سینماروزان/ندا آل‌طیب: محمود دولت‌آبادي براي همه كتابخوان‌ها چهره جذابي است؛ نويسنده‌اي كه با رمان‌هايش خاطرات مشترك زيادي را در ذهن همه ما ساخته، از «كليدر» تا «جاي خالي سلوچ» و «روزگار سپري شده مردم سالخورده»، «سلوك»، «آن ماديان سرخ يال» و… نويسنده‌اي كه آوازه شهرت و اعتبارش فراتر از مرزهاي وطن رفته وآثارش به زبان‌هاي مختلفي همچون انگليسي، ايتاليايي، فرانسوي، آلماني، عربي، هلندي، سوئدي و… ترجمه شده‌ است.

به گزارش سینماروزان و به نقل از «اعتماد» طبيعتا همه آنان كه با آثار و شخصيت‌هاي اين نويسنده خاطره دارند علاقه‌مندند گاهي هم به خلوت او سرك بكشند و دريابند كه نويسنده مورد علاقه شان چگونه به هستي و امورات آن مي‌نگرد و شايد كتاب «اين گفت و سخن‌ها» پاسخي براي همين كنجكاوي‌ها باشد. اين كتاب دربر دارنده چندين گفت‌وگو با دولت‌آبادي است كه در نشريات گوناگوني منتشر شده بود كه اكنون از سوي نشر «چشمه» منتشر و در قالب يك كتاب به چاپ رسيده است و يكي از آثار تازه‌اي است كه در نمايشگاه كتاب تهران ارايه شده است.

هرچند كه انتشار اين كتاب خبري خوشحال‌كننده براي دوستداران دولت‌آبادي است اما همچنان جاي خالي «زوال كلنل» اثر توقيفي او رخ‌نمايي مي‌كند و آقاي نويسنده همچنان اين احتمال را مي‌دهد تا باز هم نسخه‌هاي جعلي اين اثر منتشر شود. به انگيزه عرضه كتاب «اين گفت و سخن‌ها» در نمايشگاه كتاب تهران گپ و گفتي كوتاه با او داريم.

به عنوان نخستين پرسش يكي از نقاط ضعف ما نبود و كمبود منابع مكتوب درباره چهره‌هاي صاحب نام كشور است و هميشه اين سخن مطرح مي‌شود كه ما ملتي شفاهي هستيم و در مكتوب كردن تجربيات چهره‌هاي سرشناس كشورمان كم‌كاري مي‌كنيم. آيا كتاب «اين گفت و سخن‌ها» به نوعي زندگي نامه يا تاريخچه شفاهي درباره شماست؟

بله، متاسفانه تا اكنون ما ملتى بيشتر شفاهى بوده‌ايم و علت تاريخي آن از اين بابت بوده و شايد هنوز هست كه امر كتابت منحصر به بخش يا قشر نازكى از جامعه بوده است، اما از آستانه‌ مشروطيت به اين سو- اگر شده با حداقل‌هاى چاپ و انتشار كتاب و روزنامه، گرايش به سمت بيرون آمدن از موقعيت شفاهى به تدريج پديد آمده و در حال رشد بوده و هست با وجود همه‌ مضايق- البته در گذشته‌هاى دور زندگي‌نامه‌نويسى در سطح وزارت وجود داشته كه ازميان رفته بود تا دوران معاصر. خوشبختانه در اين روزگار به جبر تاريخ بسيارى از رجال و شخصيت‌هايى كه نقش قابل توجهى در دوره خودشان داشته‌اند، زندگينامه‌نويسى رونق يافته و اين بسيار خوب است. اما مجموعه‌ «اين گفت و سخن‌ها» هيچ شباهتى به زندگى نامه ندارد، بلكه بيشتر به بيان نقطه نظرهاى تجربى- آموختگي من مربوط مى‌شود، عمدتا در زمينه‌ى ادبيات با نيم‌نگاهى به مسائل اجتماعى و بعضا سياسى تا آنجا كه به حدود و حوزه‌ى حرفه‌اى من مربوط مى‌شود. بديهى است باورهاى من نسبت به مقولات مربوطه در «اين گفت و سخن‌ها» آمده است.

هميشه درباره زندگي و ديدگاه‌هاي افراد مشهور و چهره‌هاي ملي جامعه كنجكاوي زيادي وجود دارد و مردم علاقه‌مندند به زواياي پنهان زندگي آنان مانند ديدگاه‌شان نسبت به مسائل سياسي و اجتماعي، مرگ، عشق، تنهايي و… آگاه شوند. كتاب «اين گفت و سخن‌ها» چقدر به اين كنجكاوي پاسخ مي‌دهد؟

بستگى به هوشمندي خواننده دارد كه چه ميزان كنجكاو پيدا كردن پاسخ براى جواب‌هايش باشد، فكر مى‌كنم هر آنچه درباره مقولات عام معاصر به حرفه من مربوط مى‌شود، پرداخته شده است. در مواردى دقيق‌تر و در مواردى هم عميق‌تر؛ شايد بايد مى‌گفتم كه اين گفت‌وگوها در مسيرى حدودا بيست ساله كه از جانب اشخاص گوناگون انجام گرفته، به گزين شده و الزام چاپ آنها وجود داشته است، زيرا به بسيارى پرسش‌هاى پراكنده‌اى كه ازجانب اشخاص كنجكاو، اينجا و آنجا – مستقيم يا غيرمستقيم- عنوان مى‌شود، پاسخ مى‌دهد، به خصوص در بابِ چند و چون زندگي و كار در جامعه‌اى اينچنين كه همه‌ تجربه‌اش كرده‌ايم و داريم تجربه مى‌كنيم.

انتخاب اين بيست و چهار گفت‌وگو براي انتشار در اين كتاب بر چه اساس و مبنايي بوده است؛ به عبارت ديگر اين گفت‌وگوها چه ويژگي‌هايي داشتند كه براي اين كتاب انتخاب شدند؟

فكر مى‌كنم بيست و پنج گفت‌وگو باشد. بله، بيست و پنج تاست. انتخاب‌شان هم مبناى خاصّى نداشته، فكر مى‌كنم توجه شده كه مواردى مكرر نباشند كه البته ممكن است بازهم سوال يا جوابى شبيه در كتاب ديده شود؛ همين. ويژگى‌شان هم چنانچه در بالا ذكر كردم همين عرصه كار و زندگى و عقايد و باورهاى آدمى است در كسوت نويسنده‌اى در كشورِ ما ايران و در جامعه و نظام سياسى‌اى كه با آن و در آن به سر مي‌بريم!

اگر بخواهيد از جاي خالي برخي آثارتان در نمايشگاه كتاب امسال ياد كنيد، كدام اثر شما هست كه جايش در نمايشگاه كتاب تهران خالي است؟

متاسفانه چندى است كه ديگر نمايشگاه كتاب نرفته‌ام و اكنون هم دقيقا نمى‌دانم كدام يك از آثار مُجاز من در نمايشگاه در معرض ديد هست يا نيست. حدس مى‌زنم كه منطقا تمام آثار مجاز در نمايشگاه و در غرفه‌هاى ناشران باشد، اما يقين دارم سه عنوان از آثار من كه مجوز نشر نيافته‌اند در نمايشگاه هم نيستند و آن سه عنوان عبارتند از: كلنل، طريق بسمل شدن و عبور از خود. البته از بركت توجهات عاليه‌ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى محتمل است كتابى جعلى با عنوان زوال كلنل (ترجمه، تقلب، تخريب و چاپ با حروف فارسي!) در نمايشگاه به اشخاص نا آگاه فروخته شود كه باز هم تاكيد مى‌كنم آن كتاب به صورتى كثيف و رذيلانه وارد بازار شده و ربطى به اثر ادبي من ندارد!

اگر اجازه دهيد يكي دو پرسش هم درباره نمايشگاه كتاب تهران مطرح كنم، برخي نويسندگان معتقدند نمايشگاه بيشتر ويتريني براي ناشران است و خيلي نمي‌تواند ويتريني براي آثار نويسندگان باشد. ارزيابي شما در اين زمينه چيست؟

متاسفانه من از چند و چون امور مربوطه اطلاع ندارم، گرچه اگر هم ويترينى براى ناشران باشد باز هم به نويسنده يا نويسندگان مربوط مى‌شود، چون نويسندگان درون كتاب‌هاى‌شان هستند كه در ويترين‌ها به نمايش گذاشته شده.

يكي از اموري كه نمايشگاه كتاب مي‌تواند به عنوان برنامه‌اي جذاب براي مخاطبان خود تدارك ببيند اين است كه نشست‌هايي را براي گفت‌وگو و تبادل نظر مستقيم ميان خوانندگان كتاب با نويسندگان و مترجمان مطرح، برگزار كند. چراكه بسياري از خوانندگان كتاب علاقه‌مندند تا از نزديك با نويسندگان مورد علاقه خود گفت‌وگو كنند. نمايشگاه كتاب تهران چقدر اين فرصت گفت‌وگو را فراهم مي‌كند؟ آيا از شما دعوت مي‌كنند تا در اين نشست‌ها حضور داشته باشيد و با خوانندگان آثارتان گفت‌وگو كنيد؟

يك بار از من دعوت شد كه بروم نمايشگاه كتاب و رفتم و آن سالى بود كه يك بانوى نويسنده از كويت آمده بود و ازمن دعوت شد كه بروم سالن اهل قلم و باشم در جلسه‌ آن بانوى نويسنده همسايه‌ى جنوبي كشورمان و رفتم. بعد از آن دعوتى نشده و من هم نرفته‌ام، مگر يك بار به مناسبت معرفي كتابى از آقاى دكتر مجابى در غرفه‌ ناشر كتاب. البته اينكه شما معتقد هستيد نمايشگاه محل گفت‌وگو و آشنايى نويسندگان با خوانندگان ايشان است، نكته منطقى، معمول در همه‌ى نمايشگاه‌هاي كتاب دنيا و درست است؛ اما اينجا متاسفانه از اين بابت هم ظاهرا لنگش‌هايى داريم ما و نمى‌دانم آيا چنان ديدارهايى با نويسندگان منسوب به نظام هم انجام مى‌گيرد يا آنها هم عطايش را به لقايش بخشيده‌اند. اما تا آنجا كه به من مربوط مى‌شود جواب سوال شما «نه» است. خير، ترجيح اين بوده كه درنمايشگاه كتاب نباشم و من هم اصرارى براى بودن نداشته‌ام و ندارم.

سینماژورنال: در آستانه بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بِناگاه نسخه پی‌دی‌اف مجموعه‌داستان «بنی‌آدمِ» محمود دولت‌آبادی، که اخیرا در نشر چشمه منتشر شده، به بازار آمد. خبر کوتاه است و در این آشفته‌بازار کتاب و نشر شاید نه‌چندان غریب.

به گزارش سینماژورنال و به نقل از “شرق” اما ماجرای «بنی‌آدم» با ماجراهای دیگری پیوند خورده و از این اتفاق به‌ظاهر ساده و مکرر، «بازی تلخ» ساخته است. روایت خودِ نویسنده از این ماجرا خواندنی است.

«طبعا آن مرد سرش را بالا خواهد گرفت ببیند من که هستم، همین که نگاهم کند از چشم‌هایش می‌فهمم که هموطن است یا نیست. آدم‌های هر سرزمینی نگاه خاصی دارند، نه چشم‌های خاصی، ته چشم‌های‌شان یک‌ چیزی هست که می‌گوید اهل کجا هستند. دست‌کم هموطن‌های ما این‌جورند و این به‌گُمان من مربوط می‌شود به زبان و لحنی که با آن فکر می‌کنند و گذشته‌ای دور که در ژنِ چشم‌ها باقی مانده… ته چشم‌های هموطن‌های ما نشانه‌ای است که داد می‌زند ایرانى هستند و هرچه فکر کردم علت‌اش چه هست چیز دیگری به نظرم نرسید جز گذشته و زبان و لحنی که با آن فکر و خیال می‌کنند.» محمود دولت‌آبادی در داستانِ «اتفاقى نمی‌افتد»

در مجموعه‌داستانِ اخیرش، «بنی‌آدم» از گذشته‌ای حرف می‌زند که آدم‌های یک خاک را، دست‌کم در فکر و خیال به‌هم نزدیک می‌کند. اما خود این روزها در وطن، میان هم‌وطنانش مانند غریبه‌ای است که هر روز بلای تازه‌ای بر سر آثارش نازل می‌شود. دیگر سالیانی بود که خبر تازه از دولت‌آبادی، نویسنده بِنام پیرامون «کلنل» و چندوچون چاپ و عبور این رمان از سد ممیزی است، تا‌اینکه مجموعه‌داستان بنی‌آدم چاپ شد.

می‌خواهم به نوشتن ادامه دهم
سال گذشته هنوز اهالی ادبیات و رسانه با حکایتِ پرماجرای رمان «زوال کلنل» خو نکرده بودند، که خبر چاپِ نسخه‌ای از این رمان آمد. نسخه‌ای جعلی، که ترجمه‌ای بود از نسخه برگردانِ آلمانی «کلنل». کمی پیش‌تر از آن، در آستانه نوروز سال نودوسه، خبر رسید که کلنلِ دولت‌آبادی با اصلاحات و تغییراتی مجوز گرفت و آن زمان بنابر سیاست‌های فرهنگی تازه‌ای که اهل فرهنگ گمان می‌بردند دولت اعتدال در پیش گرفته است،

این خبر چندان غریب نبود. زمانی نگذشت که خبر انکار شد و سرآخر هم کسی یا نهادی زیر بار مسئولیتِ اعلام خبر نرفت. دولت‌آبادی اما به چاپ رمانِ معروفِ نخوانده‌اش، در خارج از کشور به زبان فارسى، تن نداد. او معتقد بود «فلسفه من، روش کار من، مقابله نیست. می‌خواهم به نوشتن ادامه دهم و همچنان رمان‌نویسی باشم که در اینجا، در وطن زندگی می‌کند و می‌نویسد.» او به نوشتن ادامه داد و سرانجام بعد از هفت‌سال انتظارِ چاپ کلنل و عاقبت مبهم آن، مجموعه‌داستانِ «بنی‌آدم» از دولت‌آبادی چاپ شد.

هنوز درست نمی‌دانم چه خبر است اما ناشر پیگیر ماجراست

مجموعه‌ای از شش قصه که جملگی در سال‌های اخیر نوشته شده‌اند. چندی از انتشار «بنی‌آدم» نرفته بود، قصه‌های تازه دولت‌آبادی چندان خوانده نشده بود که خبر رسید نسخه پی‌دی‌اف آن هم به بازار آمده است. دولت‌آبادی خود می‌گوید «پریروز خبر را شنیدم».

گویا یکى از همکاران مطبوعاتى خبرش کرده بود که چه نشسته‌ای همین مجموعه‌داستان کوتاه هم از بازار آشفته‌حال کتاب سر سلامت بِدر نبرد. حتی زمانی که خبر دادند بیا و اصلاحاتِ رمان را ببر بازبینى کن، چه‌بسا مجوز بیاید، همان روزهایی که رسانه‌ها خبر از تغییر فصل دادند و با فونتِ درشت نوشتند: «عبور کلنل از سد سانسور» هم، نویسنده کلیدر به‌شدت آزرده شد اما چندان خم به ابرو نیاورد که امروز.

«از دوستان شنیده‌ام که بنی‌آدم هم چنین‌ و‌ چنان. آن‌هم درست در آستانه نمایشگاه کتاب، که بنا بود جشن کتاب باشد. هنوز درست نمی‌دانم چه خبر است اما ناشر پیگیر ماجراست.»

بازی تلخی را ترتیب دادند
در نمایشگاه کتاب امسال، دولت تدبیر و امید بر وجه بین‌المللی نمایشگاه کتاب تهران تاکید بیشتر گذاشت و نسبت به سال‌های اخیر هیئت‌های ادبی، از ناشر و مدیر نمایشگاه تا نویسنده و منتقدِ بیشتری به نمایشگاه کتاب آمدند. در تمام این جلسات چهره‌های ادبی ایران حضور دارند و در سرِ فهرست نام محمود دولت‌آبادی. اما خودش نه! نویسنده رمان‌های بلند و چندجلدی که دیگر از پسِ چندین دهه نویسندگی، از معروف‌ترین نویسندگان معاصر و در قید حیاتِ ایران است.
باز به گذشته بازگردیم. از روی‌کار‌آمدن دولت کنونی چندی نگذشته بود که نشستی ترتیب دادند برای دیدار رئیس‌ دولت و مسئولان فرهنگ با نویسندگان و صاحب‌اثران. مطبوعاتِ همسو و نزدیک به دولت در روایت‌های خود از این دیدار نوشتند روشنفکر ایرانی جای خود را به نویسنده ایرانی داده است و از رندی نویسنده، سخن گفتند.
لقبِ «شیخ ادبیات» را همان ایام به دولت‌آبادی دادند. محمود دولت‌آبادی با حضور در آن نشست و نشستن در ردیف اول نشان داد اهلِ «مقابله» نیست و آمده است تا کمک کند در سایه «امیدِ» دولت ماجرای میان اهلِ نظارت و سیاست با اهل قلم، اگرنه حل‌وفصل که دست‌کم روال منطقی پیدا کند. اما ماجرای مجوزگرفتن و بعدتر نگرفتن کلنل پیش آمد.

دولت‌آبادی مدت‌ها به سکوت گذراند و بعد از قریبِ دو سال ماجرای مجوزِ کلنل را «بازی تلخ» خواند و در گفت‌وگویی با “شرق” به‌مناسبتِ انتشار “بنی‌آدم” گفت: «وزارت ارشاد دو سال پیش به‌اتفاق برخی مطبوعات به‌اصطلاح تجددطلب، بازی تلخی را ترتیب دادند و به اجرا گذاشتند!»یعنى انتشار خبر انتشار کلنل و همزمان انتشار نسخه جعلی کتاب!

متاسف‌ام بابتِ تمام این پایمال‌‌شدن‌ها

خبر پخش‌شدن نسخه پی‌دی‌افِ «بنی‌آدم» آن‌هم در روزهای نمایشگاه نویسنده را برآشفته است، او می‌گوید: «بسیار متاسف‌ام بابتِ تمام این پایمال‌‌شدن‌ها، پایمال‌شدنِ حقوق انسانی من در این مملکت، که دیگر برای من غریبه نیست در این بى‌قانونى!. قانون سرش به کار خودش گرم است و کاری به امور مربوط به منِ نویسنده ندارد.

همه این اتفاقات اخیر، از آمدن نسخه جعلی کلنل تا نسخه اینترنتی بنی‌آدم به بازار، همه دست به دست هم داده‌اند تا آشکارا حقوقِ نویسنده را انکار کنند. این‌ها ریشخندی است به قانون. اهانت به خودشان است، به هر آن‌کس که در این اتفاقات سهم داشته. بنابراین من، محمود دولت‌آبادی در آستانه نمایشگاه کتاب، از حقوق خلاقه خودم که قانون هیچ توجهی به آن ندارد، دفاع می‌کنم.»

مایه شرم است که هر کس هر کار می‌خواهد با آثار من می‌کند

دولت‌آبادی از نبودِ قانون مناسب به حالِ مؤلف و مترجم می‌گوید و معتقد است: «همه از کپی‌رایت می‌گویند، اما من فکر می‌کنم پیش از هر چیز باید قانون کپی‌رایت را به‌صورت قانون داخلی در بیاورند تا بعد برسند به بخش بین‌المللی آن که مراحلِ خاص و اجتناب‌ناپذیر خود را دارد و ممکن است مدت‌ها زمان ببرد.»

پرسش دولت‌آبادی اما پرسش ساده‌ای است. او که حسن‌نیت خود را اثبات کرده، پیش‌فرض‌ها و تجربیاتِ تلخِ گذشته را کنار گذاشته و پای سخنِ مسئولان فرهنگ نشسته است، امروز می‌پرسد: چه‌کسی مسئول این اتفاقات است؟ «اینجا کجاست، چه‌کسی به منِ نویسنده پاسخگوست؟ مایه شرم است که هر کس هر کار می‌خواهد با آثار من می‌کند و هیچ آب از آب تکان نمی‌خورد! گاه گمان می‌کنم این‌ها دیگر خارج از اراده ما است، لابد این آدم‌ها حمایت جایی را پشت سر خود دارند. شاید هم از ما بهتران‌اند؟!»

برخى رفتارها از حدِ حیرت هم گذر کرده‌اند
محمود دولت‌آبادی در آستانه هفتادو‌ششمین سالِ زندگی‌اش و بیش از پنج دهه نوشتن به جعل آثارش اعتراض دارد و مردم، مسئولان و مسببان این کار را خطاب می‌کند و می‌گوید: «تدبیر و سیاستِ فرهنگی بر این قرار گرفت که نه‌تنها کلنل درنیامد، که نسخه جعلی آن نیز به بازار آمد و بر بنی‌آدم هم چنین رفت که رفت و امیدوارم ناشر بتواند جلوى چنان خبطى را بگیرد.»

دولت‌آبادی در ماجرای ترجمه کلنل به فارسی یا به‌قولِ خودش جعلِ کلنل، البته بیکار ننشست. وکیل گرفت و برای عاملان این کار حکمِ غیابی هم صادر شد اما هنوز همه‌چیز در حد همان برگه حکم مانده است. در مورد ماجرای کتاب بنی‌آدم هم می‌گوید ناشر پیگیر است اما خودم هم پیگیر هستم. «یک‌بار مشخصاً و با احترام از دوستداران خواهش کرده‌ام آثار مرا بدون رعایت قوانین روى سایت‌ها نگذارند، دیگر چه کنم؟».

از نظر دولت‌آبادی این ماجرای کتاب‌هایش که دیگر خود رمانی چندجلدی به‌وسعتِ” کلیدر” است یا شاید در قواره حکایاتِ “هزارویک‌شب”، حیرت‌آور است: «گرچه مدت‌هاست که برخى رفتارها از حدِ حیرت هم گذر کرده‌اند.»

سرقتهای سینمایی بسیاری از آثارم شده
نویسنده «جای خالی سلوچ» هنوز سه کتاب در انتظار مجوز دارد: دو رمان، کلنل و طریق بسمل شدن و یک خود- زندگینامه با نامِ عبور از خود. او خطاب به عاملانِ جعل آثارش می‌گوید: اگر قصد و غرض‌تان ضربه اقتصادی به من است، بدانید که من با نان خشک هم زندگی کرده‌ام.

«تنها کتاب‌هایم نبوده، در این سال‌ها سرقت‌های سینمایی بسیاری هم از آثار من شده. من اینجا دارم غارت می‌شوم… به‌قول خراسانی‌ها ما را یکه گیر آورده‌اند!»

دولت‌آبادی درباره قصه‌های بنی‌آدم گفته بود «آنچه بر فضای این قصه‌ها حاکم است، عصاره زندگی‌ای است که من در این دوره تجربه کرده‌ام و تجربه می‌کنم. عصاره دفرماسیون، بیگانه‌شدن و بی‌سرانجامی.» انگار نویسنده پیشاپیش تصویر بیگانه‌شدن را دیده بود

سینماژورنال: افسر اسدی بازیگر زن پیشکسوت که از سینما تا تلویزیون و تئاتر تجربه ایفای نقش داشته است بخش عمده اوقات این روزهای خود را صرف منظوم کردن یکی از رمانهای محمود دولت آبادی کرده است.

به گزارش سینماژورنال این رمان “کلیدر” نام دارد که دولت آبادی بیشتر از سه دهه قبل آن را نگاشته و در سالهای اخیر مرتب هم تجدید چاپ شده است.

اسدی با اشاره به پروسه منظوم کردن “کلیدر” که طی این چند سال مشغول به  آن بوده است به “فارس” گفت: برای منظوم کردن کتاب «کلیدر» و یا چاپ آن باید از محمود دولت‌آبادی اجازه بگیرم. البته کاملا مشخص است که کار غیرقانونی انجام نمی‌دهم چراکه منظوم کردن یک کتاب یک هنر مجزاست و مقوله خاص خود را دارد اما به جرات می‌توانم بگویم که این مجموعه کار ارزشمندی شده است.

از همان جوانی احساسات و الهامات نسبت به کتاب در من به وجود آمد

او در ادامه با تاکید بر اینکه به موهبت الهی و الهاماتی که می‌شود اعتقاد دارد، گفت: از همان جوانی که این کتاب را خواندم این احساسات و الهامات نسبت به این کتاب در من به وجود آمد. تقریبا 23 الی 24 سال پیش بود که کتاب را خواندم و ابیاتی در ارتباط با آن به ذهنم رسید که تا بند یک الی 2 جلد اول پیش رفتم اما بعد از مدتی ابتر ماند چراکه احساس می‌کردم کار بزرگی است و باید زمان بهتری این اتفاق بیفتد.

سه جلد از منظومه “کلیدر” تمام شده است

بازیگر آثاری چون “روسری آبی” و “عبور از غبار” در پایان گفت: تقریبا دو سال پیش بود که به دفاتر گذشته‌ام رجوع کردم و وقتی نوشته‌هایم را دیدم با خودم گفتم بگذار ببینم اگر ادامه بدهم آیا ابیاتم به یک دستی چیزی که در گذشته نوشته‌ام پیش خواهد رفت. در حال حاضر نیز سه جلد از آن تمام شده است.

سرنوشت تراژیک رعیت‌های ایرانی

به گزارش سینماژورنال “کلیدر” سرنوشت تراژیک رعیت‌های ایرانی و قبایل چادرنشین را در دوره‌ای که سیاستهای دیکتاتوری حاکم است به تصویر می‌کشد؛ بخش عمده این رمان براساس حوادث واقعی نگاشته شده و به شرح سختی‌ها و رنج‌هایی که بر یک خانواده روا میشود می پردازد.

سینماژورنال: آخرین رمان محمود دولت آبادی نویسنده معاصر در ایران اجازه چاپ نیافته است اما برگردانی از ترجمه آلمانی این کتاب در بازار زیرزمینی به فروش می رسد.

به گزارش سینماژورنال کیفیت بد ترجمه این برگردان اسباب ناراحتی بسیاری از مخاطبانی را موجب شده که از آثار قبلی دولت آبادی خاطره ها در ذهن داشتند.

احمد طالبی نژاد منتقد قدیمی سینما هم با نگارش یادداشتی که آن را در اختیار “شرق” قرار داده از این برگردان گلایه کرده و گفته این رمان با این کیفیت نمی تواند نوشته محمود دولت آبادی باشد.

سینماژورنال متن کامل یادداشت طالبی نژاد را ارائه می دهد:

نویسنده کتاب محمود دولت آبادی نیست

داشتم کتابی می‌خواندم به نام «زوال کلنل» که تازگی‌ها وارد بازار قاچاق شده و دست‌به‌دست می‌گردد. نویسنده کتاب را نمی‌شناسم. قطعا محمود دولت‌آبادی نیست. این نثر شلخته و زبان سطحی و ولنگار، نمی‌تواند مال دولت‌آبادی باشد. آخر او آنقدر با واژه‌ها کشتی می‌گیرد تا رامشان کند و در نهایت به زیبا‌ترین شکل در کنار هم بچیندشان. وسواس زبانی و کلامی او زبان زد همگان است. اما در این نسخه، هیچ اثری از آن همه وسواس و خلاقیت زبانی دیده نمی‌شود.

این برگردان کار یکی از نوقلمان خارج نشین است

به‌نظر می‌رسد کار یکی از نوقلمان خارج‌نشین باشد؛ کسانی که ارزش واژه‌ها را نمی‌دانند و فقط به قصه‌گویی توجه دارند. البته می‌دانیم که دولت‌آبادی هم رمانی دارد به همین نام که چون در ایران اجازه نشر نیافته، به زبان آلمانی ترجمه و منتشر شده است. حدس می‌زنم یک مترجم تازه کار که نمی‌داند دولت‌آبادی افعال «می‌نمود یا می‌گردد» را به کار نمی‌برد، از روی رمان کلنل، نسخه‌ای با سلیقه سطحی خود نگاشته و به جای اثر سترگ و درخشان دولت‌آبادی قالب کرده است. هر صفحه‌ای از این کتاب را می‌خواندم، دولت‌آبادی را می‌دیدم که با چشمان گریان و چهره‌ای خشمگین به دیوار تکیه داده و می‌خروشد.

این روزها نمیتوان مانعی برای جریان فرهنگ ایجاد کرد

آخر چرا باید به چنین عقوبتی گرفتار شود؟ […] سرگذشت کلنل، شخصیت اصلی این رمان، بخشی از تاریخ معاصر است […] آنها که در بخش ممیزی کتاب کار می‌کنند، لابد می‌دانند که این‌روز‌ها، نمی‌توان مانعی برای جریان فرهنگ و هنر ایجاد کرد. کافی است اثری خلق شود، خود اثر راهش را به سوی مخاطب پیدا می‌کند. این وسط علاوه‌بر ضایع‌شدن حق‌وحقوق خالق اثر، شأن و اعتبار اثر هم مخدوش می‌شود.

این نسخه جعلی را نخرید

من به‌عنوان یک دوستدار ادبیات معاصر، از همه کسانی که مشتاقند این کتاب را بخوانند، خواهش می‌کنم، این نسخه جعلی را نخرند و نخوانند. باور کنید پشیمان خواهید شد. من که نیمه‌کاره رهایش کردم.