سینماروزان: سیدعلی ضیاء در پنجاهمین روز از اجرای برنامه صبحگاهی شبکه یک در روز دوشنبه 27 دی ماه میزبان محمد حیدری دبیر سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر بود و با او درباره داغ ترین مسائل جشنواره گفتگو کرد.
به گزارش سینماروزان در ابتدای برنامه حیدری در پاسخ به این نکته ضیاء که شما از معدود هنرمندهایی هستند که 6 صبح بیدار می شوند، گفت: اکنون شرایط سختی داریم چون به برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر نزدیک می شویم و قرار است هیات داوران اعلام شوند. از همین رو، ساعات کار ما بالا رفته است.
وی در پاسخ به اینکه چرا برخی دبیران جشنواره تا به حال حتی به تغییر سیمرغ و جایزه ای که جشنواره با آن شناخته می شود اقدام کرده اند، بیان کرد: جشنواره فیلم فجر با توجه به اینکه جشنواره ساختار ثابتی ندارد، فاقد شورای سیاست گذاری ثابت است و… دبیران محترم تغییر را با این موارد اعمال می کنند. ولی ما باید ساختار ثابتی را برای جشنواره لحاظ کنیم و یک ساختمان اصلی برای جشنواره داشته باشیم. تا به حال سی و چهار دوره برگزار شده و در بخشی از این دوره ها هم دبیران محترم سلایق خود را اعمال کرده اند.
نقد محمد حیدری به جشنواره فیلم فجر چیست؟
حیدری در این باره که خودش چه انتقادی به جشنواره دارد، یادآور شد: جشنواره فیلم فجر برای مردم خیلی مهم است و جذابیت زیادی دارد. همه فیلمهای ما در این جشنواره رونمایی می شود. بخشی از انتقاد وارد شده به جشنواره این است که همه آورده و سرمایه سینمای ما در این ایام رونمایی می شود. بسیاری از جشنواره های بزرگ دنیا این کار را نمی کنند و بهترین فیلمهای سال را به جشنواره هایشان می آورند اما نقدی که به جشنواره فیلم فجر وارد می شود این است که سرمایه های اصلی سینمای ایران در مدت خاص رونمایی می شوند. به گونه ای که انگار به مالمان آتش زده ایم، همه فیلمها را در یک فرصت 10 روزه می بینیم اما این خطر وجود دارد برخی فیلمها به دلیل این سیاستی که از قبل گذاشته شده، (سیاست قبلی جشنواره فجر این بوده که فیلمهایی که در جشنواره حضور داشته اند همه در چرخه اکران قرار می گرفتند) از اکران بازبمانند.
انتقاد به زیاد بودن جوایز جشنواره را می پذیرم
دبیر جشنواره فیلم فجر در پاسخ به این سوال مجری «فرمول یک» درباره انتقاداتی که به بالا بودن تعداد جوایز می شود، تصریح کرد: این نکته مهمی است و بسیاری از کارشناسان سینما این انتقاد را به جشنواره دارند. سال گذشته ما از تعداد جوایز کم کردیم اما به دلیل اینکه دو نگاه به جشنواره وجود دارد؛ اینکه آن را جشن سینمای ایران در دهه فجر از یک سو و جشنواره سینمایی ایران از سوی دیگر قلمداد می کنند، در بخش داوری کار سختی داریم و سینماگران این انتقاد را داشتند که چرا فیلمها را در بخش مسابقه افزایش داده ایم. این انتقاد درستی است که هم جوایز زیاد است و هم تعداد فیلمهایی که برای مسابقه انتخاب می شوند شرایط را برای داوری دشوار می کند.
بهترین دبیر جشنواره فیلم فجر از دیدگاه دبیر دوره های سی و چهار و سی و پنج
وی در این باره که بهترین دبیر جشنواره تاکنون را چه کسی می داند، گفت: از بین دبیرانی که از دوره اول تا سی و دوم بوده اند فکر می کنم کسی که به لحاظ ساختاری تعداد دوره هایی که بوده زیاد بوده، علیرضا داد است.
افزایش 60 درصدی مخاطبان در دوره گذشته
درگیر کردن هنرمندان در جشنواره و حضور آنها در کاخ جشنواره سی و چهارم، نکته ای بود که ضیاء به آن اشاره کرد و حیدری درباره اش توضیح داد: سال گذشته حضور هنرمندان سینما به رونق جشنواره کمک کرد. دوستان لطف داشتند و پیشنهادات ما را پذیرفتند. در بخش تبلیغات شهری هم حضور موثری داشتند و مردم را دعوت کردند. این اتفاق مبارکی بود و در سال گذشته 60 درصد افزایش مخاطب در سینماها را داشتیم و 98 سانس ویژه در ساعت 3 بامداد تجربه کردیم که اتفاق خوبی است. هرچقدر مردم خوشحال باشند ما خوشحال تریم. کاری که انجام می دهیم برای مردم است و سرمایه سینمای ایران مردم هستند. وظیفه ما این است که این رویداد هنری بزرگ را با مردم شریک کنیم.
حیدری درباره برگزاری همزمان جشنواره در استانها گفت: انتقاد دیگری که به جشنواره وارد بود این بود که چرا فقط در تهران برگزار می شود. در حالی که این رویداد جشن بزرگ سینمای ایران است و مردم ایران هم سینمادوست هستند. البته فستیوال های خارجی تعریف شده هستند، در یک شهر خاص برگزار می شوند و حتی گاه اسم جشنواره از روی همین شهر برداشت شده و رونق آن بسته به برگزاری جشنواره است.
هر کدام از جشنواره هایی بسیاری را که داریم می شود در یک شهر برگزار کرد
وی تاکید کرد؛ ولی ما چنین تعریفی نداریم. البته مثلا چند سالی است جشنواره فیلمهای ویدئویی یاس در رامسر برگزار می شود. می طلبد چنین موضوعی درباره دیگر جشنواره ها نیز نهادینه شود. ما جشنواره های زیادی داریم که همه فقط در تهران برگزار می شوند. برگزاری جشنواره فیلم فجر در شهرستانها هم هزینه زیادی می طلبد اما تلاش کردیم همه مردم کشور را خوشحال کنیم و جشنواره همزمان در 30 استان کشور هم برگزار شود. البته این جشنواره ها شامل نمایش همه فیلمها نمی شود و ما مجبوریم 20 فیلم را در استانها نمایش دهیم.
17 فیلم از مجموع 44 اثر جشنواره متعلق به فیلم اولی و دومی ها است
حیدری درباره حضور فیلم اولی ها در جشنواره سی و پنجم توضیح داد؛ 11 فیلم در بخش سودای سیمرغ فیلم اولی داریم و کارگردان های فیلم اول بسیار خوشحال هستند. سالیان گذشته به دلیل اینکه فیلمهای اول کم بودند، بخش جداگانه داشتند. سال گذشته بخش زیادی از جوایز را فیلمهای اول گرفتند. شاید اینگونه جوان ها اعتماد بیشتری به جشنواره کردند و در مجموع 44 فیلم، 17 فیلم، آثار اول و دوم هستند که در کنار پیشکسوتان سینمای ایران قرار گرفته اند. باید این واقعیت را بپذیریم که جوان ها می آیند و نسل عوض می شود.
سینما با مردم زنده است
وی تصریح کرد؛ پیشکسوتان همیشه مورد احترام هستند و خواهند بود. سینمای ایران از این اتفاق استقبال می کند و آن را نوید خیلی خوبی برای سینمای ایران می داند. برخی هم شاید نسبت به این موضوع گارد داشته باشند که فکر نمی کنم تعداد زیادی باشند. در مجموع باید بپذیریم نسل جدیدی وارد سینما شده اند که مردم آنها را می پذیرند و آنها هستند که قرار است از فیلمها استقبال و آنها را رد یا تایید کنند. چون سینما با مردم زنده است.
سازمان سینمایی باید مکانی را به عنوان کاخ جشنواره هایش داشته باشد
دبیر جشنواره فیلم فجر درباره اتفاق مثبت سال گذشته و استفاده از پردیس ملت برای حضور هنرمندان و اینکه خلایی برای وجود یک محل ثابت برای برگزاری جشنواره وجود دارد، گفت؛ این نقیصه وجود دارد که خود سازمان سینمایی و وزارت ارشاد جایی را به عنوان کاخ همه جشنواره ها در تهران داشته باشد. این نقیصه بزرگی است. فعالیت های زیادی در برج میلاد برگزار می شود و برج با ما هم نهایت همکاری را دارد. امسال ما یک روز را به تعداد روزهای نمایش فیلمها در برج میلاد اضافه کرده ایم. سال گذشته پردیس ملت را اضافه کردیم و مردم خوبمان در کنار هنرمندان فیلمها را دیدند. اتفاق خوبی بود که از آن استقبال شد. اتفاق خوبی که برای صاحبان فیلم می تواند بیفتد عکس العمل مردم است.
ترکیب هیات انتخاب، مناسب عرف همیشگی بوده است
وی در پاسخ به سوال ضیا درباره حواشی که نسبت به اعضای هیات انتخاب وجود داشته، اظهار کرد؛ هر سال مرسوم بوده که سه نفر از شورای پروانه نمایش در هیات انتخاب حضور داشته باشند. امسال کسانی که از پروانه نمایش انتخاب شده اند به دلیل اینکه اعضای آن به تازگی تغییر کرده، غیرسینمایی به نظر بیایند؛ دکتر عماد افروغ، دکتر کرمی و دکتر طه مرقاتی. چهار نفر هم که از اهالی سینما بودند. از جمله دو تهیه کننده همچون دکتر حسین نژاد و سیدضیاء هاشمی. نرگس آبیار هم به عنوان کارگردان جوان سینمای ایران حضور داشت. جمال امید هم که منتقد است و سالیان سال در سینمای ایران حضور دارد. او آشنا به همه آداب و رفتار سینما است.
وی ادامه داد؛ جشنواره فیلم فجر همزمان با دهه فجر برگزار می شود و باید سلایق مختلف در آن حضور داشته باشند. من در جلسات هیات انتخاب بوده ام و دیده ام اعضا چطور با هم بحث می کنند برای اینکه یک فیلم حضور داشته باشد یا خیر. انتخاب از بین ۹۴ فیلم کار بسیار سختی بوده است و ما باید سبد سینمایی مان را طوری بچینیم که پاسخگو همه سلایق باشد. بحث هایی که درباره هیات انتخاب پیش می آید در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست. خیلی ها می آیند و جشنواره را مقایسه می کنند اما درباره بخشهایی که به نفع نیست صحبت نمی کنند. به راستی ساختار جشنواره ما شبیه هیچ جشنواره ای نیست. هیچ کجای دنیا هیات انتخاب ندارند و آن را معرفی نمی کنند. ولی در کشور ما مرسوم بوده است. ما به این سمت رفتیم که مشاورانی برای انتخاب داشته باشیم که بتوانند سلایق مختلف را راضی نگه دارند.
در انتخاب آثار هم موضوع مهم بوده هم کیفیت
دبیر جشنواره فیلم فجر درباره اینکه آیا آثار بر اساس موضوعشان انتخاب شده اند، ادامه داد؛ موضوع نمی تواند مهم نباشد. چون هیات انتخاب مجموع فیلمها را دیده اند. ما برای جشنواره فجر و سینمای ایران فیلم انتخاب می کنیم. ما برای کشور خودمان فیلم می سازیم و قطعا آثار باید با ساختارهای سیاسی و اجتماعی باید همخوانی داشته باشد. موضوع در کنار کیفیت آثار مورد توجه قرار گرفته است. بخشی از این فیلمها انتقادی سیاسی بوده اند. امسال برای داوری بسیار دشوار است و تنوع خاصی در جشنواره داریم که شرایط را برای داوری سخت می کند.
درباره «کاناپه» شورای پروانه نمایش و مراجع قانونی وزارت ارشاد تصمیم می گیرند
حیدری در پاسخ به این سوال ضیا که چرا این مشکل برای فیلم کاناپه کیانوش عیاری به وجود آمد در حالی که در برخی سریالهای تلویزیونی مثل فیلم یوسف پیامبر هم از پوستیژ استفاده شده، اعلام کرد: کیانوش عیاری از کارگردانان بزرگ سینمای ایران هستند و بسیار دوست داشتنی و نجیب. من عذرخواهی می کنم درباره ایشان صحبت می کنم. ایشان فیلمی را به جشنواره دادند که در روز آخر بحث های هیات انتخاب بود. شاید درباره این فیلم نگاه های مختلفی از سوی مراجع تقلید و بخش های مذهبی وجود داشته باشد. در گذشته «خانه پدری» هم نمایش داده نشد. درباره «کاناپه» هم هیات انتخاب نظرشان این بود که فیلم خوبی است اما باید درباره اش تصمیم گیری شود و مورد بررسی دقیق تری قرار بگیرد. ما که نمی خواهیم فیلم به جشنواره بیاید و خدای ناخواسته توقیف شود. در زمان اندکی که وجود دارد، شورای پروانه نمایش و مراجع قانونی خود وزارت ارشاد تصمیم می گیرند و ان شاءالله این فیلم نمایش داده خواهد شد.
به سلیقه افراد احترام بگذاریم
وی درباره اینکه چرا فیلمهای شهرام مکری و کیوان علی محمدی و امید بنکدار نیز به جشنواره راه پیدا نکرده اند، گفت: فیلمها جز مورد خاصی که به آن اشاره کردم، توسط جشنواره دیده شد. من این فیلمها را ندیده ام و نمی توانم درباره شان صحبت کنم. مکری از فیلمسازان جوان و موفق کشور است اما بالاخره بخشی از مرحله انتخاب نیز به نوع نگاه و سلیقه آدم ها برمی گردد و باید به این سلیقه ها احترام بگذاریم. من از مجموع انتخاب هایی که هیات انتخاب انجام دادند دفاع می کنم. بسیاری از فیلمها هم نزدیک به هم هستند و به لحاظ کیفی در یک مرحله قرار می گیرند.
حیدری همچنین بعد از پخش آیتمی که مربوط به نیم قرن غارنشینی یک ایرانی در شمال کشور بود، به شوخی گفت: من هم بعد از جشنواره باید بروم در غار زندگی کنم!
قرار نبود عکس کیارستمی روی پوستر جشنواره فیلم فجر باشد
دبیر جشنواره فیلم فجر در این باره که آیا درست است که قرار بوده روی پوستر جشنواره تصویر زنده یاد کیارستمی بیاید اما خانواده او این موضوع را نپذیرفته اند، گفت: اصلا چنین چیزی وجود نداشته است. ما از سال گذشته به علی حاتمی فکر کردیم و چند کار خوب درباره او انجام شد. امسال تصویر این چهره برجسته سینمای ملی ما، روی پوستر جشنواره حک شد و در تمام دنیا مرسوم است که از چهره های برجسته فیلمسازی روی پوستر استفاده می کنند.
حقوقم هنوز میلیاردی و نجومی نشده است!
وی درباره اینکه حقوق دبیر جشنواره زیاد است یا کم، اظهار کرد: حقوق میلیونی هست اما هنوز میلیاردی و نجومی نشده است! در حوزه های فرهنگ از این خبرها نیست که از حقوق هایی که امروزه درباره اش صحبت می کنند و بعضا بزرگنمایی می شود داده شود. اگر عشق و علاقه نباشد کار بسیار سختی است. همه هدف من خدمت به سینمای ایران و مردم است. همه باید ریسکهایی کنیم و قدم هایی برداریم که می تواند اتفاقات خوبی را در آینده رقم بزند. باید کارهایی کنیم که در جشنواره فیلم و تئاتر فجر بتوانیم جمع زیادی از اهالی تئاتر و سلایق مختلف سینما را دور هم جمع کنیم.
مهم ترین نگرانی ام بحث داوری است!
حیدری در پاسخ به این سوال ضیاء که مهم ترین نگرانی پیش رویش چیست، بیان کرد: داوری جشنواره! این بخش خیلی مهمی است که همه استرس و دغدغه اش را دارند و ما دوست داریم واقعا در عدالت نسبی و شرایط خوب این اتفاق بیفتد.
دبیر جشنواره در پاسخ به اینکه فکر می کند آیا فرصت می کند فیلمی در جشنواره ببیند، گفت: بعید می دانم. سال گذشته 5، 6 فیلم را بیشتر نتوانستم ببینم اما امسال از مجموع 44 فیلم، بخش زیادی را از قبل اینکه روی پرده بروند دیده ام.
«فروشنده» نیازی به لابی ما ندارد
وی در باره این سوال طنز که آیا برای حضور فروشنده در اسکار لابی کرده اید یا خیر، گفت: «فروشنده» آنقدر فیلم ارزشمندی است که احتیاجی به هیچ لابی ندارد. فرهادی از فیلمسازان بزرگی است که هنوز به لحاظ ایده جوان هستند و مردم و فستیوالهای دنیا از آثارشان استقبال زیادی می کنند.
سینماگر محبوبتان کیست؟ سوالی که حیدری پاسخ به آن را خیلی سخت توصیف کرد و گفت: سلیقه شخصی من اصغر فرهادی است.
چند فرزند دارید؟ حیدری گفت: دو پسر دارم؛ یکی 17 ساله و دیگری 7 ساله و پسر بزرگترم وارد سینما شده است.
وی درباره معاشرت های سینمایی و دوستان سینمایی اش اینطور گفت: به دلیل اینکه در این دو سال مسئولیت جشنواره را داشته ام، ارتباط سینمایی کمی دارم و بیشتر از نظرات دوستان در محیط کارم استفاده میکنم. من با بخش زیادی از هنرمندان سینما ارتباط و رفاقت دارم که البته این ارتباط در محیط شخصی نیست.
تشکر ویژه از همکاران روابط عمومی
دبیر جشنواره فیلم فجر در پایان از برگزاری نشست خبری در چهارم بهمن ماه خبر داد و گفت: 1 بهمن هم از مجموعه سیمرغ مردمی سال گذشته که در 22 دوره پیش بودند، در قالب مجموعه «بر بال سیمرغ» رونمایی میکنیم. درباره خرید بلیت های اینترنتی هم خانه سینما زحمت این را می کشد. همچنین لازم می دانم از همکارانم در مجموعه روابط عمومی از جمله مسعود نجفی که بار سنگینی به دوش دارد، تشکر کنم.
«فرمول یک» شنبه تا چهارشنبه ها هر روز ساعت 6:30 تا 8:10 با تهیه کنندگی افشین حسین خانی و با خوانندگی تیتراژ حامد همایون روی آنتن شبکه یک سیما می رود.