد ولی بعد از انقلاب و با سریال #محله_بروبیا ساخته داریوش مودبیان، گل کرد و پس از آن جذب سینما شد و بعد از یکی دو تجربه مهجور با فیلم #طلسم -که بیش از کارگردانش داریوش فرهنگ، مرهون متن پیچیده قلعه کولاک بهرام بیضایی بود- و همچنان فیلم #روز_شیطان بهروز افخمی، مورد توجه قرار گرفت.

آتیلا پسیانی طی چهار دهه حضور در سینما، تئاتر و تلویزیون بعد از انقلاب، فراوان نقش ایفا کرد و با همه تیپ محصولی همراهی داشت؛ از آثار تجاری مثل سلام بر عشق، نازنین، مجردها و کما گرفته تا فیلم های آوانگارد نظیر مسافران بهرام بیضایی و کارگران مشغول کارند مانی حقیقی تا آثار سینمای جنگ مثل خاکستر سبز ابراهیم حاتمی‌کیا و هیوا ی رسول ملاقلی پور تا آثار روتین مناسبتی و غیرمناسبتی تلویزیونی همچون باخانمان، زیر هشت،  اولین شب آرامش، زیر تیغ، گم گشته، هفت سنگ و…

آنچه در مرور کارنامه پسیانی جلب نظر می‌کند حدی ثابت از صرف انرژی برای تمام کاراکترها و تیپ های ایفاشده و حتی نقش‌های کوتاه بود؛ کارنامه بازیگری او بیشتر به تابع ثابت شبیه بود با بُرد ثابت و البته تکنیسین در ایفای نقش‌های مکمل. تکنیسینی خبره که بیش از حد نیاز برای هیچ نقشی انرژی نگذاشت!

آتیلا پسیانی فوت شد
آتیلا پسیانی فوت شد

آتیلا پسیانی تقریبا تا اواخر زندگی، کار تئاتر را ادامه می‌داد و همچنان در خلال تجربیات تئاتری بسیاری از استعدادهای نوآمده را کشف و به سینما و تلویزیون معرفی و حمایت‌شان کرد. او نقش یک‌های بسیاری را به سینما معرفی کرد ولی خودش به جز خاکستر سبز، هیچ نقش یک جدی و به یاد ماندنی نداشت. آتیلا در خاکستر سبز نقشی معادل رضا برجی -عکاس جنگ و از همراهان سیدمرتضی آوینی- را ایفا کرد و در مابقی کارنامه اش، بیشتر نقش مکمل ایفا کرد و شاید به همین دلیل هیچ گاه به سیمرغ بازیگری نرسید.

آتیلا پسیانی همسر فاطمه نقوی بازیگر و پدر ستاره پسیانی و خسرو پسیانی بود که هر دو ادامه‌دهنده راه پدر بوده اند.